newsroom(strona 16/63)

TVN24 ujawniło, że Jan Paweł II jako kardynał Karol Wojtyła ukrywał przestępstwa seksualne popełniane przez duchownych. Czy Polska traci właśnie bohatera? Patrycjusz Wyżga pytał o to w programie "Newsroom WP" prof. Andrzeja Rycharda. - Nie. Moim zdaniem tego bohatera nie tracimy, ale na jego wizerunku pojawia się bardzo poważna rysa. Największym dramatem w tej całej historii dot. tego, że Jan Paweł II wiedział, jest przepaść między jego odwagą i nonkonformizmem ws. walki z komunizmem, a pełnym konformizmem jeżeli chodzi o dopasowanie się do mafijnych praktyk ws. pedofilii w Kościele. On milczał nie dlatego, że był złym człowiekiem. Tutaj działał jak cała reszta instytucji. Nie gorzej, dokładnie tak samo. Z jednej strony bohater, z drugiej strony człowiek wpasowujący się w milczące struktury. To jest problem, z którym musimy sobie poradzić - komentował prof. Andrzej Rychard. - Różnicowałbym wyjaśnienie i usprawiedliwianie. Takie były czasy. Tendencje w Kościele, by milczeć i nie wyciągać tych spraw na zewnątrz, dochodziły obowiązujące warunki historyczno-polityczne. Wyobraźmy sobie, co by było, gdyby Jan Paweł II w latach 70. rozpoczął walkę z pedofilią w Kościele. SB rzuciłaby się na Kościół. Były to działania nacelowane na ochronę przed zagrożeniem. To nie usprawiedliwia, ale to wyjaśnia, że do ogólnej tendencji milczenia dochodziła obawa przed zniszczeniem przez komunistów. O ile to wyjaśnia, a nie usprawiedliwia, to, co było w latach 70. i 80., to nie wyjaśnia to tego, co Jan Paweł II wiedział po upadku komunizmu. Nadal milczał - dodaj socjolog.

Według doniesień "The Sun" Władimir Putin miał wierzyć, że zajmie Ukrainę w trzy dni. Tajne dokumenty rosyjskich służb mają wskazywać, że Putin spodziewał się błyskawicznego rozbicia NATO oraz władzy nad krajami bałtyckimi i Polską. - Political fiction, ale kalkulowane przez Kreml. To nic nowego - komentowała w programie "Newsroom" WP dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. - Chciałabym podkreślić, że "The Sun" nie jest najbardziej wiarygodnym źródłem informacji, ale przeciek prasy bulwarowej powinien powodować, że trzymamy pewien dystans do informacji. Co nie oznacza, że z tymi sugestiami nie spotykaliśmy się w pierwszych dniach wojny, czy jeszcze przed inwazją rosyjską. To, co opublikował "The Sun", powołując się na źródła w FSB i kanał "Wind of change", to zbiór różnych sugestii i pomysłów Putina i jego ludzi z pierwszych tygodni wojny - dodała.

Środowisko dziennikarskie protestuje przeciwko propagandowej narracji mediów prorządowych ws. śmierci Mikołaja Filiksa, syna posłanki PO Magdaleny Filiks. TVP winą za śmierć chłopca obarcza opozycję. To reakcja na krytykę pracownika Radia Szczecin, który ujawnił, że dziecko posłanki padło ofiarą pedofila związanego z partią. - Doszło do brutalnej utarczki na temat tego, która partia zabiła Mikołaja - komentował w programie "Newsroom WP" prof. Andrzej Rychard. - Bardzo dobrze, że obudziło się środowisko dziennikarskie, gdy wiele instytucji związanych z mediami, kompletnie milczało. To, co zostało zrobione, poprzez ujawnienie danych tego młodego człowieka, nie ma nic wspólnego z wolnością mediów, a niektórzy przedstawiciele prawej strony medialnej próbowali tak tego bronić. (...) Ktoś, kto nazywa się dziennikarzem Radia Szczecin, nie powinien dalej być w tym zawodzie. Powinien coś powiedzieć, a on uważa, że zrobił dobrze. To jest taka tragedia, że nasze serca są za małe, by ją objąć - dodał.

