praworządność(strona 3/11)

Pandemia doprowadziła do wzrostu znaczenia państw narodowych. Proces integracji Europy znalazł się w defensywie. Kryzys praworządności w Polsce uderza w istotę UE. Nacjonalizm jest jednak ślepą uliczką - pisze niemiecki dziennik "Tageszeitung".

- Kieruję dziś do TK wniosek o stwierdzenie niezgodności z polską konstytucją europejskiego rozporządzenia ws. mechanizmu wiążącego dostęp do środków unijnych z kwestią praworządności - poinformował minister sprawiedliwości i Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro.

Kolejne potężne kary finansowe za łamanie praworządności - taki prawdopodobnie będzie efekt uruchomienia nowej procedury naruszeniowej wobec Polski w związku z decyzjami Trybunału Konstytucyjnego odnośnie wyższości prawa krajowego nad unijnym. - Żeby uniknąć sankcji, polski rząd musiałby przyznać, zgodnie z prawdą, że Trybunał Konstytucyjny nie wydał legalnego wyroku, a jedynie nieobowiązującą decyzję – mówi w rozmowie z WP prof. Robert Grzeszczak, ekspert z zakresu prawa unijnego.

We wtorek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że sądy krajowe mają pomijać wyroki trybunałów konstytucyjnych, jeśli te naruszają prawo unijne. Trybunał zajmował się sprawą dotyczącą Rumunii, ale jego orzeczenie dotyczy wszystkich państw wspólnoty.

Na łamach portalu Politico Koen Lenaerts, prezes Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podkreślił, że debata dotycząca praworządności w UE jest kluczowa. - Mamy do czynienia z ekstremalnie poważną sytuacją, która zagraża przetrwaniu europejskiego projektu w obecnej formie — powiedział.

- Istnieje bardzo poważne zagrożenie dla praworządności w Polsce - przekazał w środę w Parlamencie Europejskim wiceszef KE Margaritis Schinas. W swojej wypowiedzi unijny polityk odniósł się m.in. do kwestii wymiaru sprawiedliwości, stref anty-LGBT czy prawa aborcyjnego.

Zachowanie Zbigniewa Ziobry coraz mocniej frustruje Mateusza Morawieckiego i jego otoczenie. Sam premier oficjalnie robi dobrą minę do złej gry i mówi, że "każdy ma prawo prezentować swoje poglądy". Minister sprawiedliwości, podbijając stawkę w walce o wewnętrzną pozycję, coraz ostrzej wypowiada się w sprawie sporu o praworządność czy polityki energetycznej. - W koalicji rośnie rola mniejszego, kiedy słabnie większy – wyjaśnia w rozmowie z WP politolog prof. Rafał Chwedoruk.

Premier Węgier Viktor Orban poniósł porażkę, próbując zaskarżyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej do węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego - pisze Deutsche Welle.

- Instytucje europejskie powinny zrozumieć, że powinny wrócić do czasów, kiedy panami traktatów były państwa członkowskie - powiedział w piątek premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji o przyszłości UE. Podkreślił, że "należy położyć tamę tendencjom centralistycznym", które w jego ocenie dostrzec można dziś w Europie.

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek przyznaje, że w przeszłości prawami człowieka zajmował się w teorii. Dlatego postanowił pojechać na polsko-białoruską granicę, by zobaczyć, co dzieje się z migrantami. Wyznaje, że to, co zobaczył, głęboko go poruszyło. - Nigdy nie miałem z czymś takim do czynienia - wyznaje.

Możliwość użycia unijnego mechanizmu "pieniądze za praworządność" zbliża się wielkimi krokami, mimo że Polska i Węgry chciały go zablokować. W czwartek Rzecznik Generalny TSUE uznał, że nowe narzędzie jest zgodne z traktatami, a podważające je wnioski Warszawy i Budapesztu należy wyrzucić do kosza. - Skarga była politycznym manifestem – komentuje w Wirtualnej Polsce prof. Robert Grzeszczak, ekspert ds. unijnego prawa. Posłowie Solidarnej Polski winią premiera za "uległość" i dodają: "Mówiliśmy, że tak będzie".

- Dziś stoimy przed historycznym wyborem: albo Polska będzie mogła zreformować swoje sądownictwo, albo zgodzi się z tym, że o jego kształcie decyduje się w Brukseli i Berlinie - uważa minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.

Didier Reynders zakończył swoją wizytę w Polsce. Unijny komisarz ds. sprawiedliwości spędził w naszym kraju dwa dni. - Nasza główna obawa dotycząca Polski to kwestia niezależności sądownictwa. Chodzi o zasadę niepogarszania poziomu ochrony praworządności - mówił polityk. Belg zapowiedział też wysłanie specjalnego pisma do władz Polski i Węgier.

Komisja Europejska ma w piątek wysłać listy do Polski i Węgier, co ma być nieformalnym pierwszym krokiem w kierunku uruchomienia mechanizmu "pieniądze za praworządność" - podaje POLITICO.

Unijny komisarz ds. sprawiedliwości zapoznaje posłów połączonych komisji: sprawiedliwości i praw człowieka oraz ds. UE z drugim raportem Komisji Europejskiej w sprawie praworządności. Zanim jednak zabrał głos, usłyszał kilka gorzkich słów.

Didier Reynders, unijny komisarz ds. sprawiedliwości, rozpoczął wizytę w Polsce. Spotkał się już m.in. z prezesem NIK Marianem Banasiem, a także ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobrą. Michał Wójcik, minister w KPRM, ocenił, że Reyndersa czekają w Polsce trudne rozmowy, bo skończył się czas "lukrowanych relacji".

Polscy ministrowie będą przekonywać w Brukseli do kompromisu w sprawie Krajowego Planu Odbudowy, tymczasem w Warszawie jest planowane spotkanie ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry z unijnym komisarzem Didierem Reyndersem.

Wojnę hybrydową już mamy, wojna prawdziwa z użyciem broni, raczej się na horyzoncie nie rysuje, chociaż mamy do czynienia z przeciwnikiem nieprzewidywalnym, mam na myśli Łukaszenkę. Raczej się do tego nie posunie - stwierdził prezes PiS, wicepremier Jarosław Kaczyński.

Unijny komisarz ds. sprawiedliwości Didier Reynolds przyjeżdża do Polski. Ma zamiar spotkać się z premierem Mateuszem Morawieckim, a także prezesem NIK Marianem Banasiem.