prof. Jarosław Flis

Prawo i Sprawiedliwość przygotowało projekt zmian w kodeksie wyborczym. Według opozycji zwiększenie liczby komisji wyborczych w miejscowościach "kościelnych" ma pomóc PiS. Czy to objaw paniki ze strony rządzących? - Można powiedzieć, że kto trzęsie portkami, to kręci wyborami. Gęstsze rozmieszczenie komisji wyborczych można było wprowadzić w poprzednich latach. Polska jest podzielona. Sieć osadnicza dramatycznie różni się na Podlasiu, Galicji, czy na Pomorzu Zachodnim. Wrzucanie tego w sztywną ramę, że wszystkie miejscowości, które mają 200 mieszkańców, nawet jeżeli by nie wykazywały, że tego chcą, to sygnał, że coś jest nie tak. Rozpaczliwie szukamy rozwiązania, które podniesie szanse, ale nie w sprawności rządzenia, jedności obozu, pomysłami jak sobie radzić z problemami, tylko w takich sztuczkach - skomentował w programie "Tłit" prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W sondażu IPSOS dla OKO.press i Tok FM 63 proc. ankietowanych stwierdziło, że nie chce, by Donald Tusk był premierem po ewentualnej wygranej opozycji w wyborach. Czy Tusk jest dla opozycji bardziej atutem czy obciążeniem? O to Michał Wróblewski pytał gości programu "Tłit". - Jest zdecydowanie atutem. Nie ma bardziej doświadczonego polityka. Pamiętajmy, że w sierpniu odbędzie się duża impreza Rafała Trzaskowskiego (Campus Polska - red.) i pytanie, czy to nie jest osoba przygotowywana, by być kandydatem opozycji na premiera - oceniła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Wariant z 2015 r., że kto inny jest wodzem, a kto inny walczy w pierwszym szeregu, może się pojawić. Wiemy jednak, że powrót na stanowisko premiera jest jednym z marzeń Donalda Tuska, ale chyba nie tak silnym jak bycie emerytowanym zbawcą narodu, że porównam do zbliżonych marzeń Jarosława Kaczyńskiego. Donald Tusk ma zagwozdkę i jego sytuacja nie jest tak jednoznaczna jak Jarosława Kaczyńskiego w 2015 r. On już zaczął objazd po kraju, bardziej odważnie niż Jarosław Kaczyński. Wchodzi w polemikę. Ma na sobie znacznie większą presję ze strony partii - dodał prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Czy spory Prawa i Sprawiedliwości z Solidarną Polską będą trwać do jesiennych wyborów? Czy Jarosław Kaczyński jest w stanie zapanować nad koalicją? Michał Wróblewski pytał o to prof. Jarosława Flisa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Dążyć można, ale pytanie, czy jest pomysł. Najtrudniej dowodzić wojskiem, które ponosi porażki. Jeśli ostatnie prawie już trzy lata to seria porażek, to trudno o zaufanie. Gdyby posłowie w ostatnich latach słuchali prezesa, to byłoby inaczej. Mielibyśmy piątkę dla zwierząt, Polski Ład byłby sukcesem, KPO byłoby wydawane na różne projekty rozwojowe lub nawet nie byłoby potrzebne, bo takie komunikaty też były. Wydaje mi się, że teraz będzie znacznie trudniej zapanować nad tym, bo są różne koncepcje wychodzenia z dołka. Każdy chciałby wychodzić z niego w inną stronę, może w stronę centrum, inni na z góry upatrzone pozycje, by przetrwać czasy w opozycji, a może zbudować coś na gruzach PiS - ocenił ekspert.

