stan wyjątkowy(strona 2/14)

- Zawsze, gdy słyszę, że PiS wprowadza stan wyjątkowy, to mi się zapala w głowie czerwona lampka, bo w ostatecznym rozrachunku nie za bardzo wiem, co nimi kieruje - mówił w programie "Tłit" Wirtualnej Polski lider Nowej Lewicy Włodzimierz Czarzasty pytany o doniesienia, że politycy Prawa i Sprawiedliwości nie wykluczają wprowadzenia w Polsce stanu wyjątkowego, gdyby doszło do inwazji Rosji na Ukrainę. - Ja się boję wszelkich stanów wyjątkowych, bo zawsze mi to pachnie tym, że kadencja Sejmu może być sztucznie przedłużana, że jest drugie dno, że ktoś chce wziąć naród bardziej za twarz, bo lubi brać naród za twarz - komentował Czarzasty. Według niego wszelkie problemy, które mogą wyniknąć w wyniku wybuchu wojny za naszą wschodnią granicą, najprawdopodobniej da się rozwiązać również bez wprowadzania szczególnych rozwiązań. Wicemarszałek Sejmu oszacował, że w przypadku konfliktu z Rosją do Polski może dotrzeć nawet milion Ukraińców, którym trzeba będzie zapewnić dach nad głową. Czarzasty ocenił ponadto, że w obliczu wojny na wschodzie prezydent powinien częściej zwoływać posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

W nocy z wtorku na środę wygasł stan wyjątkowy w pasie przygranicznym z Białorusią. We wtorek wieczorem nowelizację ustawy o ochronie granicy podpisał prezydent Andrzej Duda. Następnie - w drodze rozporządzenia - szef MSWiA Mariusz Kamiński określił nowe, obowiązujące regulacje na tym terenie. Wprowadzają one m.in. czasowy zakaz przebywania na określonym obszarze w strefie przygranicznej. Co na to poseł Lewicy Krzysztof Śmiszek? Czy te obostrzenia są zgodne z konstytucją i z prawem? - Absolutnie nie. To są sytuacje, które urągają podstawowym regulacjom i zasadom zawartym w konstytucji - stwierdził w programie "Tłit" Wirtualnej Polski. - To "clue" działania PiS - zarządzać naszymi prawami, naszymi wolnościami obywatelskimi poprzez rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych. To sytuacja, w której absolutnie mamy naruszoną konstytucję, w której absolutnie nie ma podstawy do wprowadzenia tego typu obostrzeń - mówił Śmiszek. - Sytuacja być może jest napięta, jest groźna, jest nadzwyczajna, natomiast państwo, które działa wbrew przepisom konstytucji, nigdy nie obroni tych decyzji. Dopóki będziemy mieli niezależnych sędziów, dopóty możemy być spokojni, że tego typu decyzje będą podważane - podkreślił. W ocenie posła "PiS strzela sobie w stopę tą ustawą i tym rozporządzeniem". - To się obróci przeciwko nim. Ograniczanie dostępu mediów do tego obszaru powoduje, że jesteśmy znowu skazani na domysły - wskazał Śmiszek.

Po co rządzącym był stan wyjątkowy? W wywiadzie dla Wirtualnej Polski Donald Tusk wskazał jeden konkretny powód. - Dlaczego to, co jest w stanie wyjątkowym, wpisane jest teraz do zwykłej ustawy? Stan wyjątkowy nie jest potrzeby do tego, by użyć siły w obronie granicy. Stan wyjątkowy był potrzebny PiS-owi po to, by nie dopuścić pana i pańskich kolegów z mediów - podkreślił były premier. Pytany o to, co powiedziałby polskim żołnierzom, stojącym na granicy z Białorusią, Tusk zaznaczył, że obowiązkiem każdego Polaka jest wsparcie dla funkcjonariuszy. - To jest dla mnie poza dyskusją. Nawet jeśli mamy czasem do czynienia z jakimś ekscesem lub wybrykiem, to się zdarza, i nie można oczywiście tego tolerować. Jednak co do zasady nasza straż graniczna, nasi żołnierze muszą mieć wsparcie - mówił lider PO. Tusk nie szczędził też krytycznych słów pod adresem rządu. - W tej kwestii poniósł praktycznie same porażki (…). Jeszcze wczoraj słyszeliśmy od premier Morawieckiego, że ten kryzys będzie trwał lata. Ja w tym słyszałem modlitwę o kłopoty, bo nie mam tu żadnej wątpliwości, że oprócz nieudolności mamy do czynienia z próbą cynicznego wykorzystania tego napięcia - stwierdził lider PO.

