globalne ocieplenie(strona 2/5)

Czy można mówić rzeczywiście o ociepleniu klimatu, gdy np. w kwietniu spada kilkanaście centymetrów śniegu, a temperatury oscylują w okolicach zera stopni Celsjusza? - Nie należy mylić procesu ocieplenia, który jest bez wątpienia faktem, z przypadkami anomalii pogodowych. Średnie roczne temperatury mogą być wyższe lub niższe, ale obserwujemy stały, systematyczny wzrost średniej temperatury. Zeszłoroczny kwiecień był bardzo zimny. W stosunku do normy był on chłodniejszy o dwa stopnie Celsjusza. Obecny też zaczął się falą chłodu, ale to jest w moim przekonaniu jeden z elementów globalnego ocieplenia - powiedział w programie WP Newsroom prof. Mirosław Miętus z IMGW-PIB. Ekspert wyjaśniał, dlaczego anomalie są akurat dowodem na ocieplanie klimatu. - Zmienia się cyrkulacja atmosferyczna na północnej półkuli. Spowodowane jest to tym, że coraz cieplejszy ocean, transportuje coraz większe ilości ciepła w wysokie szerokości geograficzne – np. do Arktyki. W miesiącach, które zawsze uważane były za chłodne, ten transport ciepła na północ jest na tyle duży, że fala chłodu spływająca do nas zwykle z północnego zachodu, czy północnego wschodu, jest słaba i zostaje przesunięta na późniejszy okres – tłumaczył prof. Miętus.

Grupa turystów na łodzi była świadkiem niezwykłej sceny. Obserwując lodowiec Perito Moreno w argentyńskim regionie Patagonii zauważyli, jak ogromny kawałek lodu oderwał się od prawie 60-metrowego klifu, a następnie wynurzył się ponownie spod wody. Proces nazywany jest jako cielenie. Nagranie pojawiło się w internecie 4 marca, jednak zarejestrowana sytuacja miała miejsce pod koniec lutego. Według badania opublikowanego w 2021 r., lodowce znikają coraz szybciej, tracąc rocznie o 31 proc. więcej śniegu i lodu niż 15 lat temu. Naukowcy potwierdzają, że topnieją nawet te, które kiedyś były stabilne. Równomierne zmniejszanie się powierzchni lodowców na świecie związane jest z podwyższonymi temperaturami z powodu ocieplenia klimatu.

Megasusza, która sparaliżowała południowo-zachodnie Stany Zjednoczone oraz część Meksyku, w ciągu ostatnich 22 lat jest najgorszą, jaka dotknęła ten region od 1,2 tys. lat. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego, którzy analizowali m.in. wzory słojów drzew. Jak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie "Nature Climate Change", ponad 40 proc. obecnej suszy można przypisać spowodowanym przez człowieka zmianom klimatycznym i globalnemu ociepleniu. Dane z lat 2019-2021, poparte nowymi modelami klimatycznymi, ujawniły, że obecna susza jest gorsza, niż jakakolwiek rekordowa z okresu średniowiecza. Megasusze definiuje się jako intensywne susze, trwające przez dziesięciolecia lub dłużej. Zachodnia część Ameryki Północnej w przeszłości zmagała się już z nimi. Przez globalne ocieplenie susza powróciła. W ciągu ostatniej dekady Kalifornia i zachodni region doświadczyły potężnych niedoborów wody i jej czasowego ograniczania w zużyciu. Sporadyczne obfite opady deszczu lub śniegu nie były wystarczające do nadrobienia strat. Rekordowo suchy dla tej części kraju był 2021 rok. 95 proc. zachodnich stanów doświadczyło suszy. Każdorazowy wzrost temperatury o 1 st. C globalnie nasili ekstremalne zjawiska pogodowe – wynika z raportu IPCC o klimacie na Ziemi. Od 800 mln do nawet 3 mld ludzi na świecie może doświadczyć długotrwałego niedoboru wody przez suszę spowodowaną globalnym ociepleniem.