W sondażu dla Wirtualnej Polski Polacy ocenili, że PiS straci w tym roku władzę. Czy w utrzymanie władzy wierzą jedynie wyborcy PiS? - To wcale nie oznacza, że te 34 proc. to wyborcy PiS. Myślę, że w tej grupie są również zwolennicy opozycji. Sondaże często powodują, że jest to samospełniająca się przepowiednia. Myślę, że nerwowe ruchy świadczą, że nie tylko wśród wyborców, ale również wśród polityków jest obecne przeświadczenie, że porażka jest blisko - oceniła w programie "Tłit" prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - W zmianach w kodeksie wyborczym widzę wielkie zamieszanie, brak zaufania do samorządów, natomiast działań, które podniosłyby frekwencję, nie widzę. Zgodzę się z tym, że to samospełniająca się przepowiednia. Wybory wygrywa się wtedy, jeśli zwolennicy są przekonani, że się je wygra. Gdy spodziewają się porażki, nie zarażą nikogo entuzjazmem - komentował prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Czy sprawy światopoglądowe będą ważne w tegorocznej kampanii wyborczej tak jak w 2019 r.? Michał Wróblewski pytał o to gości programu "Tłit". - Rządzący będą dążyli do tego, by były bardzo istotne. Sylwester Marzeń to pokazuje (chodzi o spięcia w Zjednoczonej Prawicy po występie zespołu Black Eyed Peas w tęczowych opaskach - red.). Przekierowanie uwagi na bardzo ważne sprawy, ale odciągające od nieudolności w zarządzaniu gospodarką, co sprawia, że ludzie zajmują się tym, czym władza chce. Oczywiście osoby transpłciowe będą (elementem kampanii wyborczej - red.) w konsekwencji, bo takie zostały wytoczone tory przez Jarosława Kaczyńskiego. Oprócz kwestii światopoglądowych wrogie, z punktu widzenia PiS Niemcy, będą leitmotivem kampanii wyborczej - oceniła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. Czy takim motywem może być również KPO? - Jeśli tych pieniędzy nie będzie, to będzie wielka katastrofa. Jeżeli nie będzie katastrofy, to nie znaczy, że nie będzie porażki. To, że te środki będą, to jeszcze nie jest warunek sukcesu - ocenił prof. Jarosław Flis z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wirtualna Polska przedstawiła wyniki sondażu, które są miażdżące dla Komendanta Głównego Policji. Ok. 80 proc. respondentów uważa, że gen. Jarosław Szymczym powinien podać się do dymisji po wystrzale z granatnika w gabinecie. W programie "Newsroom WP" Agnieszka Kopacz-Domańska pytała o komentarz prof. Jarosława Flisa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Zachowanie powagi i prestiżu będzie niezwykle trudne. Ktoś, kto ma odpowiadać za nasze bezpieczeństwo, powinien zatroszczyć się o własne. To powoduje eksplozję humoru i memów. To największe odpryski tej eksplozji. W takim momencie naturalną reakcją byłoby odejście. Strop się zaklei, ale powaga została utracona - mówił prof. Jarosław Flis. Jak ten incydent wpłynie na zaufanie Polaków do policji? - Większym problemem dla wizerunku policji jest to, co dzieje się na komendach. Ten incydent to ciekawostka, która zostanie w memach. Mam nadzieję, że to wpłynie na instytucje publiczne w Polsce i będą pamiętać o zasadach bezpieczeństwa oraz, że ktoś, kto stoi na czele instytucji, nie jest ponad procedurami - dodał socjolog.

W wywiadzie dla "Gazety Polskiej Codziennie" Jarosław Kaczyński przyznał, że rząd wiedział o nadchodzącej wojnie. Oskarżył polską opozycję o udział w spisku przeciwko Ukrainie. O komentarz do słów prezesa PiS Agnieszka Kopacz-Domańska poprosiła prof. Jarosława Flisa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Taki styl komunikacji charakteryzuje Kaczyńskiego. Oskarżanie o zdradę główną opozycji to potwierdzanie wszystkich głosów, które mówią, że w PiS pojawiają się tendencje autorytarne. To standardowa opowieść osób, które rządzą w oparciu o strach przed zewnętrznym wrogiem. W imię tego tłamszą wewnętrzną opozycję i krytykę, otwarcie zarzucając, że jest na usługach wrogów zewnętrznych, czyli po prostu są zdrajcami. Jak ma się dowody, to są na to procedury. To metoda insynuacji, która świadczy o utracie kontroli nad przekazem. Ludzie nie wierzą w tę opowieść, co widać w sondażach. Stara się więc to podkręcić, by opowieść była mocniejsza. Nie wydaje się, by więcej osób w to uwierzyło. Raczej przestaną wierzyć Kaczyńskiemu - ocenił prof. Jarosław Flis.

