Svante Pääbo. Laureat nagrody Nobla z medycyny
Nobel z dziedziny medycyny i fizjologii jest przyznawany rokrocznie przez Zgromadzenie Noblowskie szwedzkiego Instytutu Karolinska. W 2022 roku laureatem nagrody został szwedzki biolog Svante Pääbo. To dyrektor Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku, który na co dzień specjalizuje się w badaniach dotyczących genetyki ewolucyjnej człowieka.
Svante Pääbo to badacz genomów występujących u wymarłych przodków ludzi. Genetyk ewolucyjny został nagrodzony Noblem za pracę dotyczącą sekwencji genomów neandertalczyków, dzięki czemu wykazał, że przedstawiciele tego gatunku krzyżowali się z Homo sapiens. Jego badania przyczyniły się do powstania nowej dziedziny naukowej: paleogenomiki, która bada pochodzenie człowieka, wykorzystując analizę DNA.
Svante Pääbo - badacz przodków człowieka
Laureat tegorocznej nagrody Nobla urodził się w 1955 roku w Sztokholmie. Jego ojciec, Sune Bergström również został wyróżniony nagrodą z dziedziny fizjologii i medycyny szwedzkiego instytutu za badania nad prostaglandynami (hormonami zwierzęcymi odpowiedzialnymi za regulację procesów fizjologicznych). Matka Pääbo, Karin była estońską chemiczką.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Svante Pääbo pracę naukową poświęcił badaniom genomów gatunków z gatunku Homo: neandertalczyków oraz denisowian. To właśnie te badania stoją za nagrodą. Jak można przeczytać w uzasadnieniu "Dzięki swoim pionierskim badaniom Svante Pääbo dokonał czegoś pozornie niemożliwego: sekwencji genomu neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Dokonał także sensacyjnego odkrycia nieznanego wcześniej przedstawiciela gatunku Homo, Denisowianina. Co ważne, Pääbo odkrył również, że nastąpił transfer genów z tych wymarłych homininów do Homo sapiens po migracji z Afryki około 70 000 lat temu. Ten starożytny przepływ genów do współczesnych ludzi ma dziś znaczenie fizjologiczne, na przykład wpływa na reakcję naszego układu odpornościowego na infekcje".
Svante Pääbo był już wcześniej doceniany za swoje dokonania. W 2007 roku nazwisko badacza znalazło się na liście stu naukowców i myślicieli tygodnika Time, rok później Pääbo został wyróżniony nagrodą Pour le Mérite (klasy pokojowej). W 2009 roku otrzymał zaś Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
Nobel z medycyny. Tydzień noblowski dopiero się rozpoczyna
W poniedziałek, 3 października 2022 rozpoczął się tydzień noblowski. W tym roku uroczystości po raz pierwszy od dwóch lat odbędą się bez restrykcji związanych z pandemią koronawirusa. W tym tygodniu, ogłoszeni zostaną laureaci z:
- fizyki (we wtorek)
- chemii (w środę)
- literatury (we czwartek).
W piątek, 7 października świat pozna laureata Pokojowej Nagrody Nobla.