Tajemnicze schorzenie dziesiątkuje populację milionów rozgwiazd, zamieniając je w galaretowatą breję. Naukowcy desperacko próbują pomóc tym morskim drapieżnikom. Dochodzi do rozpadu tkanek i fragmentacji ciał. Choroba pojawiła się w 2013 r., uderzając w co najmniej 20 gatunków rozgwiazd od Zatoki Kalifornijskiej w Meksyku, po Zatokę Alaska. Podobne przypadki odnotowano także w wodach odległej zatoki Port Phillip w Australii, w trakcie ekstremalnej fali upałów. Naukowcy z Oregon State University zbadali 200 purpurowych rozgwiazd Pisaster ochraceus, znanych jako rozgwiazdy ochry. Obserwowano razem zdrowe i chore osobniki, szukając genetycznych predyspozycji do odporności u niektórych z tych drapieżników. Naukowcy ustalili, że zdrowe osobniki minimalnie różnią się genetycznie od tych chorujących. Niezbędne są jednak dalsze analizy. W 2021 r. badacze zasugerowali, że tajemnicza choroba jest wynikiem interakcji pomiędzy środowiskiem morskim rozgwiazd a mikrobami. Analizy wykazały, że zakwity mikrobów (np. fitoplanktonu), wywołane przez ocieplające się wody, uszczuplają zasoby tlenu, a to przyspiesza śmierć i rozkład rozgwiazd. Ich ciała zapewniają wtedy składniki odżywcze dla mikrobów i koło się zamyka. - Niezależnie od tego, jasne jest, że choroba nasila się wraz ze wzrostem temperatur. Poważne redukcje populacji wystąpiły w cieplejszych regionach południowych – podkreśla Andrea Burton, biolog morska, współautorka badań. W tej chwili jedną pewną rzeczą jest konieczność zahamowania zmian klimatycznych. Mimo długoterminowej perspektywy, dla części gatunków może być już za późno. Niektóre drapieżne rozgwiazdy są kluczowe dla właściwego utrzymania ekosystemu i bioróżnorodności. Wyniki dotychczasowych badań opublikowano w czasopiśmie "Molecular Ecology".

Wyłączone kuchenki gazowe dużo bardziej przyczyniają się do globalnego ocieplenia, niż sądzono. Wszystko z powodu małego, ale ciągłego wycieku metanu – nawet, gdy pozostają wyłączone w kuchni. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Stanforda i PSE Healthy Energy - instytutu badawczego w Oakland. Okazuje się, że nieużywane kuchenki gazowe w USA wprowadzają do powietrza ok. 2,6 mln ton metanu rocznie. Ten ulatniający się bezbarwny i bezwonny gaz ma wpływ na klimat porównywalny z emisją dwutlenku węgla z ok. 500 tys. samochodów napędzanych benzyną. Naukowcy zbadali 53 kuchnie w domach w Kalifornii. Wiele z budynków było wynajmowanych, a kuchenki używano z różną częstotliwością. Pomieszczenia zostały uszczelnione, a w środku mierzono emisję w momencie pracy kuchenek i przy ich wyłączeniu. Badaczy zaskoczyło, że aż 3/4 metanu wydostało się do pomieszczenia, kiedy kuchenki były wyłączone. Wyciek metanu z kuchenek nie jest bezpośrednio groźny dla zdrowia ludzkiego, ale silnie zanieczyszcza atmosferę i wpływa na zmiany klimatyczne. W trakcie przeprowadzania testów naukowcy wykryli też zupełnie co innego - wysokie poziomy NOx – toksycznej mieszaniny tlenków azotu o niezdefiniowanym składzie. Stężenie przekraczało zewnętrzne standardy jakości powietrza, a badanie dotyczyło wnętrza domu. Naukowcy zwrócili więc uwagę na konieczność posiadania sprawnej wentylacji w pomieszczeniach i używanie okapu. - Zanim rozpoczęliśmy te badania, nigdy nie używałem okapu kuchennego. Teraz robię to za każdym razem gotując. Myślę teraz o tym o wiele częściej, niż wcześniej. Namawiam moje dzieci i przyjaciół – podkreślił Rob Jackson, klimatolog i współautor badania z Uniwersytetu Stanforda - To nie jest tak, że nagle poprosimy ludzi, żeby zrezygnowali z gotowania. Pytamy, informujemy i sugerujemy, że dla ich dobra i dla dobra planety powinniśmy po prostu zacząć gotować w domu w inny sposób – dodał ekspert.