Zbigniew Ziobro został obroniony przed odwołaniem przez PiS. Czy kryzys w rządzie jest opanowany, czy może to jedynie zawieszenie broni? Agnieszka Kopacz-Domańska pytała o to prof. Jarosława Flisa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - To ostatni odruch: nawet jeżeli wewnątrz się gryziemy, to jest zewnętrzny przeciwnik, który nas skupia. To jeszcze działa. Opozycja, nie wiem czy świadomie i celowo, stara się zachować spójność obozu, który jeżeli dalej będzie tak przetrzymywany, to eksplozja może być intensywniejsza. Obrona Ziobry nie rozwiązała żadnych problemów wewnętrznych, jeśli chodzi o obóz rządzący. Widzimy, że to dalej będzie się rozkręcać - komentował ekspert.

W programie "Tłit" poseł Lewicy Tomasz Trela przyznał, że posłowie PiS coraz częściej rozmawiają w Sejmie o wymianie Mateusza Morawieckiego na Elżbietę Witek lub Beatę Szydło. W programie "Newsroom" WP Agnieszka Kopacz-Domańska pytała o komentarz prof. Jarosława Flisa z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Takie spekulacje pojawiają się od paru lat. Dopóki się tego nie zobaczy, trudno w to uwierzyć, bo zmiana premiera to trudna operacja. To nie jest już jednolity klub jak w 2017 r., gdy jednego dnia można było obronić Beatę Szydło, a następnego dnia ją odwołać. W tym momencie takie próby przemeblowania obozu były nieudane. Wszystko jest "na trytytkę", na pojedynczych posłach, na Mejzach i trzyma się to na planktonie sejmowym. Taka operacja byłaby trudna. Mogłoby się skończyć tym, że powstanie rząd techniczny, który do wyborów przejmie władzę i telewizję, a wtedy PiS może być w kłopocie - ocenił prof. Flis.

Prezydent Andrzej Duda ponownie zawetował "lex Czarnek 2.0", ale minister edukacji nie daje za wygraną. W rozmowie z RMF FM nazwał to "absurdem" i zapowiedział, że projekt pojawi się w Sejmie po raz trzeci i to bez poprawek. - Sypią się układanki wewnątrz. Taka wypowiedź Czarnka jest dowodem na frustrację i nie buduje pozytywnych relacji między Pałacem Prezydenckim a obozem rządzącym - powiedział prof. Jarosław Flis w programie "Newsroom" WP w rozmowie z Agnieszką Kopacz-Domańską. - Czarnek chyba nie dostrzegł, że prezydent jednak nie jest z opozycji i postawienie go do pionu przez ministra nie jest dobrym pomysłem. To dowód, że obóz rządzący nie jest w stanie kontrolować swojego przekazu do prezydenta. Nie wiem, jak minister Czarnek sobie to wyobraża, że prezydent Duda pokornie spuści głowę i przyzna mu rację? To jest śmieszne. Czy pomysł, żeby drażnić prezydenta jest dobry? Wydaje się, że to przejaw tego, że partia rządząca traci kontakt z rzeczywistością - dodał ekspert.