W Mołdawii trwają antyrządowe protesty. Czy to dowód na to, że Putin nie odpuszcza sobie Mołdawii? Według Marcina Zaborowskiego, byłego redaktora naczelnego "Res Publica Nowa", Putin dąży do destabilizacji sytuacji w tym kraju i prozachodniego frontu. - Wiadomo, że Ukraina i Mołdawia są na drodze wstąpienia do Unii Europejskiej. W ostatnich miesiącach udało się bardzo przyspieszyć proces zachodniej integracji Mołdawii. Zachęca się ją do odstąpienia od neutralności i do dołączenia do NATO. To rozwiązania nie po myśli Rosji - komentował w programie "Newsroom WP" Marcin Zaborowski. - Gdyby Rosji udało się zdobyć Odessę, to nic nie stoi na przeszkodzie, by pójść na Mołdawię, która jest pozbawiona możliwości obrony. Armia mołdawska to ok. 10 tys. osób i to słabo wyszkolonych. Zdobycie Mołdawii nie byłoby problemem dla Rosji. Mołdawia jawi się jako kolejna potencjalna ofiara rosyjskiej agresji. Kraj jest podzielony. Jest tam enklawa post-sowiecka, która powołuje się na dziedzictwo Związku Sowieckiego. Są tam Rosjanie, którzy mają siły zbrojne. To wszystko jest sponsorowane przez Rosję - dodał.

Czy Ukraińcy mogą prowadzić działania dywersyjne na terenie Białorusi? - Białoruś uczestniczy w agresji na Ukrainę poprzez udostępnianie baz i sprzętu, a także poprzez wiązanie części wojsk ukraińskich zapowiedziami manewrów i współpracą z Rosją. Gdyby granica była bezpieczna i Białoruś zdystansowała się od agresji rosyjskiej, sytuacja Ukrainy byłaby inna. Działania na terytorium Białorusi, wymierzone w infrastrukturę rosyjską, są prawdziwym celem tajnych operacji służb specjalnych na głębokich tyłach przeciwnika - komentował w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski dr Jacek Raubo z serwisu Defence24.pl. - W trakcie pełnoskalowej wojny Rosjanie muszą poczuć, że nie ma bezpiecznego miejsca. Uderzenie - najprawdopodobniej systemami bezzałogowymi - na bazę bombowców strategicznych doprowadziło do tego, że Rosjanie musieli przesunąć bazowanie samolotów w głąb kraju. To bardzo ciężkie i obarczone wysokim ryzykiem, ale przypomnę słowa Churchilla do grup sabotażowo-dywersyjnych: "podpalcie mi Europę", kiedy była okupowana przez III Rzeszę. Nie zdziwię się, jeżeli podobna przemowa mogła być po stronie prezydenta Ukrainy - dodał.

Donald Tusk objeżdża Polskę i spotyka się z sympatykami. Spotkań nie wznowił Jarosław Kaczyński. Jeszcze niedawno tłumaczono to operacją kolana, która miała miejsce pod koniec ubiegłego roku. - Myślę, że to nie była strategiczna decyzja, że Jarosław Kaczyński będzie teraz przede wszystkim w gabinecie. Wiemy, że kalendarz jesieni 2022 r., kiedy do wyborów był rok, wcale nie przeszkadzał, by Jarosław Kaczyński snuł te opowieści, które potem przebijały się do mediów. Nie trzeba było być na tych spotkaniach, by wiedzieć, co Jarosław Kaczyński nowego powiedział. Myślę, to kwestia jego nienajlepszej kondycji - komentowała w programie "Newsroom WP" prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Zwolennicy PiS chętnie przychodzili na te spotkania, czuli się zaopiekowani. To partia oparta na charyzmie prezesa, ale nie jest to jedyny polityk, który może pociągnąć kampanię. Na pewno jest plan B, C i D. Będą jeździli inni politycy. Może zostaną wykreowane nowe gwiazdy PiS. Być może po ośmiu latach trzeba wykreować nowe gwiazdy, ale z obawą, że nie będą to gwiazdy po to, żeby rządzić, ale gwiazdy opozycji - dodała.