Na początku listopada w Glasgow zaplanowany jest 26. szczyt klimatyczny ONZ. - To jest kolejna ostatnia szansa, bo takich spotkań i apeli było kilka w ostatnich latach. Ten musi być słyszany jeszcze bardziej, bo nasilenie zjawisk ekstremalnych jest diametralnie większe, niż jeszcze miało to miejsce kilka lat temu - przekazał w programie "Newsroom" WP prof. Mariusz Figurski, dyrektor Centrum Modelowania Meteorologicznego IMGW. - Jeżeli nie zrobimy niczego, nie będzie jakiegoś działania, które będzie globalne i będziemy dalej prowadzić emisję dwutlenku węgla w atmosferę, to nic to nie da. To musi być spontaniczne, globalne działanie. To musi być działanie, które będzie skorelowane, a nie przyczynkowe z jakiegoś obszaru. Jeśli Europa będzie zielona, a reszta świata zanieczyszczona, to Europa też będzie zanieczyszczona. Taka będzie prawda - ocenił prof. Figurski.

IMGW opublikowało druzgocący raport na temat zmian klimatycznych, które dotykają również Polskę. Gość programu WP "Newsroom", prof. Mirosław Miętus z IMGW, wyraził nadzieję, że być może najnowszy raport wywrze nareszcie odpowiednie wrażenie i stanie się powodem do działań w kierunku łagodzenia zmian klimatu. Jednocześnie podkreślił, że to nie pierwszy raz, kiedy IMGW ostrzega przed zmianami klimatycznymi i przypomniał, że dane zawarte w podobnym raporcie z 2019 roku były jeszcze gorsze. Prof. Miętus tłumaczył również, że choć wartości, o jakie wzrosła globalnie temperatura od początku ery przemysłowej, mogą wydawać się niewielkie, to mają one olbrzymie znacznie dla życia na Ziemi. Zwrócił uwagę, że wzrost średniej temperatury powietrza przyczynia się np. do obniżenia możliwości rolnictwa.

Zimowa pogoda na dobre powróciła do Polski. Słychać nawet, że to "zima stulecia". W całym kraju od niedzieli obserwujemy intensywne opady śniegu. Czy w kolejnych dniach pogoda ulegnie zmianie? Mamy odpowiedź prosto z IMGW. - W ciągu trzech najbliższych dni mróz będzie trzymał. Możemy się spodziewać w ciągu nocy temperatury minimalnej dochodzącej do -18 st. C w północno-wschodniej części kraju i kotlinach sudeckich. Na pozostałym obszarze kraju temperatury rzędu -10 st. C - tłumaczył w programie WP "Newsroom" prof. Mirosław Miętus z IMGW. Ekspert podkreślił, że w najbliższych dniach będzie padał śnieg. - Te opady będą zróżnicowane na całym obszarze kraju - zaznaczył, dodając, że zmiana pogody może nadejść od piątku.

Do Polski ponownie zawitały mrozy. Niemal w całym kraju od poniedziałku zaobserwować można intensywne opady śniegu. Niektóre modele pogody mówią, że w tym roku doświadczyć możemy zimy stulecia, a temperatura spadnie nawet do - 40 stopni C. Czy w nadchodzących latach czekają nas prawdziwe anomalie pogodowe? - Scenariusze mówią o tym, że będzie coraz więcej zdarzeń ekstremalnych. To, co obserwujemy za oknem, możemy przełożyć na wzrost tych zdarzeń - powiedziała w programie WP "Newsroom" Barbara Rajkowska z Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego. Ekspertka podkreśliła, że fakt, iż "przyszła wreszcie na chwilę zima, nie znaczy, że nie mamy kryzysu klimatycznego i globalnego ocieplenia". - Pamiętajmy, że prognoza pogody na dzisiaj, jutro i nawet na to, co będzie za tydzień, to nie są scenariusze zmian, które mówią, jak będzie się zmieniał klimat za 10, 20, 30 czy do 2100 roku - tłumaczyła Rajkowska.