Wybory samorządowe 2024. Protest wyborczy. Czym jest? Kto może go złożyć?
W niedzielę 7 kwietnia odbędzie się pierwsza tura wyborów samorządowych. W jej trakcie na urząd powołani zostaną członkowie organów samorządu terytorialnego. Zasady dotyczące organizacji i przebiegu głosowania, jak i praw wyborców oraz komitetów wyborczych określa Kodeks wyborczy. W ustawie wskazano również wyjaśnienie, czym jest protest wyborczy i kto może go złożyć.
Do wyborów samorządowych pozostało coraz mniej czasu. Głosowanie na radnych gminnych, powiatowych i wojewódzkich, a także wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast odbędzie się już 7 kwietnia 2024. Niedługo później wyborcy poznają wyniki głosowania. Od tego momentu możliwe będzie składanie protestów wyborczych. W jakich okolicznościach można podjąć ten krok?
Protest wyborczy. Co to? Kto może zgłosić?
Protest wyborczy to działanie, które może zostać podjęte w przypadku wątpliwości dotyczących wyników wyborów. Jak informuje art. 82. par. 1. Kodeksu wyborczego, protest może być wniesiony z powodu:
- dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom (...) mającego wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników głosowania lub wyników wyborów
- naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Soboń kłamał? "Nieformalnie to może kopać sąsiadce ogródek"
Jest to więc wniosek, w którym wskazywane są nieprawidłowości formalne, związane z przeprowadzeniem głosowania, w którym wnioskodawca domaga się jego unieważnienia.
Prawo do wniesienia protestu wyborczego przysługuje wyborcom, których nazwisko w dniu głosowania znalazło się w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego a także pełnomocnikom komitetów wyborczych oraz przewodniczącym właściwych komisji wyborczych.
Wybory samorządowe 2024. Sprawdź najnowsze informacje
Protest wyborczy można wnieść w określonym czasie. Jakim?
W poszczególnych wyborach obowiązują określone terminy, w których możliwe jest wnoszenie protestów wyborczych. W przypadku wyborów samorządowych, czas na jego zgłoszenie wynosi 14 dni od dnia podania do publicznej wiadomości przez komisarza wyborczego wyników wyborów.
Kto zajmuje się rozpatrywaniem wniesionych protestów wyborczych? W przypadku wyborów na szczeblu lokalnym, właściwym organem jest sąd okręgowy. Jak informuje Kodeks wyborczy, "sąd okręgowy rozpoznaje protesty wyborcze w postępowaniu nieprocesowym, w ciągu 30 dni po upływie terminu do wnoszenia protestów, w składzie 3 sędziów, z udziałem komisarza wyborczego, przewodniczących właściwych komisji wyborczych lub ich zastępców".
Organ ten ma również prawo do orzeczenia o nieważności wyborów lub nieważności wyboru radnego, w przypadku, gdy okoliczności stanowiące podstawę protestu miały wpływ na wyniki wyborów. Sąd okręgowy stwierdza również w tym przypadku wygaśnięcie mandatu lub mandatów oraz postanawia o przeprowadzeniu ponownego głosowania, bądź powtórzeniu wskazanych czynności wyborczych. Od orzeczenia sądu okręgowego przysługuje prawo do złożenia zażalenia do sądu apelacyjnego.