Są szanse na odbicie Mariupola z rąk Rosjan - tak stwierdził w programie "Newsroom WP" gen. prof. Bogusław Pacek, dyrektor Instytutu Bezpieczeństwa i Rozwoju Międzynarodowego. Jego zdaniem to kwestia czasu. - To miasto jest symbolem dla Ukrainy. Mariupol jest w szybkim tempie odbudowywany przez Rosjan. Chcą zmienić nastroje, by ludzie byli negatywnie nastawieni do władz ukraińskich. Na dzień dzisiejszy najważniejsze będzie przyjęcie ataku rosyjskiego na kierunkach podyktowanych przez Rosję. Ona wciąż szantażuje i nie pozwala Ukrainie skupić się tylko na kierunku wschodnim - komentował gen. prof. prof. Bogusław Pacek.

Alaksander Łukaszenka udaje się do Chin. Ma spotkać się z chińskim przywódcą Xi Jinpingiem. - Białoruś już ma chyba niewielkie pole manewru w relacjach z Rosją i jest jej całkowicie podporządkowana - mówił w programie "Newsroom WP" Radosław Pyffel, socjolog i znawca Chin. - Niedawno ukazał się dokument mówiący o pełnej integracji Białorusi z Rosją do 2023 r. Stwierdzono tam, że jedyną drogą do zachowania suwerenności Białorusi jest ta integracja z Rosją w obliczu agresywnych działań USA, Unii Europejskiej i - co ciekawe - również Chin. Łukaszenka dostawał już kiedyś pomoc chińską, to było 500 mln dolarów bezzwrotnej pożyczki. Możliwe, że będą jakieś biznesy (między nimi - red.). Jeżeli Łukaszenka będzie pomagał omijać sankcje, to znowu będzie potrzebny - dodał ekspert.

Jewgienij Prigożyn jest określany jako "kucharz Putina". Skąd wziął się pseudonim twórcy Grupy Wagnera? - On zaczynał jako bandyta. Całe lata 80. przesiedział w więzieniu. W latach 90. zarządzał siecią punktów z hot-dogami. Na tym się dorobił. Otworzył dwie luksusowe restauracje w Sankt Petersburgu, mieście Władimira Putina. Jedno z tych miejsc stało się ulubionym lokalem młodego wówczas Putina - mówił w programie "Newsroom WP" dr Jakub Benedyczak z Nowej Europy Wschodniej. - Zabierał tam różne delegacje, przestępców i kolegów. Nawet gdy został prezydentem, do restauracji Prigożyna zapraszał Jacquesa Chiraca i George'a W. Busha. On zaczął szybko zdobywać kontrakty na cateringi. Wszedł w biznes śmieciowy. Zaczął dostarczać catering do ministerstwa obrony. Ktoś wymyślił, że on może wykonywać zadania państwowe. Pierwszym zadaniem było utworzenie farmy trolli: ingerowanie w protesty w Katalonii, Brexit i wybory w USA. Ktoś inteligentniejszy od Prigożyna wymyślił atakowanie demokracji z farm trolli. Prigożyn miał je prowadzić. Putin potrzebował swojego człowieka, który będzie kontrolował. To człowiek niezbyt inteligentny, ale okrutny. Trzymał za twarz pracowników, inwigilował ich i płacił marne pieniądze. Gdy się w tym sprawdził, to ten sam model przeniesiono na Grupę Wagnera - dodał ekspert.

Czy w 2023 roku Chiny opowiedzą się jednoznacznie po którejś ze stron wojny w Ukrainie? - Chiny ogłosiły swój 12-punktowy program rozwiązania kryzysu. Jak się to przeczyta dokładnie, to mniej chodzi tam o Ukrainę, a o globalną rywalizację ze Stanami Zjednoczonymi. Chiny chcą się postawić jako "trzecia strona" w rywalizacji między USA a Rosją. Słyszymy, że zamierzają wspierać Rosję przy pomocy dostaw amunicji - mówił w programie "Newsroom" WP gen. Stanisław Koziej. - Chiny nigdy nie były agresorem zewnętrznym. Nie odnoszę się do tego, co dzieje się wewnątrz Chin i kwestii praw człowieka. Chiny mają swoje interesy w każdej części globu. Nie wiem, czy postawiłyby na szali oficjalne wsparcie Rosji. Chińczycy będą starać się, by nie wypuścić Rosji ze swojej strefy wpływów, bo Rosja jest im potrzeba w przyszłości. Chiny będą mocno grały na siebie. Dokładnie obserwują, co się dzieje. Gdyby chciały podjąć działania wobec Tajwanu, to oceniają, jak mógłby zachować się świat. Chiny są potęgą gospodarczą, ale pod względem militarnym nie mogą się równać ze Stanami Zjednoczonymi - ocenił gen. Mirosław Różański.

