Wybory samorządowe 2024. Termin. Kiedy odbędą się wybory w Polsce?

Wykładnią przepisów dotyczących organizowania wyborów w Rzeczypospolitej Polskiej i wyznaczania terminów jest Kodeks wyborczy. Na jego podstawie ustalono, że wybory samorządowe powinny odbyć się pomiędzy 31 marca a 23 kwietnia 2024 roku. 

Warto zwrócić uwagę na art. 371 Kodeksu wyborczego, który stanowi, że wybory do rad zarządza się nie wcześniej niż na 4 miesiące i nie później niż na 3 miesiące przed upływem ich kadencji. Data powinna być wyznaczona tak, by przypadały na dzień wolny od pracy, który nastąpi nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 7 dni przed upływem kadencji rad. 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Uprawnionym do wyznaczenia daty wyborów samorządowych jest Prezes Rady Ministrów (premier), który powinien w pierwszej kolejności zasięgnąć opinii Państwowej Komisji Wyborczej. Następnie w drodze rozporządzenia premier ustala datę wyborów i określa dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w kalendarzu wyborczym. Musi on także podać niezwłocznie rozporządzenie o dacie wyborów do publicznej wiadomości i ogłosić je w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nie później niż w terminie 2 dni od dnia ich zarządzenia.

Podczas konferencji prasowej zorganizowanej 15 stycznia 2024 roku premier Donald Tusk podał do wiadomości publicznej termin wyborów samorządowych. Przypadły na: 7 kwietnia - I tura, zaś 21 kwietnia - II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. 

Wskazana data pierwszej tury wyborów samorządowych - 7 kwietnia 2024 - roku była zgodna z wcześniej określonym przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię terminem. Poinformował o takim wstępnym planie już 9 grudnia 2023 roku podczas Kongresu Polski 2050. 

Kalendarz wyborczy wskazuje również, że maksymalnie do 4 tygodni po ogłoszeniu terminów wyborów samorządowych należy zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą (PKW) lub właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego. Z kolei po maksymalnie 3 kolejnych tygodniach trzeba zgłosić listy kandydatów na radnych w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. 

Zgodnie z obowiązującą ustawą, pierwotny termin wyborów samorządowych miał wypaść jesienią 2023 roku. Oznaczało to jednak nałożenie terminu odbywających się wówczas wyborów parlamentarnych z ustawowym terminem wyborów do jednostek samorządu terytorialnego. By tego uniknąć, jesienią 2022 roku ówczesny rząd Prawa i Sprawiedliwości zdecydował o wydłużeniu kadencji samorządów do 30 kwietnia 2024 roku. 

Oto istotne daty na podstawie wyborów samorządowych w 2024 roku:

12 lutego 2024 

• zawiadomienie odpowiednio PKW lub właściwego komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego,
• obwieszczenie informacji o okręgach wyborczych, ich granicach, numerach i liczbie radnych wybieranych w każdym okręgu i o wyznaczonej siedzibie terytorialnej komisji wyborczej dla wyborów odpowiednio do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

22 lutego 2024

• Zgłoszenie do komisarzy wyborczych kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych.

27 lutego 2024

• Powołanie przez komisarzy wyborczych terytorialnych komisji wyborczych.

4 marca 2024 godzina 16:00 

• Utworzenie obwodów głosowania w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów oraz ustalenie ich granic, siedzib i numerów.
• Zgłaszanie terytorialnym komisjom wyborczym list kandydatów na radnych, odrębnie dla każdego okręgu wyborczego dla wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m.st. Warszawy.

8 marca 2024

• Podanie do wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w tym o lokalach dostosowanych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami, a także o możliwości głosowania korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika.
• Zgłaszanie komisarzom wyborczym kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych.

13 marca 2024

• Przyznanie przez PKW jednolitych numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy co najmniej w połowie okręgów w wyborach do wszystkich sejmików województw.

14 marca 2024 do godziny 16:00

• Zgłaszanie gminnym komisjom wyborczym nazwisk kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. 

15 marca 2024 

• Przyznanie przez komisarza wyborczego, wykonującego zadania o charakterze ogólnowojewódzkim, numerów dla list tych komitetów, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do sejmiku województwa i nie został im przyznany numer przez PKW.

18 marca 2024

• Przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów do rady powiatu i nie został im przyznany numer przez PKW ani przez komisarza wyborczego wykonującego zadania o charakterze ogólnowojewódzkim.
• Powołanie przez komisarzy wyborczych obwodowych komisji wyborczych.

23 marca do 5 kwietnia 2024 do godziny 16:00

• Prowadzenie kampanii wyborczej, polegającej na nieodpłatnym rozpowszechnianiu w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze.

25 marca 2024

• Podanie do wiadomości publicznej w drodze obwieszczenia, które zostanie umieszczone na plakatach i wywieszone w odpowiednich ku temu miejscach: terytorialnych komisji wyborczych o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych, gminnych komisji wyborczych o zarejestrowanych kandydatach na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
• Zgłaszanie zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców z niepełnosprawnościami, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.
• To również termin na zgłaszanie zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego lub bezpłatnego transportu powrotnego. Dotyczy to wyborców z niepełnosprawnościami oraz tych, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski.

28 marca 2024

• Podanie do wiadomości publicznej informacji o organizacji w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich, w dniu wyborów, bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego.

29 marca 2024

• Składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przez wyborców z niepełnosprawnościami oraz tych, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.

4 kwietnia 2024

• Poinformowanie wyborców z niepełnosprawnościami oraz kończącym najpóźniej w dniu głosowania 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego, o godzinie tego transportu w dniu głosowania.

5 kwietnia 2024 godzina 24:00

• Zakończenie kampanii wyborczej i rozpoczęcie ciszy wyborczej.

7 kwietnia 2024 godziny 7:00-21:00

• Głosowanie w I turze wyborów samorządowych.

21 kwietnia 2024 godziny 7:00-21:00

• Głosowanie w II turze wyborów samorządowych