wymiar sprawiedliwości

W środę rząd przyjął projekt zmian w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. Zakłada on m.in. możliwość czasowego ograniczenia prawa do ubiegania się o azyl. Zmianie tej sprzeciwia się Nowa Lewica. - Nie zmieniamy tutaj zdania, bo naszym zdaniem to rozwiązanie jest po prostu niepotrzebne, jest nieskuteczne (…). To nie podniesie bezpieczeństwa na polskiej granicy - powiedział w programie "Tłit" Wirtualnej Polski rzecznik Nowej Lewicy Łukasz Michnik. - Zawieszenie prawa do azylu w naszym mniemaniu jest niezgodne z konstytucją, niezgodne z umowami międzynarodowymi - oświadczył Michnik. Według niego najlepiej byłoby, gdyby tę kwestię zbadał Trybunał Konstytucyjny, jednak - jak dodał - obecnie "jest problem z Trybunałem" z uwagi na jego upolitycznienie. W środę rząd przyjął również uchwałę zakładającą, że wadliwe werdykty Sądu Najwyższego i Trybunału Konstytucyjnego będą opatrzone specjalnym przypisem. Michnik powiedział, że Nowa Lewica to rozwiązanie "akceptuje". - To nie jest rozwiązanie idealne, ale my nie widzimy żadnego innego wyjścia z tej sytuacji - powiedział rzecznik. Gość WP wyraził nadzieję, że wynik przyszłorocznych wyborów prezydenckich pozwoli na wprowadzenie ustaw, które naprawią sytuację w wymiarze sprawiedliwości.

Andrzej Duda przyjął we wtorek w Pałacu Prezydenckim Dariusza Barskiego, który - według prezydenta oraz Izby Karnej Sądu Najwyższego - wciąż jest Prokuratorem Krajowym. Z kolei według rządzącej większości i części prawników, jest nim Dariusz Korneluk. - Jest to działalność natury politycznej, która ma się odbyć kosztem stabilności polskiego wymiaru sprawiedliwości, a przynieść jakieś doraźne zyski Prawu i Sprawiedliwości - ocenił w programie "Tłit" Wirtualnej Polski wiceszef MSZ Andrzej Szejna. Według niego za obecną sytuację w wymiarze sprawiedliwości odpowiada rząd PiS-u, który m.in. "dokonywał nominacji politycznych w prokuraturze" oraz wybrał nowych członków KRS "niezgodnie z Konstytucją". - Pan prezydent przyłożył rękę do tej "deformy" wymiaru sprawiedliwości, do tego, że dzisiaj mamy stan niepewności wyroków, które były podejmowane przez składy sędziowskie z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów (...). Pan prezydent tę "deformę" wymiaru sprawiedliwości błogosławił, podpisując ją, aż mu się długopis grzał - mówił Szejna. Zapewnił, że obecny rząd ma projekty ustaw, które mają naprawić sytuację w sądownictwie, jednak - jego zdaniem - należy poczekać na kolejnego prezydenta, bo Andrzej Duda "każdą taką ustawę zawetuje".

Przemysław Wipler został zapytany w programie "Tłit" Wirtualnej Polski o głośne słowa Donalda Tuska o "demokracji walczącej". - Dla mnie to wypowiedź na miarę "władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy" czy "ręka, która zostanie podniesiona na władze, zostanie odrąbana" - ocenił, przywołując znane cytaty z Władysława Gomułki oraz Józefa Cyrankiewicza. - Dla mnie "demokracja walcząca" jest jak "praworządność socjalistyczna", "sprawiedliwość społeczna" i "demokracja ludowa" - dodał ironicznie Wipler. Polityk Konfederacji przestrzegł przed zbyt pochopnym podważaniem statusu tzw. neosędziów. Według niego, w ciągu ostatnich lat wydali oni około 7 mln wyroków w różnych sprawach. Wiper ocenił, że jeżeli Polacy zaczną się masowo w tych sprawach odwoływać do europejskich instytucji, to czeka nas "wielki chaos prawny".

