Nobel

W wieku 97 lat w Miami Beach zmarł Andrew V. Schally, znany endokrynolog urodzony w Polsce, laureat Nagrody Nobla za odkrycie hormonów mózgowych regulujących wzrost, rozmnażanie i inne funkcje organizmu.

Komitet Noblowski postanowił przyznać nagrodę 2024 japońskiej organizacji Nihon Hidankyo. Założycielami tej organizacji byli mieszkańcy miast Hiroszima i Nagasaki w Japonii, którzy przeżyli amerykańskie ataki atomowe w 1945 roku.

David Baker, Demis Hassabis i John M. Jumper, badający struktury białek, zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla z chemii.

W Oslo dzieci więzionej w Iranie obrończyni praw kobiet Narges Mohammadi odebrały w niedzielę w jej imieniu Pokojową Nagrodę Nobla. Uwagę zwracało puste krzesło oraz portret uśmiechniętej laureatki bez nakrycia głowy.

Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w 2023 roku trafiła do naukowców działających w USA. Moungi G. Bawendi z Massachusetts Institute of Technology, Louis E. Brus z Columbia University oraz Alexei I. Ekimov z Nanocrystals Technology otrzymali wyróżnienie za "odkrycie i rozwój kropek kwantowych".

Królewska Szwedzka Akademia Nauk, której eksperci zasiadają w komitecie noblowskim, znana z organizacji corocznej ceremonii wręczenia Nagrody Nobla, znalazła się w centrum kontrowersji. W środę rano, przed oficjalnym ogłoszeniem werdyktu, do mediów trafiły nazwiska laureatów Nagrody Nobla z chemii.

Doradca Wołodymyra Zełenskiego ostro zareagował na tegoroczną decyzję Komitetu Noblowskiego. "W ciekawy sposób rozumie słowo 'pokój'" - napisał. Głosów krytyki jest więcej.

Alaksandr Bialacki to jeden z trzech laureatów tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla. To białoruski działacz i polityk, który od lat zajmuje się kwestiami praw człowieka. Bialacki nagrodę współdzieli z dwiema organizacjami.

Laureatką tegorocznej nagrody Nobla z dziedziny literatury została francuska pisarka Annie Ernaux. To autorka krótkich, autobiograficznych powieści, w których analizuje ludzkie emocje. Komitet Noblowski uzasadnił swoją decyzję, wskazując na "odwagę i kliniczną ostrość, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej".

Tegorocznymi laureatami Nobla z dziedziny chemii została trójka badaczy: Barry Sharpless, Morten Meldal oraz Carolyn Bertozzi. Królewska Szwedzka Akademia Nauk uzasadniła decyzję, wskazując wkład chemików w "rozwój chemii kliknięć i chemii bioortogonalnej".

Carolyn R. Bertozzi (USA), Morten Meldal (Dania) i K. Barry Sharpless (USA) zostali laureatami Nagrody Nobla z chemii za rozwój nowych metod syntezy chemicznej, które pozwoliły uprościć proces syntezy nawet skomplikowanych cząsteczek - ogłosił w środę Komitet Noblowski. W uzasadnieniu Komitet Noblowski napisał, że Bertozzi, Meldal i Sharples zostali docenieni "za rozwój chemii 'klik' oraz chemii bioortagonalnej".

We wtorek, 4 października Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła laureatów Nagrody Nobla z dziedziny fizyki. Wyróżnienie powędruje do trzech badaczy: Alaina Aspecta, Johna F. Clausera i Antona Zeilingera. Jak można przeczytać w uzasadnieniu, naukowcy zostali docenieni "za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierską informatykę kwantową".

W poniedziałek w Sztokholmie ogłoszono laureata Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Został nim szwedzki biolog Svante Pääbo.

Pokojowa Nagroda Nobla trafiła do Marii Ressy i Dmitrija Muratowa "za ich wysiłki na rzecz ochrony wolności słowa". Oboje są dziennikarzami.

Akademia Szwedzka przyznała literacką Nagrodę Nobla. Laureatem w 2021 roku został Abdulrazak Gurnah. Pisarz, który porusza temat emigracji. Sam pochodzi z Tanzanii, a w wieku dwudziestu lat wyjechał do Wielkiej Brytanii na studia i tam pozostał.

Laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii są Benjamin List i David W.C. MacMillan. Zwycięzców ogłosiła Królewska Szwedzka Akademia Nauk.

Studencki Nobel to niezwykle prestiżowy konkurs. Organizowany jest od 2009 roku przez Niezależne Zrzeszenie Studentów. Wśród wyróżnionych w tym roku jest aż troje wrocławian - Justyna Pelc, Kacper Prokop i Wojciech Szlas.

Nobel z ekonomii przyznawany jest co roku jako ostatnia z Nagród Nobla. Kto otrzymał ostatniego Nobla 2020? W poniedziałek 12 października ogłoszono, że laureatami zostali: Paul R. Milgrom i Robert B. Wilson. Nagrodzono ich "za ulepszenia teorii aukcji i wynalazki nowych formatów aukcji".

Białoruś. Liderka białoruskiej opozycji Swietłana Cichanouska odwiedziła w środę Warszawę i dostała od premiera klucze do nowego Domu Białoruskiego. Donald Tusk zasugerował, że Unia Europejska powinna zgłosić dysydentkę do Pokojowej Nagrody Nobla.

Białoruskie służby zatrzymują członków Rady Koordynacyjnej. Rano zatrzymany został Maksim Znak, współpracownik byłego kandydata opozycji na prezydenta Wiktara Babaryki. Swiatłana Aleksijewicz, ostatnia przebywająca na wolności członkini prezydium Rady na Białorusi, zaalarmowała dziennikarzy, że ktoś dobija się do drzwi jej mieszkania.