"Wyrok ws. Agnes Trawny źle świadczy o polskich sądach"
PiS uważa, że wyrok sądu, który zdecydował o przyznaniu Agnes Trawny 1 mln 108 tys. zł za nieruchomości utracone na rzecz Skarbu Państwa, źle świadczy o poziomie polskiego sądownictwa. Lewica jest zdania, że kwota jest bardzo wysoka i dobrze, że Prokuratoria Generalna zapowiedziała apelację. Według przedstawiciela PO, sprawa nie powinna rzutować na stosunki polsko-niemieckie.
1 mln 108 tys. zł otrzyma Agnes Trawny za nieruchomości utracone na rzecz Skarbu Państwa po wyjeździe do Niemiec - zdecydował Sąd Okręgowy w Olsztynie. Wyrok nie jest prawomocny. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa zapowiedziała apelację. Trawny domagała się od Skarbu Państwa 1,5 mln zł. Jednocześnie sąd nakazał Trawny pokrycie kosztów sądowych w wysokości 50 tys. zł.
- W moim przekonaniu ten wyrok może spowodować otwarcie lawiny pozwów w stosunku do Skarbu Państwa, tych, którzy kiedyś dobrowolnie wyjechali do Niemiec, a przecież tam dostali pomoc ze strony państwa niemieckiego - powiedział rzecznik klubu PiS Mariusz Błaszczak. Jak dodał, nie może sobie podobnej sytuacji wyobrazić w Niemczech. - Nie uważam, by sądy niemieckie byłemu obywatelowi Niemiec, który wyemigrował do Polski, przyznały dodatkowe odszkodowanie za utracone mienie - mówił. Według niego, ten wyrok źle wróży na przyszłość.
Zdaniem Tadeusza Iwińskiego (SLD), cała sprawa jest kontrowersyjna, bo dotyczy pewnych niejasności związanych z losem i roszczeniami tzw. późnych uchodźców, którzy zostawiali swój dobytek w Polsce, a władze niemieckie przyznały im rekompensatę. Zwrócił uwagę jednak, że część z nich zwróciła rekompensaty władzom niemieckim i postanowiła starać się o odzyskanie mienia w Polsce. - Uważam, że jest to bardzo wysokie odszkodowanie i dobrze, że zostanie zaskarżone - dodał.
Zdaniem Iwińskiego, cała sprawa jest w jakiejś mierze precedensowa i należy uczynić wszystko, by nie torować drogi do masowych wystąpień tego typu. Jak mówił, widać, że w bardzo dobrych stosunkach polsko-niemieckich wciąż są kwestie sporne i być może należałoby to wyjaśnić na szczeblu międzyrządowym.
Zdaniem Andrzeja Halickiego (PO) sprawa Agnes Trawny świadczy o niedociągnięciach administracji państwowej z okresu PRL oraz o braku szacunku dla własności prywatnej władz komunistycznych. - Na końcu to Skarb Państwa musi te winy naprawiać - mówił polityk.
Jego zdaniem konieczne jest w związku z tym wprowadzenie zasady odpowiedzialności urzędnika za podejmowane decyzje. - Dziś w wielu sprawach nie odpowiada urzędnik, tylko musi odpowiadać Skarb Państwa, bo urzędnicy się zmieniają - powiedział polityk. W opinii Halickiego sprawa Agnes Trawny ma charakter lokalny i nie powinna rzutować na stosunki polsko-niemieckie.
Sprawą roszczenia Trawny za utracone po wyjeździe grunty zajmowały się już sądy: olsztyński i białostocki. Nie oceniły jednak, czy odszkodowanie i w jakiej wysokości się należy, ponieważ uznały, że odszkodowanie się przedawniło. O zwrocie sprawy do ponownego rozpatrzenia zdecydował Sąd Najwyższy, oceniając, że nie doszło do przedawnienia roszczenia wobec Skarbu Państwa.
Pełnomocnika Trawny mecenasa Andrzeja Jemielity nie było na ogłoszeniu wyroku. Był jedynie, gdy sąd przesłuchiwał biegłego.
70-letnia Agnes Trawny - mieszkająca na Mazurach do połowy lat 70. - Otrzymała w 1970 roku jako ojcowiznę działki w Nartach i Witkówku o łącznej powierzchni 59 ha. Gdy w 1977 r. wyjechała na stałe do Niemiec, ówczesny naczelnik gminy Jedwabno wydał decyzję o przejściu tej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Następnie grunty przejęła gmina, podzieliła je na działki i sprzedała. Trawny nie może odzyskać tych działek, ponieważ są one chronione rękojmią ksiąg wieczystych.
Trawny wygrała już inną sprawę dotyczącą zwrotu siedliska wraz ziemią i lasem w Nartach. W 2005 roku Sąd Najwyższy przyznał jej nieruchomość. Mieszkają w niej emerytowani pracownicy leśni rodziny Moskalików i Głowackich. Ponieważ nie chcą się oni dobrowolnie wyprowadzić, na wniosek Trawny sąd rejonowy w Szczytnie nakazał ich eksmisję.