- I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska, po spotkaniu premiera ze środowiskami prawniczymi oświadczyła, że "to było spotkanie wilków, które naradzały się, jak zjeść owce bez udziału tych owiec, które miały być zjedzone". Uważa pan, że prezes Manowska powinna zostać doproszona na to spotkanie? - z takim pytaniem Patryk Michalski, prowadzący program "Tłit", zwrócił się do wicepremiera, ministra cyfryzacji Krzysztofa Gawkowskiego. - Jak słucham tego, co mówi pani prezes Manowska ws. wymiaru sprawiedliwości, to myślę, że wilczycą, to jest ona. Tylko dzisiaj została pozbawiona tej hordy, która jej pomagała przez ostatnie lata w ramach rządu PiS ograbiać z konstytucyjnego sensu, z praworządności wszystko, co się w Polsce działo - odparł polityk Lewicy. Dodał, że zmiany w wymiarze sprawiedliwości trwają od wielu miesięcy, minister sprawiedliwości wprowadza zmiany personalne w sądach, w prokuraturze, przedstawił także projekt dotyczący rozwiązania ws. statusu tzw. neosędziów. - Pojawiło się tam pojęcie "czynnego żalu". Wie pan, co pani Manowska mówi na ten temat, że to Stalin był fanem "czynnego żalu" - zwrócił uwagę prowadzący program. - W polskim prawie, pani Manowska jako profesor prawa powinna to wiedzieć, "czynny żal" obowiązuje. Można na przykład złożyć oświadczenie dotyczące zapłacenia podatków, dwa, trzy dni czy tydzień po terminie i to jest ten "czynny żal" - odparł wicepremier. - Czy jest pan zwolennikiem zakręcenia kurka z pieniędzmi Trybunałowi Konstytucyjnemu? - zapytał gościa Patryk Michalski. - Tak. Chciałbym, żeby w Sejmie Trybunał Konstytucyjny został pozbawiony tych wielkich pieniędzy, bo nie działa. W polskim parlamencie na pewno Lewica zaproponuje mniejsze pieniądze dla TK. Koniec z rozpasaniem instytucji, które nie działają, są upolitycznione - odparł Gawkowski.

Senat wkrótce ma zająć się ustawami zakładającymi zmiany w wymiarze sprawiedliwości, zwłaszcza w funkcjonowaniu Krajowej Rady Sądownictwa i Trybunału Konstytucyjnego. Weto zapowiedział już Andrzej Duda. Zdaniem senatora Krzysztofa Kwiatkowskiego (KO), najlepszym wyjściem byłoby wstrzymanie się z wysłaniem nowych przepisów do Pałacu Prezydenckiego. - Potrzebujemy tutaj paru głosowań w komisji i głosowania na posiedzeniu plenarnym. Trzeba to zrobić w dniu zaprzysiężenia nowego prezydenta. Wówczas zbiera się komisja, przyjmuje ostateczny kształt ustawy, potem posiedzenie plenarne, głosowanie i wysłanie ustawy do prezydenta - tłumaczył Kwiatkowski. - To jedyna szansa na to, że w Polsce będziemy porządkować to wszystko, co zastaliśmy po PiS-ie - przekonywał. Michał Wróblewski pytał o plan na wypadek, gdyby to polityk PiS-u został prezydentem po Andrzeju Dudzie. Kwiatkowski wyraził nadzieję, że zwycięży kandydat Koalicji Obywatelskiej. Według niego najprawdopodobniej zostanie nim Rafał Trzaskowski.

Adam Bodnar albo za chwilę wyśle, albo już wysłał do Komisji Weneckiej wniosek o przedłożenie rekomendacji w sprawie zasad określania statusu sędziów pochodzących z nadania obecnej, upolitycznionej KRS - ustalił money.pl. - Rozumiem ten ruch jako pewne odwlekanie czy przeciąganie tematu. Najpierw była duża presja na KRS, ale coś się zatarło w tym mechanizmie, jeżeli chodzi o neo-praworządność - mówił w programie "Tłit" Wirtualnej Polski poseł PiS Zbigniew Bogucki. Według niego, obecnie obowiązująca ustawa o KRS "jest dobra, bo demokratyzuje ten organ". Michał Wróblewski pytał posła, czy zgadza się z opiniami wielu prawników, że skład Krajowej Rady Sądownictwa w dużej mierze jest upolityczniony. Przez ostatnie lata trafiały tam osoby blisko związane z Prawem i Sprawiedliwością. - W Polsce bardzo często używa się sformułowania "upolitycznienie", rozumiejąc politykę, jako coś złego. Rząd jest wynikiem wskazania demokratycznego obywateli, więc nie można tego traktować, jako czegoś złego - przekonywał Bogucki. Podkreślił, że obecny obóz rządzący ma prawo ustawami reformować wymiar sprawiedliwości, ale tylko jeżeli proponowane zmiany przejdą przez cały proces legislacyjny i uzyskają podpis prezydenta.