- Zwykłem powtarzać, że Jarosław Kaczyński nie buduje IV RP, tylko IX RP, czyli III RP do kwadratu. Słowem, wszystko, co do tej pory było złe, będzie takie samo, tylko bardziej - stwierdził w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski prof. Jarosław Flis, socjolog z UJ. Ekspert skomentował w ten sposób ostatnie doniesienia na temat sutych wpłat partyjnych nominatów ze spółek Skarbu Państwa na fundusz wyborczy PiS. - To wielka bezczelność, w dodatku potwierdzona w partyjnych uchwałach. Mówią one, co jest już kompletną żenadą, że każdy, kto zdobył stanowisko dyrektorskie w administracji, musi płacić na fundusz wyborczy PiS - przypomniał ekspert. Profesor przyznał, że "chociaż te działania nie wykraczają poza prawo, to stanowią zły obyczaj". - To wszystko układa się w taki smutny obrazek. Partia nadużywa władzy, żeby wepchnąć swoich ludzi na lukratywne stanowiska, a ci potem muszą się jej odwdzięczać. Jeśli ci nominaci czują, że muszę się rewanżować PiS, to znaczy, że bez pomocy partii na te posady by nigdy nie trafili - wywodził prof. Flis. Podkreślił, że wyborcy widzą te działania i na pewno ukarzą za nie ugrupowanie Kaczyńskiego przy urnach.

- W sondażach od sierpnia trwa stagnacja. Notowania poszczególnych partii niewiele się zmieniają - stwierdził w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski prof. Jarosław Flis, socjolog z UJ. Ekspert komentował wyniki ostatniego badania poparcia dla partii wykonanego przez United Surveys dla WP. - Według ostatnich wyników sondażowych, PiS zdobyłoby w Sejmie poniżej 200 mandatów, Konfederacja znalazłaby się pod progiem wyborczym. Ta ostatnia partia podąża trajektorią Ruchu Palikota, Kukiz’15 i innych TUP, czyli, jak to określam, Tymczasowym Ugrupowań Protestu. Najpierw budzi nadzieję, ma efekt nowości, potem, a w kolejnych wyborach nikt nie wierzy, że są w stanie dokonać rewolucji. Jeśli takie notowania sondażowe utrzymają się przez kolejnych miesięcy, to PiS zostanie zepchnięte do ław opozycji, a połączone siły obecnej opozycji zwyciężą - ocenia ekspert. Prof. Flis stwierdził, że w PiS nie widać wiary w zwycięstwo. - Podejmują cały szereg kroków, które zakładają, że w przyszłym roku Prawo i Sprawiedliwość straci władzę albo będzie w kolosalnych tarapatach: przesunięcie wyborów samorządowych, czy te wszystkie propozycje, żeby tam jakoś próbować utwierdzić w spółkach Skarbu Państwa swoich nominatów i partyjnych kolegów - wyliczał. Ekspert stwierdził, że taka postawa może okazać się dla PiS "samospełniającą się przepowiednią". - Trudno odnieść zwycięstwo, jak się w nie nie wierzy. Można zawsze liczyć na jakąś głupotę ze strony opozycji, ale wydaje się, że tutaj Prawo i Sprawiedliwość wykorzystało limit cudów w 2015 i w 2019 roku - podsumował.

- Do tej pory w PiS panowało przekonanie, że prezes jest raczej obciążeniem w kontaktach z wyborcami, niż szczególnym atutem. Uważano, że lepiej go schować i wystawić na pierwszą linie kogoś innego. Teraz to się zmieniło, bo PiS toczą wewnętrzne problemy. W związku z tym nie ma kto powiedzieć prezesowi prawdy o jego ostatnich występach. Wszyscy mu raczej mówią, że "jest świetnie" - ocenia prof. Jarosław Flis, socjolog UJ, w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski. - Ten stan będzie się utrzymywał, ponieważ wszyscy w partii wiedzą, że to on układa listy wyborcze i nie chcą z nim zadzierać. To on decyduje o ich "być albo nie być". Sondaże wskazują, że mandatów do podziału po przyszłych wyborach będzie mniej – z parlamentem pożegna się kilkudziesięciu posłów PiS. A to, że te występy Kaczyńskiego szkodzą partii, o to się martwi kto inny - nie szeregowi posłowie czy lokalni działacze. Oni zabiegają o utrzymanie się na listach PiS, jak najlepiej potrafią - wyjaśnił. Socjolog ocenił, że podczas objazdu po Polsce Jarosław Kaczyński często się kompromituje kuriozalnymi wypowiedziami i "żartami". - To jest tak, że, jak to mówią, "kiedy komuś rośnie ego, to i mózg uciska jego". Przez ostatnie siedem lat całe otoczenie mówiło prezesowi PiS, że "jest genialny". Najwyraźniej przez to stracił samokontrolę. Po prostu był pierwszym, który uwierzył we własny geniusz - stwierdził Flis. Ekspert porównał fenomen Kaczyńskiego do byłego prezydenta USA Donalda Trumpa. - Głównym atutem prezesa PiS jest to, że on wprawia w jakiś rodzaj histerii swoich politycznych przeciwników i tym uwiarygadnia siebie i partie w oczach tych wszystkich, którzy tych przeciwników nie lubią. To tak samo jak z Trumpem. Amerykanie, którzy nie cierpieli aroganckich miliarderów ze Wschodniego Wybrzeża, pokochali jednego z aroganckich miliarderów ze Wschodniego Wybrzeża. Dlaczego? Bo cała reszta uważała go za skończonego idiotę i nim pogardzała. A ponieważ oni też czuli się pogardzani, to między Trumpem a częścią Amerykanów, zrodziło się poczucie wspólnoty - podsumował.

