Wybory samorządowe 2024. Do której otwarte będą lokale wyborcze?

Głosowanie w wyborach m.in. samorządowych odbywa się niezmiennie przede wszystkim w lokalu obwodowej komisji wyborczej w obwodzie właściwym dla wyborcy. Nazywany jest w skrócie lokalem wyborczym. W jednym pomieszczeniu może znajdować się zgodnie z prawem jeden taki lokal wyborczy.

Zasadniczo lokale wyborcze w Polsce otwarte są od godziny 7:00 do 21:00, o czym mówi art. 39. par. 2. Kodeksu wyborczego. Głosowanie odbywa się w założonym czasie, bez organizowania przerwy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

O godzinie zakończenia głosowania decyduje przewodniczący obwodowej komisji wyborczej i to on zarządza zakończenie głosowania. Nie oznacza to, że wraz z wybiciem godziny 21:00 w dniu wyborów lokal wyborczy jest zamykany. Od chwili ogłoszenia przez przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej zakończenia głosowania swój głos będą mogli oddać jedynie ci wyborcy, którzy przybyli do lokalu przed godziną zakończenia głosowania. 

Zdarzało się już, np. w przypadku wyborów parlamentarnych organizowanych w 2023 roku, że lokale były otwarte znacznie dłużej niż do godziny 21:00. Osoby, które stawiły się do 21:00 w komisji wyborczej, także te, które fizycznie nie zmieściły się w lokalu wyborczym, ale oczekiwały w utworzonej kolejce, miały prawo oddać głos. W praktyce wraz z wybiciem godziny 21:00 w dniu wyborów członek komisji powinien udać się na koniec kolejki przed lub w lokalu i zaznaczyć jej zakończenie.

Wybory samorządowe 2024. Sprawdź najnowsze informacje

Nie tylko w lokalach wyborczych wyborcy mogą oddawać swoje głosy. Możliwe jest, zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, by głosowanie odbywało się w odrębnych obwodach. Wtedy głosowanie może rozpocząć się później niż o godzinie 7 rano, o ile nie będzie to miało wpływu na możliwość sprawnego oddania głosu przez wszystkich uprawnionych wyborców. 

W gestii obwodowej komisji wyborczej leży możliwość zarządzenia wcześniejszego zakończenia głosowania w odrębnych obwodowych głosowania oraz w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich (w przypadku wyborów innych niż samorządowe), ale pod warunkiem, że wszyscy wyborcy znajdujący się w spisie wyborców oddali głosy. Pozostawienie komisji działającej w takiej sytuacji byłoby logicznie nieuzasadnione. Jednak Kodeks wyborczy stanowi, że zarządzenie wcześniejszego zakończenia głosowania może nastąpić nie wcześniej niż o godzinie 18. Decyduje o tym przewodniczący obwodowej komisji wyborczej, niezwłocznie zawiadamiając o tym fakcie osobę kierującą daną jednostką, wójta oraz właściwą komisję wyborczą wyższego stopnia. 

Artykuł 47 Kodeksu wyborczego co prawda określa jednoznacznie, że głosowania w dniu wyborów nie wolno przerywać, ale przewiduje też wyjątki od reguły. Jeśli wskutek wystąpienia nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie byłoby przejściowo uniemożliwione, obwodowa komisja wyborcza może zarządzić jego:

• przerwanie,
• przedłużenie,
• odroczenie do dnia następnego.

Konieczne jest jednak podjęcie przez obwodową komisję wyborczą uchwały w sprawie przedłużenia albo odroczenia do dnia następnego głosowania. Może to zrobić po uzyskaniu zgody właściwej komisji wyborczej wyższego stopnia. Uchwała musi być podana do publicznej wiadomości, przekazana właściwej komisji wyborczej wyższego stopnia, wójtowi oraz przesłana Państwowej Komisji Wyborczej. 

Po zakończeniu głosowania w lokalu wyborczym obwodowa komisja ma obowiązek ustalić wyniki głosowania w obwodzie, czyli otworzyć urnę i przeliczyć głosy, ustalając, ile jest ważnych, a ile jest nieważnych. Wszystkie czynności członkowie komisji wykonują wspólnie. Nie jest dopuszczalne tworzenie z członków komisji grup roboczych, które wykonywałyby czynności oddzielnie po zakończeniu głosowania. 

To przewodniczący obwodowej komisji wyborczej zapieczętowuje otwór urny wyborczej po zakończeniu głosowania, a obwodowa komisja wyborcza ustala na podstawie spisu wyborców, ile było osób uprawnionych i ilu było wyborców, którym wydano karty do głosowania. Ustala także liczbę niewykorzystanych kart, a następnie umieszcza je w zapieczętowanych pakietach. 

Kolejnym krokiem jest otwarcie urny wyborczej przez przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej. Komisja liczy je, ustala liczbę kart ważnych, nieważnych, liczbę głosów ważnych i nieważnych.