Zmiany w Prokuraturze Krajowej wciąż trwają. W czwartek Donald Tusk powołał Dariusza Korneluka na nowego prokuratora krajowego. W programie "Tłit" WP były p.o. prokuratora krajowego Jacek Bilewicz mówił, że prokuratura za czasów Ziobry była "nadmiernie kosztowna". Powiedział, że ograniczył wydatki m.in. na transport oraz dodatki specjalne do wynagrodzeń. W komunikacie Prokuratury Krajowej czytamy, że dzięki temu udało się zaoszczędzić 600 tys. zł. - Uważam, że prokuratorzy Prokuratury Krajowej są godnie wynagradzani i tutaj dodatki specjalne często w wysokości 35-40 proc. były nieuzasadnione - stwierdził Bilewicz. Kolejnymi kosztami w PK były ryczałty mieszkaniowe. Prokurator podkreślił, że wypłata tych ryczałtów w latach 2016-2020 była wydana bez podstawy prawnej i należy do niej wrócić. - Przeprowadzić postępowanie i zweryfikować te wszystkie okoliczności - mówi Bilewicz. Mówił także, że osobiście nie chciałby wskazywać bezpośrednio osób odpowiedzialnych, ale "to jest jasne, że polecenie w tym zakresie nie mogło być zrealizowane bez zgody i wiedzy kierownictwa prokuratury". Prowadzący Patryk Michalski dopytywał, czy z tego wynika, że koniecznością będzie przesłuchanie Zbigniewa Ziobro i jego zastępców. - Wydaje mi się, że prowadząc czynności procesowe, może to być nieuniknione - dodał Bilewicz.

- Mamy pewnego rodzaju galimatias, niektórzy mówią: dualizm prawny. Kto więcej nabałaganił w tej sprawie: PiS czy PO? - z takim pytaniem Paweł Pawłowski, prowadzący program "Newsroom" WP zwrócił się do swojego gościa, sędzi w stanie spoczynku, byłej minister sprawiedliwości i prokurator generalnej Barbary Piwnik. - Ja od lat to powtarzam i często w moich wypowiedziach publicznych się to przewijało, że trzeba prawo rozumieć, szanować, informować i edukować społeczeństwo. I wtedy, kiedy pojawiały się złe projekty, złe rozwiązania czy złe zachowania, też o tym mówiłam. To nie jest kwestia ostatniego roku, miesięcy. To są lata zaszłości, pogłębia się ten stan. Nie widzę chęci rozmowy, refleksji czy uczynienia takiego kroku wstecz w tym sensie, że trzeba zacząć spokojnie rozmawiać na gruncie obowiązujących przepisów. I tu niestety muszę też uczynić uwagę, jeśli chodzi o prawników, którzy chętnie publicznie zabierają głos: przykro mi jest słuchać takich wypowiedzi, które świadczą wprost o tym, że prawnik zdecydowanie opowiada się po którejś stronie sceny politycznej, a traci taką zdolność zachowania dystansu wobec problemu i umiejętność wytłumaczenia społeczeństwu, z sięganiem, w sposób powszechnie zrozumiały, do przepisów prawa, dlaczego ma być tak, a nie inaczej - stwierdziła Barbara Piwnik. Była minister sprawiedliwości nawiązała do czwartkowego wystąpienia marszałka Sejmu Szymona Hołowni, który - mówiąc o mandatach poselskich byłych szefów CBA - powołał się na Konstytucję, która stanowi, że osoby skazane prawomocnym wyrokiem na karę więzienia nie mogą być wybrane do Sejmu i Senatu. - No dobrze, ale wiele osób zwraca uwagę na to, że kiedy ci panowie byli wybierani, to nie byli skazani prawomocnym wyrokiem. Zastanawiają się, co to znaczy i jaka jest sytuacja - zwróciła uwagę była minister sprawiedliwości. - Jeżeli Państwowa Komisja Wyborcza pyta marszałka Sejmu o podstawę prawną, jest to istota tego, o co pan pyta i o czym rozmawiamy - tłumaczyła. - Od prawników i polityków oczekiwałabym, że gdy zabierają głos w ważnych publicznie sprawach, dadzą sygnał na jakim przepisie opierają swoją opinię, bo ludzie chętnie sami by sobie sprawdzili, sami by sobie przeczytali ten przepis. A tak nie mają szans - odparła Barbara Piwnik.