katar

Mistrzostwa Świata 2022 powoli przechodzą do historii. Nie ma wątpliwości, że były one jednymi z najbardziej kontrowersyjnych w dziejach piłki nożnej. A wszystko ze względu na organizatora, czyli Katar. Już przed turniejem sporo mówiło się o łamaniu praw człowieka w tym kraju, wyzwaniach logistycznych, ale i o olbrzymich pieniądzach, które trzeba było wydać, by zorganizować mistrzostwa. Szacuje się, że wydano na nie nawet 300 mld dolarów. Dla porównania organizacja poprzednich pięciu turniejów w różnych krajach kosztowała niecałe 41,5 mld dolarów. Ile zatem Katar zarobi na MŚ? Zweryfikował to Klaudiusz Michalec wraz z ekspertami w kolejnym odcinku programu "Sprawdzamy". Dziennikarz przyjrzał się bliżej temu, skąd Katar miał na to wszystko pieniądze, po co inwestuje miliony, by zaraz je stracić i dlaczego to państwo kupuje sobie świat, uzależniając od siebie nie tylko Unię Europejską.

Premier ostatecznie wycofał się z obietnicy przekazania kilkudziesięciu milionów złotych premii dla polskich piłkarzy. Padła ona w trakcie kolacji z reprezentantami Polski - jeszcze przed wylotem na mistrzostwa świata w Katarze. Ujawniona przez Wirtualną Polskę informacja spowodowała serię krytycznych komentarzy, także wewnątrz rządu. W dodatku otoczenie Mateusza Morawieckiego długo zwlekało z jakąkolwiek oficjalną deklaracją w tej sprawie. O tym, że premier oraz jego otoczenie popełnili błąd, przekonany jest m.in. prof. Andrzej Rychard. Mówił o tym w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski. - Premier słyszy inne głosy, niż większość. Być może nie posłuchał swoich doradców, a może była to obietnica indywidualna. PiS myślał, że ludzi to porwie, ale PiS nie wziął pod uwagę jednej rzeczy, że wśród adresatów jest wiele osób starszych. Oni pamiętają reprezentację z roku 74'. Zawiódł słuch społeczny. To nie było dobrze zaplanowane. Ludzie widzą, że władza nie załatwia kluczowych problemów, a jednocześnie podejmuje nieuzasadnione próby wskoczenia w populistyczne nagrody. To budzi wściekłość. I to jest zadziwiające - gdzie są ci specjaliści, którzy dobrze wyczuwali to wszystko? Chyba, że premierowi się to wypsnęło bez kontroli. To jest, niestety dla rządzących, razem z wieloma innymi wskaźnikami, wskaźnik postępującej erozji - i kto wie, czy nie schyłkowości - ocenił prof. Rychard.

Po meczu ze Stanami Zjednoczonymi Iran pożegnał się z mundialem. Ten mecz oraz spotkanie z reprezentacją Anglii był pełny politycznych podtekstów, o czym w rozmowie z Agnieszką Kopacz-Domańską mówiła Jagoda Grondecka, iranistka oraz publicystka "Krytyki Politycznej". - Wielka Brytania miała niechlubny dla Irańczyków udział w najnowszej historii. Bardzo niewiele meczów rozegrało się między Iranem a USA. Taki mecz był na mundialu we Francji w 1998 r., ale wtedy była inna sytuacja polityczna. To był pierwszy mecz Iranu z USA od rewolucji irańskiej w 1979 r., odkąd relacje między nimi są niemalże wrogie. Wtedy strona irańska była na bardziej koncyliacyjnym kursie. Nie uniknięto drobnych nieporozumień. Irańczycy nie chcieli podejść do Amerykanów, którzy grali w roli gospodarzy. Zaproponowano konsensus, że obie strony będą szły ku sobie. Próbowano nawet rozegrać mecze towarzyskie między Stanami a Iranem, ale zagrano tylko raz w Los Angeles. Strona irańska obawiała się zaprosić Amerykanów do Teheranu. Ten mecz (na tegorocznym mundialu - red.) był bardzo upolityczniony. Kilka akapitów tekstu w konserwatywnym irańskim dzienniku poświęcono na wytłumaczenie Irańczykom, dlaczego reprezentacja przegrała. Wytłumaczenie znaleziono oczywiście w czynnikach zewnętrznych. W tym, że zewnętrzni wrogowie próbowali wywrzeć presję psychologiczną na irańskich piłkarzach. Pisano, że przy stadionie rozpuszczano fakenewsy. Generalnie (Iran uważa - red.), że strona zachodnia stara się mieszać w sprawy Iranu. Po drugie, Irańczycy za sprawą swojej najnowszej historii mają w swoim DNA nieprzepadanie za ingerencją obcych mocarstw w sprawy irańskie. Reżim stara się grać na takiej strunie. Twierdzi, że protesty nie są oddolne, tylko że to znowu ktoś z zewnątrz próbuje Irańczykami manipulować. Ta retoryka się już nie sprawdza. Irańczycy w to nie wierzą - dodała. Przed meczem z USA pojawiły się doniesienia o groźbach tortur, które miały być kierowane wobec irańskich piłkarzy i ich rodzin. -Irańskie władze są znane z wymuszania fałszywych świadectw. Widzieliśmy to w przypadku wielu rodzin uczestników protestów, którzy w obawie o życie własne i kolejnych członków rodziny, twierdziły publicznie, że to władze nie miały z tym (ze śmiercią ich protestujących krewnych - red.) nic wspólnego. Iran zaczął procesy skazujące protestujących i osoby wspierające. Kilka osób zostało skazanych na karę śmierci, kolejne są sądzone. Wśród oskarżonych są irańscy celebryci - dodała Jagoda Grondecka.