Jarosław Gowin wrócił do polityki. Czy będzie jakimś alternatywnym rozwiązaniem na polskiej scenie politycznej? - To nie jest aż takie proste. Nie udało się tego zorganizować wiosną 2020 roku, był taki moment sprzeciwu na fali wyborów kopertowych, kiedy pojawiła się opcja, co było potwierdzane w rozmowach kuluarowych, żeby zrobić zmianę władzy w Polsce w oparciu o ugrupowanie Gowina. Teraz to już jest chyba niemożliwe - stwierdził w programie "Newsroom" w WP prof. Jarosław Flis, socjolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Gdyby tak było zaraz po 2020 roku, to tak, ale tam był powrót do obozu władzy, do stanowiska wicepremiera. Były jakieś nadzieje, że ten układ będzie trwał, później się okazało, że to wszystko się sypie, że jest konflikt o aborcję, konflikt o Unię Europejską, konflikt o Polski Ład. Ta lekcja z wiosny 2020 roku niczego Kaczyńskiego ani Morawieckiego nie nauczyła, okazało się, że po prostu wszystko idzie w tę samą stronę. No, ale Jarosław Gowin postawił latem 2020 roku na powrót, na to, że z Kaczyńskim i Morawieckim uda się jakoś ułożyć tę relację, ale nie udało się - dodał. - To nie jest moment, żeby formułować jakiś spójny przekaz, być pogodzonym z sobą i tym z lat 2007-2013, kiedy był ministrem u Donalda Tuska, i tym z lat 2015-2020, i tym sobą z lat 2020-2021. To już jest niezły slalom pomiędzy różnymi opowieściami o Polsce. Ta opowieść może będzie mieć jakichś swoich zwolenników, ale nie wydaje się, żeby to było masowe. To nie jest powrót do roli jakiegoś rozgrywającego, tak jak w roku 2020 - stwierdził prof. Jarosław Flis.

Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla wPolsce.pl docenił rolę Daniela Obajtka, szefa Orlenu. Czy można spodziewać się, że zajmie on miejsce Mateusza Morawieckiego na stanowisku premiera? - Prezes się rozmarza, czasami powie coś szybciej, niż pomyśli. Czasami można jednak z tych wypowiedzi rozczytać pewne procesy - ocenił w programie WP "Newsroom" prof. Jarosław Flis z UJ. Zdaniem politologa Daniel Obajtek ma pewne zalety, które dają mu przewagę nad Morawieckim. - Na pewno ma mniej wrogów w obozie rządzącym, na pewno ma trochę większe zdolności komunikacyjne. Ma jednak sporo wad i wcześniejszych obciążeń - zauważył prof. Flis. - Pamiętajmy, że prezes czasem podejmuje po prostu złe decyzje, samobójcze. Wiemy to z doświadczeń, jak chociażby usunięcia Marcinkiewicza z rządu. To nie był majstersztyk polityczny, tylko coś, co doprowadziło do upadku rządu po roku - zaznaczył politolog.