archeologia(strona 2/14)

Niezwykłe odkrycie w Borach Tucholskich. Na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego, w województwie kujawsko-pomorskim, odnaleziono pozostałości osady z IV wieku. - Stała się rzecz niesamowita! To fenomen w skali kraju – podkreślił znaczenie odkrycia archeolog prof. Andrzej Kokowski. Stanowisko archeologiczne w okolicy rezerwatu przyrody, w rejonie gminy Osie, zostało zauważone już w 2017 roku, dzięki skanowaniu laserowemu. Odkryto wówczas, że las skrywa pozostałości dobrze zachowanej osady sprzed mniej więcej 2 tysięcy lat. Była ona zamieszkiwana przez Gotów, którzy w początkach naszej ery prowadzili dynamiczną ekspansję terytorialną. Prace archeologiczne wspierane były przez specjalistów z krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej. Do ich przeprowadzenia wykorzystano metody nieinwazyjne, a same wykopaliska naukowcy określili jako precyzyjną “chirurgię archeologiczną”. Wykopane elementy warsztatu tkackiego i ozdobiona wizerunkami kaczek zawieszka zostały właśnie zaprezentowane w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu. Odkryta zawieszka to unikat w skali Europy - jedyna zachowana w całości. - Odkrycia archeologiczne na terenie naszego regionu pozwalają lepiej zrozumieć kim jesteśmy. Prezentujemy je szerokiej publiczności m.in. licząc na efekt w postaci wpływów z turystyki – podkreślił Piotr Całbecki, marszałek woj. kujawsko-pomorskiego. Z Torunia bezcenne artefakty trafią do Krakowa. Tam przejdą specjalistyczne badania, na ich podstawie powstaną modele w technologii 3D.

Archeolodzy z Polski i Rosji odkryli duży kurhan w syberyjskiej "Dolinie Królów" sprzed ponad 2500 lat. Został on wykryty dzięki wykorzystaniu lotniczego skanowania laserowego terenu. Ma około 25 metrów średnicy, zniszczone, spłaszczone centrum i tylko 30 centymetrów wysokości. W starożytnym grobowcu znajdują się szczątki pięciu osób, w tym kobiety i dziecka, które zostały pochowane wraz z szeregiem przedmiotów grobowych, takich jak wisiorek w kształcie półksiężyca, lustro z brązu i złote kolczyki. Naukowców zaskoczyła szczególnie jedna rzecz. Chodzi o pochówek kobiety z unikalną męską biżuterią – wisiorkiem z półksiężycem, który był domeną męskich pochówków w tym miejscu. Szczątki ok. 50-letniej kobiety znajdowały się w komorze otoczonej drewnem. Duża ilość drewna była prawdopodobnie symbolem bogactwa i wysokiego statusu społecznego zmarłej. W centrum kurhanu, badacze znaleźli też splądrowaną komorę grobową z bronią, w tym strzałami, co sugeruje, że został tam pochowany wojownik. Grobowiec został usypany przez Scytów, koczowniczy lud irański, który żył na stepach między Morzem Czarnym a Chinami od ok. 800 r. p.n.e. do ok. 300 r. Całość znajduje się zaledwie 20 metrów od wykopanego wcześniej kurhanu scytyjskiego wodza. - Biorąc pod uwagę tę odległość i pochowane wraz z kobietą cenne artefakty, myślę, że była to osoba o wysokim statusie wśród ludu nomadów – powiedział cytowany przez serwis livescience.com Łukasz Oleszczak, archeolog w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, który kierował polskim zespołem pracującym u boku archeologów rosyjskich. Archeolodzy wiedzą o "Dolinie Królów" od ponad wieku. Ta rozległa dolina w rosyjskiej republice Tuwy jest pełna licznych scytyjskich pochówków królewskich.

Jak poinformowało na swoim Facebooku Stowarzyszenie Templum, grupa archeologów prowadzona przez dr Przemysława Kołosowskiego dokonała niecodziennego odkrycia w woj. zachodniopomorskim. Przeszukując pole uprawne w poszukiwaniu śladów osady, odkrytej w listopadzie 2021 roku, badacze natrafili na mogiłę z końca II wojny światowej. W dole, który w przeszłości służył jako rów strzelecki, znaleziono szczątki pięciu lub sześciu niemieckich żołnierzy i liczne artefakty. Kości były rozczłonkowane i płytko pochowane. To efekt wybuchu moździerza lub innego pocisku. Ku zaskoczeniu ekspertów, rolnicy mimo orki pola, przez 77 lat na nic w tym miejscu nie natrafili. - Na owym polu i w jego okolicy "okopały" się wojska Kriegsmarine. Żołnierze niemieckiej marynarki wojennej ulokowani w dołkach strzeleckich, mieli ochraniać drogę, którą niemieccy uchodźcy - cywile uciekali w stronę Wolina - przekazał lokalny regionalista. Podejrzewa się, że zabitych Niemców pochowała ludność cywilna, lokalni rolnicy. Zrobiono to szybko i dość powierzchownie. Potwierdza to fakt, że przy szczątkach, oprócz rzeczy osobistych, znaleziono kompletne oporządzenie: buty, hełmy, pasy, ładownice, maski gazowe, bagnety, granaty, amunicję czy karabiny. Były wśród nich też dwa nieprzełamane wojskowe znaki tożsamości. Na miejsce wezwano policję i saperów, którzy przejęli nadzór nad zawartością wykopanej mogiły. Późniejszym badaniem szczątków zajmie się specjalista od antropologii sądowej dr hab. Andrzej Ossowski. Jego ekipa ustali również czy zidentyfikowani żołnierze z II wojny światowej mają jeszcze żyjących krewnych, którym można byłoby zwrócić znalezione przy nich przedmioty osobiste.

