historia(strona 4/148)

Największy średniowieczny skarb w Polsce odkryto w Środzie Śląskiej. Cały artykuł o niezwykłym znalezisku o wartości ponad 300 mln złotych przeczytasz na portalu WielkaHistoria.pl. Historia skarbu średzkiego ma swój początek na placu budowy centrali telefonicznej i sięga schyłku PRL-u. Znaczącą rolę odegrał tu operator koparki Ryszard Widurski, który dwukrotnie był świadkiem odkopania skarbu. Depozyt ze Środy Śląskiej według ekspertów jest zaliczany do najważniejszych jakie odkryto w XX wieku w Europie. Materiał powstał we współpracy z portalem WielkaHistoria.pl.

W Nysie odkryto rytualną żydowską łaźnię - mykwę. Została ona przypadkowo odkryta podczas budowy nowego bloku mieszkalnego. Z dokumentów wynika, że w tym miejscu od 1892 roku znajdowała się żydowska synagoga. W jej piwnicach, na miejscu starej studni, powstała łaźnia rytualna, w której religijni Żydzi obmywali się z grzechów. Starą studnię o średnicy ok. 2 metrów na nowo ocembrowano granitowymi blokami, a z boku dobudowano kamienne schodki, po których można było wejść do środka i się zanurzyć w wodzie. Synagoga w Nysie przestała funkcjonować jako dom modlitwy w 1938, gdy bojówki SS i SA splądrowały budynek i zniszczyły jego wyposażenie. Podczas wojny budynek został całkowicie zniszczony, a piwnicę zasypano. O niezwykłym odkryciu poinformowało Muzeum Powiatowe w Nysie. Eksperci najpierw odkryli piwnice dawnej synagogi, później natrafili na elementy łaźni. Władze miejskie podjęły decyzję o przeniesieniu łaźni w inne miejsce, a budowa bloku może być kontynuowana. Mykwa ma zostać odpowiednio wyeksponowana dla mieszkańców Nysy i turystów.

To będą rekordowo drogie święta. Co piąty Polak wyda w tym roku na Wielkanoc 400-500 zł – wynika z badań Santander Consumer Bank. Przygotowania do świąt trwają od dłuższego czasu. Wielu katolików w Wielki Piątek uczestniczy w Misterium Męki Pańskiej. - Po tych dwóch latach pandemii zauważamy potrzebę takiej szczególnej formy modlitwy – podkreślił w rozmowie z WP ks. Janusz Jezusek, reżyser Misterium Męki Pańskiej w Górce Klasztornej. Około świątecznych tradycji jest jednak więcej. Niektóre dziś wydają się być kontrowersyjne. – Dzień rozpoczynało się od tradycji nazywanej "Bożymi ranami". Gospodyni patykiem lub witką biła swojego męża, a później dzieci, na pamiątkę ran chrystusowych – tłumaczyła historyk Maria Kuchta. – Był też taki zwyczaj, że połykało się bazie kotki, by uchronić się od bólu gardła – dodała.

Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej nie od początku wyglądał tak, jak go dzisiaj znamy. W XIV wieku nieznany renowator dołożył starań, by utrwalić ikonowy charakter wizerunku przywiezionego w kawałkach z Bałkanów. Zachował oryginalne, drewniane podłoże, a po sklejeniu desek, łączenia zostały oklejone nowym płótnem. Tył obrazu obito srebrną blachą, a ślady po 19 gwoździach zachowały się do dziś. Malarz nadał twarzom ciemne, oliwkowe barwy, a w oczach namalował białe bliki. Jednak ich symetryczny układ odbiega od ikonowego standardu. Spod szaty wysuwa się kosmyk jasnych włosów, pojawiają się też powszechne w malarstwie włoskim formy dekoracji lamówek, a bizantyjski zwój został zastąpiony ewangeliarzem. Drewniane podłoże wystarczyło jednak , by nowy wizerunek traktowany był nadal jak autentyczna, bizantyjska ikona, dzieło św. Łukasza. Kolejnym wieku w wyniku konfliktów religijnych, skradziono metalowe ozdoby wizerunku Matki Boskiej, zerwano srebrne blachy wzmacniające obraz od tyłu i ten ponownie rozpadł się na trzy części. Z tamtego czasu pochodzą także cięcia na twarzy Matki Boskiej widoczne na policzku. Kolejną renowację wykonano na polecenie króla Władysława Jagiełły: zespolenie desek oraz wprowadzenie wzmocnienia - osadzenie podobrazia w ramie. Zachowując partie karnacji malarze na nowo namalowali szaty. To wtedy ostatecznie powstał znany nam dziś wizerunek Czarnej Madonny.