Wojna w Ukrainie trwa już rok. W programie "Newsroom" WP gen. Mirosław Różański oraz gen. Stanisław Koziej wskazali dwa największe ich zdaniem zaskoczenia. - Nie spodziewałem się, że druga armia świata, bo pamiętajmy, że jeszcze w lutym ubiegłego roku tak postrzegaliśmy Rosję, jest tak niesprawna pod względem militarnym. To wiele czynników i kwestii dowodzenia oraz formuła mentalna, która w Rosji jest pozostałością Związku Radzieckiego. Wchodząc do NATO, u nas postawiono na świadomość. Nawet w armii można dyskutować o problemie. Rosja tego nie przyjęła. Ukraina jest natomiast bardzo dobrym uczniem. Od 2014 roku my też mieliśmy swój udział w szkoleniu żołnierzy i dowódców. To są więc dla mnie dwa wymiary zaskoczenia: pierwszy - niesprawność armii rosyjskiej, a drugi - kraj, który był częścią Związku Radzieckiego, przeszedł taką transformację, dzięki kontaktom z Zachodem - mówił gen. Różański. - Rosja nie zdążyła przestawić się na model wojny regularnej. Po stronie rosyjskiej w ogóle nie pojawiła się sztuka operacyjna. Tego od początku nie ma. Początek wojny był rozrzuceniem pojedynczych działań na całym froncie. Rosja nie potrafi zmontować operacji na większą skalę. Sztuka operacyjna zrodziła się w Związku Radzieckim w latach 20-30. Szef sztabu generalnego Rosji był uważany za intelektualistę, dlatego słabość doktrynalna Rosji była dla mnie ważnym elementem słabości militarnej Rosji - komentował gen. Koziej.

Pod koniec stycznia w Rosji powstał obóz wojskowy koło poligonu Pogonowo. To właśnie tam rok temu przygotowywano się do inwazji na Ukrainę. - Rosjanie od listopada w rejonie Kurska i Woroneża gromadzą swoje odwody, odtwarzają jednostki pobite latem w Ukrainie. Odzyskują zdolności i gromadzą nowe formacje na poziomie 80-100 batalionowych grup bojowych. Czekają na dobry pogodowo moment, by wyprowadzić te wojska do bitwy. Wydaje się, że wybrali kierunek północny i uderzą w zachodnią część Donbasu - komentuje w programie "Newsroom" WP gen. Waldemar Skrzypczak, były dowódca Wojsk Lądowych. Według Amerykanów Ukraińcy niepotrzebnie tracą siły na obronę Bachmutu. - Z wojskowego punktu widzenia mają rację. Być może polityczne decyzje mają swoje racje i prezydent Wołodymyr Zełenski mówi, że to ważna twierdza dla Ukrainy. Z wojskowego punktu widzenia szkoda tracić tam doborowe formacje wojskowe, które będą potrzebne kiedy indziej. Wojska, które świetnie walczą w Bachmucie, są świetnie wyszkolone w boju. Jako dowódca skłaniałbym się, by wysyłać te wojska na kolejne rubieże obrony. Rosjanie mają świadomość i mówi to Jewgienij Prigożyn, że nie będą Bachmutu zdobywać, bo to zbyt dużo ich kosztuje - dodaje.

