rumunia(strona 4/21)

Rumuńskie wojsko przeszło w połowie czerwca szkolenie NATO z obsługi amerykańskich wyrzutni rakiet HIMARS. Co ciekawe, jak dotąd żaden inny kraj nie posiadał w swoim arsenale tej broni. Jedynie Ukraina, która walczy przeciwko Rosji, dostała je jako pierwsza i jak się okazało, wyrzutnie HIMARS sieją niemałe spustoszenie w rosyjskich oddziałach. Wyrzutnie sprawdzają się na froncie i regularnie zadają bolesne ciosy armii Władimira Putina. Rumuńska armia pochwaliła się nagraniem z ćwiczeń. Tak HIMARSy wyglądają w akcji.

Rumunia przyjęła za cel pomoc w tranzycie ukraińskiego zboża na Morzu Czarnym. W obliczu brutalnego ataku Rosji na Ukrainę i blokady morskiej, port w Konstancy okazał się jednym z głównych kanałów dla eksportu ukraińskich towarów. Już na starcie wojny rumuńska firma Comvex zainwestowała w nowy punkt rozładunku w Konstancy, przewidując, że sąsiedni kraj będzie zmuszony do zmiany kierunku eksportu produktów rolnych. Umożliwiło to zorganizowanie w ciągu ostatnich czterech miesięcy dostaw blisko miliona ton ukraińskiego zboża, w większości statkami przez Dunaj. Tymczasem w przemówieniu do Parlamentu Europejskiego na początku czerwca wiceminister rolnictwa Ukrainy Markian Dmytrasevych, wyraził zaniepokojenie, mówiąc, że wkrótce port w Konstancy będzie miał jeszcze więcej pracy, ponieważ zbliża się okres żniw. Wówczas należałoby zmodernizować cały port, aby mógł eksportować towary pozostałych krajów, w tym także Ukrainy. Problem ograniczonych możliwości przeładunkowych i dużych ilości ukraińskiego zboża, które należy wyeksportować przez Konstancę i inne rumuńskie porty, nie umknął uwadze Rumunii i światowych liderów, którzy w ostatnich tygodniach ustawili się w kolejce, by zadeklarować wsparcie w jego rozwiązaniu. Podczas niedawnej wizyty w Kijowie, obok przywódców Francji, Niemiec i Włoch, rumuński prezydent Klaus Iohannis powiedział, że jego kraj aktywnie poszukuje możliwych sposobów przezwyciężenia globalnego kryzysu tranzytu zboża wywołanego przez Rosję.

Według brytyjskiego dziennika "The Times" rosyjskie władze przygotowały plan inwazji, zgodnie z którym wkrótce może dojść do ataku na Mołdawię. W ostatnich dniach doszło do eksplozji na terenie separatystycznego Naddniestrza. Coraz bardziej zaniepokojona sytuacją w Mołdawii ma być granicząca z nią Rumunia. - Rumuni przyglądają się temu z bardzo dużą obawą. Przede wszystkim kwestia mołdawska ich interesuje, ponieważ traktują Mołdawię w sposób absolutnie szczególny - mają ją za drugie narodowe państwo rumuńskie - tłumaczył w programie "Newsroom" WP analityk PISM Jakub Pieńkowski. Podkreślił jednocześnie, że Rumunia od początku wojny w Ukrainie udziela jej politycznego i humanitarnego wsparcia i zdecydowanie opowiada się przeciwko rosyjskiej agresji.

