kampania wrześniowa

17 września 1939 roku wojna obronna wciąż nie była przegrana. Władze znajdowały się nadal na terytorium Polski, setki tysięcy żołnierzy brały udział w walkach, a Warszawa nieustannie się broniła. Czy gdyby sowieci nie weszli, wynik konfliktu byłby inny?

"Szosę przelatują ciężarówki pełne uciekinierów, w oddali widać smugi pożarów. Czuje się wielki niepokój, co przyniesie jutro" – pisała pierwsza dama, Maria Mościcka. Jej nigdy niepublikowane notatki z kampanii wrześniowej rzucają cenne światło na posunięcia głowy państwa w dniach skazanej na porażkę walki.

Atak z trzech kierunków oraz miażdżąca przewaga w broni pancernej i lotnictwie oraz taktyka wojny błyskawicznej. Wszystko to miało zapewnić Niemcom szybkie i bezproblemowe zwycięstwo w wojnie z Polską. Tymczasem kampania przeciągnęła się aż do października, zaś straty były znacznie wyższe, niż zakładano.

Początek września 2017 r. to kolejna rocznica kampanii wrześniowej. Jak to wydarzenie oceniają dzisiaj Polacy? Okazuje się, że wiele osób nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie. Dla innych jest to symbol heroicznej walki lub klęski czy zdrady.

Roman Orlik był pierwszym asem pancernym II wojny światowej. W przeciągu kilku dni zniszczył 13 niemieckich czołgów, stając się najbardziej skutecznym polskim dowódcą wozu bojowego. Jednak mało kto zna jego nazwisko, a niemal wszyscy zachwycają się przygodami czterech pancernych i ich psa – pisze dr Tymoteusz Pawłowski w artykule dla Wirtualnej Polski.

Połączone siły zbrojne Rzeczpospolitej, Francji i Wielkiej Brytanii były silniejsze niż armia III Rzeszy. W związku z tym, Polska była zdecydowana bronić swojej suwerenności za wszelką cenę. Wojsko Polskie miało przetrwać niemieckie uderzenie, wycofać się na wschód, a gdy nad Renem uderzą Francuzi, przejść do kontrofensywy i wyzwolić Polskę. Bez sojuszników Polska nie miała szans na wygraną. W nowym odcinku z serii "Historica" pokazujemy, dlaczego ten plan się nie powiódł.

W RFN udało się zidentyfikować 1,7 tys. weteranów Selbstschutzu. Prokuratura wszczęła śledztwa wobec 258 ludzi. 233 śledztw zostało umorzonych. Ostatecznie w RFN ukarano 10 osób... Tym samym wymiar sprawiedliwości w Niemczech Zachodnich ukarał mniej volksdeutschów za zbrodnie popełnione w trakcie kampanii wrześniowej niż nazistowskie sądy w latach 1939-1940 - mówi dr. Jochen Böhler, niemiecki historyk, pracownik naukowy Uniwersytetu Friedricha Schillera w Jenie. Selbstschutz odpowiada za wymordowanie co najmniej 40 tys. Polaków.

Zdrady dopuściły się nasze mniejszości. Wszystkie mniejszości. We wsiach, w których dominował żywioł białoruski i ukraiński, Sowieci byli tak samo witani jak w miasteczkach, w których dominowali Żydzi. Uważanie wszystkich Żydów za zdrajców jest skrajnie głupie. Oczywiście, że byli Żydzi - wśród nich także byli legioniści - którzy dobrze się Polsce przysłużyli - mówi prof. Krzysztof Jasiewicz.

• W momencie wybuchu II wojny światowej komuniści polscy byli nieliczni
• Większość z nich wymordował Stalin, a część siedziała w polskich więzieniach
• Po 17 września - w tym ci pochodzący z mniejszości narodowych - komuniści byli zaangażowani w dywersję
• Wspólnie z Armią Czerwoną dopuszczali się również zbrodni na ludności cywilnej, polskiej administracji oraz policjantach i żołnierzach

- Gdyby armia francuska ruszyła przeciw Niemcom to prawdopodobnie nieprzygotowani do wojny Sowieci nie zaatakowaliby, czekając na wynik wojny w Europie – powiedział PAP historyk dr Leszek Moczulski, autor książki "Wojna polska 1939". 17 września 1939 r. Związek Sowiecki zaatakował walczącą z Niemcami Polskę.

• Kapitan Władysław Raginis na czele garstki żołnierzy przez trzy dni powstrzymywał potężną armię Guderiana
• Gdy skończyła mu się amunicja, rozerwał się granatem

8 września pierwsze oddziały niemieckie dotarły do Warszawy.

- Powstanie Warszawskie było wielką katastrofą narodową. Być może jednak pokazało Sowietom, że Polacy są twardym narodem, którego nie da się łatwo zniewolić, bo są gotowi na wszystko. Dziś powstanie powinno nas uczyć tego, że światu musimy pokazywać się jako ci, którzy budzą dumę i respekt - mówi w rozmowie z WP Bogusław Wołoszański, znany publicysta historyczny, autor kultowej telewizyjnej serii historycznej ''Sensacje XX wieku''.

III Rzesza, ZSRR i Słowacja we wrześniu 1939 r. rzuciły do ataku na Polskę 3,4 mln żołnierzy. II RP mogła wystawić milionową armię. Czy mieliśmy szansę obronić kraj przy takiej przewadze? Jak potoczyłaby się wojna, gdyby Francja i Wielka Brytania wykorzystały cały swój potencjał militarny od pierwszych dni konfliktu? Odpowiadamy na te pytania w programie Historica.

Jego szczątki znaleziono dopiero w 2013 roku.