Żona pisarza nie spodziewała się takiego poniżenia ze strony kochanki Bolesława Leśmiana. Cały artykuł przeczytasz tutaj na portalu WielkaHistoria.pl. Dora nie pozwoliła rodzinie towarzyszyć mu w ostatniej drodze. Twierdziła, że tylko ona jedna ma prawo znajdować się u boku ukochanego w tak ważnym momencie. Bolesław Leśmian zmarł 5 listopada 1937 roku. Przyczyną śmierci były choroba serca i zawał. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach portalu WielkaHistoria.pl.

Bona Sforza zmarła w atmosferze upokorzenia. Papież ekskomunikował ją jako sojuszniczkę skłóconych z nim Habsburgów, którzy notabene przyczynili się do jej śmierci. Pochowano ją we włoskim Bari jakby była żebraczką a nie monarchinią. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach portalu WielkaHistoria.pl. Chcesz się dowiedzieć więcej przeczytaj artykuł: Ciało polskiej królowej służyło za jarmarczną atrakcję. Goście dziwili się, że zgniła jej tylko jedna warga.

Katarzyna Jagiellonka w 1562 roku poślubiła księcia Finlandii Jana Wazę. Związek z bratem króla Szwecji Erykiem XIV Wazą rozpoczął serię dramatycznych wydarzeń w życiu młodej Polki. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach portalu WielkaHistoria.pl. Chcesz się dowiedzieć więcej? Przeczytaj artykuł: Niewola Katarzyny Jagiellonki. Polska królewna uwięziona przez szalonego szwagra .

Edward Gierek byłem I sekretarzem KC PZPR przez 10 lat do 1980 r. Na koniec towarzysze rozpętali przeciwko niemu brutalną nagonkę. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach portalu WielkaHistoria.pl. Gierek po podpisaniu porozumień sierpniowych liczył na utrzymanie władzy. Plany pokrzyżował m.in. nagły zawał serca. Stan zdrowia I sekretarze dodatkowo wykorzystano, by odwołać go z funkcji. Na jego następcę wybrano Stanisława Kanię. To wtedy życie Gierka miało "zamienić się w piekło". Chcesz się dowiedzieć więcej przeczytaj artykuł: Upadek Edwarda Gierka. Wrogowie zapowiadali, że zamienią jego życie w piekło.

To już niemal pewne. Od przyszłego roku szkolnego uczniów czekają zmiany. W szkołach ponadpodstawowych pojawi się nowy przedmiot. HiT, czyli historia i teraźniejszość, ma być uzupełnieniem historii, w szczególności tej dotyczącej drugiej połowy XX wieku. Minister edukacji i nauki ogłosił, że eksperci już pracują nad programem HiT-u, a nauczyciele patrzą na to wszystko z niepokojem. - Myślę, że to znów będzie ad hoc przygotowany jakiś program. Może to jest jedna z metod dojścia do pełnej ideologizacji szkoły - zauważa Artur Sierawski, nauczyciel historii. Podobnie mówią też inni pedagodzy. - Mam wiele obaw dlatego, że jest to bardzo enigmatycznie przedstawione - twierdzi Aneta Korycińska, znana jako "Baba od polskiego". Co na to młodzi ludzie? Więcej w materiale wideo.