Kobiety w Iranie nie mogą chodzić na mecze piłkarskie, ale widać je na trybunach w Katarze podczas meczów irańskiej reprezentacji. W rozmowach z zachodnimi mediami przyznają, że czują się śledzone i obserwowane. Czy władze Iranu szpiegują kobiety podczas mundialu? Agnieszka Kopacz-Domańska pytała o to w programie "Newsroom WP" Jagodę Grondecką, iranistkę i publicystkę "Krytyki Politycznej". - Myślę, że naiwnością byłoby sądzić, że Iran nie wysłał szpiegów do Kataru, szczególnie przy napiętej sytuacji politycznej wewnątrz kraju. To dla Irańczyków czuły punkt w kwestii praw kobiet. Może nie futbol, ale siatkówka jest w Iranie sportem niezwykle popularnym, w którym Irańczycy odnoszą sukcesy międzynarodowe i cieszy się popularnością wśród kobiet i mężczyzn. Jednak tylko mężczyźni mogą cieszyć się oglądaniem siatkówki na stadionach. Narracja irańskich władz była zawsze typowa dla reżimów opresyjnych wobec kobiet i pełnych fiksacji seksualnej. Dla kobiet miałoby to być niezdrowe, na stadionie mogłyby oglądać praktycznie półnagich mężczyzn w krótkich spodenkach, podskakujących i pokazujących łydki, co mogłoby wzbudzać w kobietach seksualne pobudzenie. Zdarzało się, że kobiety przebierały się za mężczyzn ryzykując bardzo wiele, żeby udowodnić, że kobiety zasługują na to, by oglądać sport na żywo. W 2015 r., po podpisaniu umowy nuklearnej, gdy wydawało się, że relacje Iranu ze światem zachodnim są mniej wrogie, Iran zgodził się, żeby określona liczba kobiet weszła na mecz siatkówki, ale tak szybko jak się zgodził, tak reżim z tego zrezygnował. Dla Iranek samo pójście na stadion w Katarze jest aktem sprzeciwu, który jest mocno upolityczniony. Jest ryzyko, że mogą zostać rozliczone - stwierdziła Jagoda Grondecka. - Protesty nie mają już takiej dynamiki, jak na początku. Nie doszło jeszcze do żadnej egzekucji i tak może zostać jeszcze długo. Zginęło już wielu protestujących. To setki osób, z których kilkadziesiąt osób to dzieci, bo w protestach brało udział wielu młodych ludzi z pokolenia Z. W przeszłości, w 1989 r., widzieliśmy kolejne śmierci protestujących napędzające kolejne protesty. Pogrzeby były okazją do politycznej demonstracji. Władza nakręcała na siebie bicz. Podobnie może być teraz. Władze są świadome, czego powinny unikać - dodała ekspertka.

W niedzielę rozpoczyna się mundial w Katarze. Pierwszy mecz reprezentacji Polski odbędzie się we wtorek, kiedy nasza kadra zagra z Meksykiem. Kolejne będą Argentyna i Arabia Saudyjska. Kibice w Polsce już nie mogą doczekać się tych sportowych emocji. Zapytaliśmy Polaków, jak oceniają nasze szanse. "Polska biało-czerwoni!, Polska gola!, do boju Polacy" - to jedne z wielu okrzyków, które usłyszeliśmy na ulicach Warszawy. - Postawiłem 10 złotych, że Polska z Meksykiem wygra co najmniej 2:1 - mówi mężczyzna spotkany w okolicach stadionu narodowego. - Sądzę, że wyjdą z grupy, ale dalej chyba nie przejdą. Chociaż kibicuję i bardzo bym chciał - mówi kolejny rozmówca WP. - Dostaną po nosie, bo nie potrafią grać. Mąż kibicuje, ja kibicuję. Bardzo mi ich szkoda - ocenia z kolei kobieta, którą zapytaliśmy o opinię. - Argentyna to ciężki przeciwnik, zobaczymy, co będzie - dodaje nasz kolejny rozmówca. A jak będą kibicować Polacy? - Zrobię kawkę, ciasteczko i będę trzymać kciuki - mówi jedna z kobiet. - Mamy już akcesoria, flagi, szaliki. Przyjdą zięciowie, wnuczki - odpowiada kolejny mężczyzna.