Czy Amerykanie mogli wzbraniać się przez przekazaniem Ukrainie F-16 z obawy przed rosyjską bronią jądrową? Rosyjskie groźby użycia takiej broni wciąż się pojawiają, a Amerykanie wzbraniają się jeszcze z decyzją o przekazaniu Ukrainie myśliwców. - W narracji rosyjskiej cały czas jest ta broń jądrowa. Mieliśmy czas, by przyzwyczaić się do tej narracji Kremla i przede wszystkim uodpornić się na nią. Nie ma możliwości, by Władimir Putin użył tej broni, bo wspierające go Pekin i Delhi mu na to nie pozwolą. Wysiłkiem wszystkich krajów europejskich i USA powinno być przekazanie Ukrainie broni do prowadzenia operacji pełnoskalowej. Wcale nie dajemy Ukrainie nowoczesnych systemów walki, tylko wyciągamy coś z lamusa. Trzeba zmienić filozofię i dać broń nie do obrony, ale do natarcia, jednak tylko wtedy, gdy będą to nowoczesne technologie militarne - mówi w "programie "Newsroom" WP gen. Waldemar Skrzypczak. W propagandzie Kremla jest narracja, która ma straszyć potencjałem jądrowym. Nie jestem przekonany co do tego, że Rosjanie wypływają z ładunkami jądrowymi na akweny morskie. Te systemy również dla nich stanowią zagrożenie, o czym przekonaliśmy się przy okazji katastrofy rosyjskiego okrętu podwodnego "Kursk" - dodaje były dowódca Wojsk Lądowych.

Jak podaje "Dziennik Gazeta Prawna" nie tylko Joe Biden, ale również Wołodymyr Zełenski może w przyszłym tygodniu odwiedzić Polskę. Miejscem spotkania może być Warszawa lub Rzeszów. - Polska jest dobrym miejscem do spotkania tych trzech przywódców: Stanów Zjednoczonych, Ukrainy i Polski. Co się wydarzy? Wydaje się, że Biden przywiezie kolejny pakiet pomocowy dla Ukrainy oraz uwiarygodni to, co robi Polska dla Ukrainy. Jego obecność wskaże, że Polska jest liderem w pomocy Ukrainie w tej części Europy. Jego obecność przetnie dywagacje wśród przywódców europejskich w kwestii pomocy Ukrainie. Za dużo licytacji ma miejsce, a pomoc jest iluzoryczna. Ukraina potrzebuje nowoczesnych systemów walki, a to, co dostaje, to na razie kroplówka - komentował w programie "Newsroom WP" gen. Waldemar Skrzypczak, były dowódca wojsk lądowych. Czy Ukraina może liczyć na myśliwce od sojuszników? - Atmosfera jest coraz lepsza. Rozmowy w Paryżu świadczą o tym, że jest coraz bliżej tej decyzji. Wydaje się, że Biden ma potencjał, by przekazać Ukrainie samoloty F16, których Stany Zjednoczone mają dużo - dodał.

Armia amerykańska zestrzeliła kolejny niezidentyfikowany obiekt latający. Czy tym razem znowu był to szpiegowski balon? - Materialne rzeczy nie biorą się znikąd. Jeżeli nie są to balony amerykańskie ani kanadyjskie, to zapewne są kierowane ze strony Chin. Amerykanie zapewne przechwycą lub przechwycili ten sprzęt i jakiś komunikat będzie wydany. Trzeba pamiętać o kontekście wojny w Ukrainie. Chiny są graczem, który chce na tej wojnie skorzystać - na osłabieniu Rosji i wykorzystaniu jej działań wobec USA. Chiny prowadzą politykę globalną, m.in. dla nich najistotniejszym kierunkiem są USA, tak jak dla USA Chiny. Rosja przestaje się liczyć w gospodarce globalnej, więc Chiny będą prowadzić bardziej agresywną politykę. Nawet tak drobne zdarzenia mają znaczenie dla Chin i Amerykanów. Te informacje dla Chin są pierwszoplanowe: czy USA biorą pod uwagę możliwość konfliktu nuklearnego przy ewentualnej eskalacji i próbie wykorzystania tego elementu eskalacyjnego przez Rosję. To wywróciłoby sytuację globalną - mówił w programie "Newsroom WP" płk. rez. Maciej Matysiak, były wiceszef Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz ekspert Fundacji Stratpoints.