Gmina Mielnik na Podlasiu jest w części objęta stanem wyjątkowym. To tutaj stacjonują setki żołnierzy, którzy strzegą wschodniej granicy Polski. I to tutaj, choć na razie jest spokojnie, obawy mieszkańców są coraz większe. - Mieszkańcy, patrząc na to, co się dzieje w Kuźnicy, obawiają się, że taka sytuacja może również wystąpić na naszym terytorium - przyznaje Marcin Urbański, wójt gminy Mielnik. - Ludzie raczej się boją i gdy widzą migranta, dzwonią na SG - mówi jedna z kobiet, z którą rozmawiał reporter WP Klaudiusz Michalec. Mimo że granica jest zdecydowanie bardziej szczelna niż jeszcze kilka miesięcy temu, wciąż podobno zdarza się tu zauważyć ludzi, którym udaje się przez nią przedostać. - Szkoda ich. Są mieszane uczucia między strachem a chęcią pomocy - opowiada jeden z mężczyzn z gminy Mielnik. Choć oficjalnie służby nie odnotowały zbyt wiele prób nielegalnego przekroczenia granicy w tym miejscu, to jednak - co zauważa wójt - od dawna widać było tzw. kurierów, którzy tu przyjeżdżali i za tysiące euro wywozili uciekinierów w głąb kraju. Więcej w materiale wideo.

Obóz rządzący staje przed kolejnym wyzwaniem związanym z sytuacją na granicy między Polską i Białorusią. Kończący się okres obowiązywania stanu wyjątkowego, nasuwa pytanie o powrót dziennikarzy na tereny przygraniczne. Z wypowiedzi polityków PiS, w tym Jarosława Kaczyńskiego" wynika, że rząd nie chce, by media mogły swobodnie relacjonować wydarzenia z terenów graniczących z Białorusią. Prezes PiS stwierdził, że po zniesieniu stanu wyjątkowego obecność dziennikarzy przy granicy będzie raczej "incydentalna". Rząd próbuje poradzić sobie z tym problemem poprzez zmianę uprawnień Straży Granicznej. O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy dr Grzegorza Cieślaka z Collegium Civitas. - Ja tu w ogóle nie widzę rozwiązania problemu. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo dziennikarzy czy operacji, w toku której toczą się działania, to tak naprawdę już dziś istnieją narzędzia i straż graniczna posiada narzędzia, które umożliwią zabezpieczenie terenu w którym operacja się toczy - powiedział gość programu WP "Newsroom". Dodał jednak, że w jego ocenie praca dziennikarzy nie może być dalej utrudniana, bo nie ma do tego żadnych podstaw.

Napięta sytuacja przy granicy polsko-białoruskiej trwa. Na miejscu wciąż nie mogą przebywać polscy dziennikarze. O zasadność zakazu wprowadzonego przez rząd zapytaliśmy gen. Bogusława Packa. - To jest na obecnym etapie zdecydowany błąd, ponieważ nawet kłamstwo powtarzane kilka razy staje się prawdą - powiedział w programie "Newsroom" WP, tłumacząc, że dziennikarzy zachodnich wpuścił na obszar przygraniczny Aleksander Łukaszenka, który wykorzystuje media do działań propagandowych. - Rekomenduję polskim władzom pilne zwolnienie tego zakazu i wprowadzenie tam dziennikarzy. Powstaje taka niemiła atmosfera, jakbyśmy mieli coś do ukrycia - stwierdził gen. Pacek. Pytany o koczujących przy granicy migrantów, wojskowy odparł, że "ci ludzie zostali oszukani". - Obiecano im ziemię w Niemczech i cudowne życie, a oni w to uwierzyli. Nie traktujmy migrantów jak naszych przeciwników - dodał Pacek.