Adam Balcer, politolog z Kolegium Europy Wschodniej UW, był gościem programu "Newsroom". Pytano go, czy Viktor Orban będzie dążył do rewizji granic - odtworzenia Wielkich Węgier - wykorzystując np. sytuację związaną z wojną w Ukrainie. - Taka retoryka może być, ale ona jest selektywna. Wczoraj [w niedzielę 3 kwietnia - red.] były wybory w Serbii. Aleksandar Vucić [prezydent Serbii - red.] jest nawet mocniejszy od Orbana i to jest jego przyjaciel. A przecież są Węgrzy w Wojwodinie [regionie Serbii - red.]. Orban używa argumentu o mniejszości węgierskiej szczególnie wobec krajów takich jak Ukraina, to jest z poważnymi problemami. Teraz te problemy są gigantyczne ze względu na agresję. Dlatego Orban uznał, że może zachowywać się ostrzej. Natomiast jak się spiął z Rumunią, to ogon został podwinięty - wyjaśnił ekspert. Balcer podkreślił, że Węgry nie mają sił zbrojnych "z prawdziwego zdarzenia", w odróżnieniu od swoich sąsiadów, np. od Rumunii, która systematycznie rozbudowuje armię. - To jest scenariusz z kategorii science fiction, ale gdyby Orban wpadł na pomysł jakiejś zmiany granic, to ma przeciwko sobie wszystkich sąsiadów. To jest miecz obosieczny, bo jeśli Węgrzy są w krajach ościennych [Węgier - red.], to jest coś takiego, że przeciwko nim wtedy połączyliby się sąsiedzi. Szczególnie jeden sąsiad jest od niego o wiele mocniejszy. Gdyby były jakieś poważne separatystyczne tendencje ze strony Węgrów, Rumuni z pewnością zareagowaliby w sposób stanowczy - zaznaczył.

Amerykańscy żołnierze dotarli do Rumunii w piątek 11 lutego o świcie. 2. Pułk Kawalerii został przetransportowany z amerykańskiej bazy na terenie Niemiec do rumuńskiej Konstancy. To jednak nie koniec, gdyż kolejne jednostki mają zostać rozmieszczone w innych krajach na środkowym wschodzie Europy, należących do NATO, m.in. w Estonii oraz Polski. Zwiększenie obecności żołnierzy NATO na wschodniej flance sojuszu Północno-Atlantyckiego ma być odpowiedzią na rosnące zagrożenie ze strony Rosji. Przy granicy z Ukrainą stacjonuje ponad 100 tys. rosyjskich żołnierzy, którzy są w ciągłej gotowości bojowej. Regularnie odbywają się ćwiczenia wojskowe tuż przy granicy obydwu krajów. Władimir Putin wysłał także swoich żołnierzy na teren Białorusi, gdzie od czwartku 10 lutego trwają manewry wojskowe prowadzone razem z wojskiem Aleksandra Łukaszenki. Przedstawiciele NATO informują, że na terenie Białorusi znajduje się kilkanaście tysięcy rosyjskich żołnierzy. Rosja domaga się zapewnienia od NATO, że Ukraina nie zostanie włączona do sojuszu oraz że nie będą rozmieszczane dodatkowe jednostki wojskowe w krajach wschodniej flanki sojuszu, które sąsiadują z Rosją. NATO odrzuca żądania Kremla.

Pierwszy konwój z amerykańskim sprzętem wojskowym dotarł do Rumuni. W najbliższych dniach ok. 1000 amerykańskich żołnierzy zostanie rozmieszczonych w tym kraju. Stany Zjednoczone podjęły decyzję o wzmocnieniu wschodniej flanki NATO w obliczu rosnących napięć między Rosją a Ukrainą. Oddział 2 Pułku Kawalerii USA został wysłany z niemieckiego Vilseck i w nocy 9 lutego przekroczył granicę Rumunii w Nădlac. Żołnierze dołączą do ok. 900 członków amerykańskiej armii, którzy wcześniej stacjonowali w tej części Europy. Ostatecznie cały konwój trafi do bazy wojskowej w Mihail Kogălniceanu we wschodniej Rumunii. Na miejscu są już m.in. amerykańskie czołgi. Granica ukraińsko-rumuńska wynosi ponad 530 km. Stany Zjednoczone i NATO zdecydowały się wesprzeć amerykańskim wojskiem także Polskę i pozostałe kraje bałtyckie. Rosja zgromadziła ponad 120 tys. żołnierzy blisko granic Ukrainy i przeprowadziła razem z Białorusią manewry wojskowe w regionie. Moskwa zapewnia, że nie ma planów inwazji na Ukrainę.