Podczas prac nad odbudową paryskiej katedry Notre Dame po zniszczeniach spowodowanych pożarem w 2019 roku, odkryto starożytne grobowce i ołowiany sarkofag z XIV wieku. Według archeologów wśród grobowców znajduje się "całkowicie zachowany", wykonany z ołowiu sarkofag o ludzkim kształcie dla "starszego dostojnika". Prawdopodobnie pochodzi z 1300 roku - stulecia po wybudowaniu słynnego budynku. Prace wykopaliskowe zostały zlecone zapobiegawczo przed montażem rusztowania potrzebnego do naprawy dachu, który zawalił się na skutek pożaru. Okazało się to sprytnym posunięciem, ponieważ archeolodzy odkryli również dół bezpośrednio pod posadzką, który prawdopodobnie powstał około 1230 r., gdy trwała budowa katedry. "Miejsce wykopalisk leży pod kamienistą warstwą z XVIII wieku, ale niektóre niższe poziomy sięgają XIV, a niektóre nawet początku XIII wieku" – przekazało w komunikacie francuskie ministerstwo kultury. - Udało nam się wysłać do środka małą kamerę, która pokazywała pozostałości tkanin, materię organiczną, taką jak włosy i szczątki roślin. Fakt, że te rośliny nadal tam są, wskazuje, że ich zawartość została bardzo dobrze zachowana – podkreślił Christophe Besnier z francuskiego Narodowego Instytutu Archeologicznego.

To było przypadkowe odkrycie amerykańskiego turysty. Mężczyzna w ruinach starożytnej osady Kumran, znajdującej się na Pustyni Judzkiej w pobliżu Morza Martwego, trafił na coś zaskakującego. Odkrył dobrze zachowane naczynie ceramiczne z wczesnej epoki brązu. Odnaleziony dzban może mieć nawet 5 tysięcy lat i może być pierwszym kompletnym naczyniem odkrytym na tym obszarze, które w dodatku pochodzi z tak odległego okresu. Amir Ganor z Izraelskiego Urzędu ds. Starożytności, wyraził zdziwienie odkryciem Amerykanina: "To niesamowite. Jakieś dwa lata temu nasi archeolodzy prowadzili tu prace w ramach badania jaskiń Pustyni Judzkiej, które było prowadzone nieprzerwanie przez ostatnie pięć lat i miało na celu udokumentowanie i zlokalizowanie wszystkich starożytnych znalezisk w jaskiniach pustynnych”. Izraelski Urząd ds. Starożytności wezwał wszystkie osoby znajdujące podobne artefakty do natychmiastowego zgłaszania tego faktu. Przemyt bezcennych antyków to narastający problem zarówno w Izraelu, jak i w innych krajach Bliskiego Wschodu. Wiele skradzionych artefaktów kupują zamożni prywatni kolekcjonerzy na Zachodzie.

Podczas przeprowadzania badań nad krajobrazem w pobliżu miejscowości Aberlemno w gminie Angus we wschodniej Szkocji archeolodzy odkryli rzadki kamień z piktyjskim symbolem. Mierzy 1,7 metra i przedstawia symbole owalu, grzebienia, lustra i półksiężyca. Piktowie to lud, zamieszkujący tereny dzisiejszej północnej i wschodniej Szkocji w okresie w okresie między pierwszym, a połową dziewiątego wieku naszej ery. Zespół uważa, że kamień pochodzi z V lub VI wieku. Nakładające się na siebie symbole są, zdaniem naukowców, dowodem na różne okresy rzeźbienia. Kierujący projektem Comparative Kingship profesor Gordon Noble powiedział, że natknięcie się na kamień w ramach wykopalisk próbnych było bardzo niezwykłe: "nikt z nas nie mógł do końca uwierzyć w nasze szczęście. Znanych jest tylko około 200 takich pomników. Od czasu do czasu są wykopywane przez rolników orzących pola lub w trakcie budowy dróg, ale zanim je przeanalizujemy, wiele z tego, co je otacza, zostaje już naruszone". Aberlemno jest już dobrze znane ze swojego piktyjskiego dziedzictwa dzięki kolekcji unikalnych, stojących kamieni, z których najbardziej znanym jest płyta krzyżowa, która ma przedstawiać sceny z bitwy o kluczowym znaczeniu dla powstania tego, co stało się Szkocją – Bitwę pod Dun Nechain. Chcąc lepiej zrozumieć historię istniejących już kamieni, archeolodzy rozpoczęli badania w 2020 roku. Wykopali dół testowy, aby sprawdzić, czy pod ziemią są obecne pozostałości jakichkolwiek budynków, i ku ich zaskoczeniu, zeszli prosto na wyrzeźbiony kamień z piktyjskim symbolem. James O'Driscoll, pracownik naukowy, który jako pierwszy zobaczył kamień, powiedział: "Było dużo krzyków. Potem znaleźliśmy więcej symboli i było więcej krzyków i trochę płaczu. To uczucie, którego prawdopodobnie już nigdy nie będę miał na stanowisku archeologicznym". Kamień został teraz przeniesiony do działu konserwacji Graciela Ainsworth w Edynburgu, gdzie zostaną przeprowadzone bardziej szczegółowe analizy.