Parlament Europejski (PE) jest instytucją unijną w formie jednoizbowego parlamentu, która odpowiada za podejmowanie decyzji na poziomie Unii Europejskiej, a także stanowi forum międzynarodowej debaty politycznej. Siedziba Parlamentu Europejskiego znajduje się w Strasburgu, a parlamentarzystów wybiera się na 5-letnią kadencję.

Parlament Europejski (PE) – zakres odpowiedzialności

Parlament Europejski ulegał wielu zmianom od początku swojego istnienia, zyskując przez ten czas nowe kompetencje. Początkowo PE odpowiadał za nadzorowanie innych instytucji, zaś obecnie nie tylko stanowi pieczę nad instytucjami unijnymi, ale też stoi na straży praw człowieka, zyskał uprawnienia budżetowe oraz ustawodawcze.

Główną ideą stojącą za działalnością PE jest upowszechnianie demokracji i praw człowieka.

Do głównych kompetencji Parlamentu Europejskiego należy prawodawstwo, stanowienie aktów prawnych i przeprowadzanie procesów legislacyjnych, a także uchwalanie budżetu i udzielanie Komisji Europejskiej (która jest organem wykonawczym) absolutorium w jego zakresie.

Do pozostałych zadań PE należy zatwierdzanie przewodniczącego Komisji Europejskiej (KE), powoływanie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, przyjmowanie sprawozdań od KE z działalności Unii oraz tych dotyczących posiedzeń Rady Europejskiej, które składa Przewodniczący Rady. Parlament Europejski ma też prawo do zadawania pytań komisarzom i Radzie, a także wyrażania wotum nieufności wobec Komisji.

Parlament Europejski (PE) – historia

Początki Parlamentu Europejskiego sięgają 1952 roku, kiedy to powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali, która była organizacją gospodarczą. Stopniowo zwiększała się integracja europejska i od 1962 roku instytucja pod nazwą Parlamentu Europejskiego stała się organem Wspólnot Europejskich.

Pierwsze wybory do PE odbyły się 1979 roku i do dzisiaj przebiegają one bezpośrednio – wyborcy państw członkowskich wybierają swoich reprezentantów, którzy wykonują swoje obowiązki w Strasburgu i Brukseli, w której odbywają się obrady. Sekretariat generalny i część zaplecza Parlamentu Europejskiego znajduje się w Luksemburgu.

Parlament Europejski (PE) – skład

W skład Parlamentu Europejskiego wchodzą wybierani na 5-letnią kadencję eurodeputowani, którzy posiadają wolny mandat. W wyborach do PE startują we własnym kraju z pozycji reprezentowanej przez siebie partii, a po wejściu do PE mogą wstąpić do jednej z istniejących w nim frakcji lub pozostać niezależnymi posłami do Parlamentu Europejskiego. Liczba posłów wybieranych w poszczególnych krajach zależy od liczby mieszkańców danego państwa.

Na czele obrad i działalności PE stoi przewodniczący, którego kadencja trwa dwa lata i sześć miesięcy, a kadencja może być przedłużona jednokrotnie.

Parlament Europejski (PE) – przewodniczący po 2000 roku

W latach 1999–2002 przewodniczącym PE był Francuz Nicole Fontaine. Po nim stanowisko zajmowali:

• Pat Cox (2002–2004);
• Josep Borrell Fontelles (2004–2007);
• Hans-Gert Pöttering (2007–2009);
• Jerzy Buzek (2009–2012);
• Martin Schulz (2012-2017);
• Antonio Tajani (od 2017).