armia czerwona(strona 3/5)

Inwazja sowiecka uruchomiła masowy bunt na ziemiach wschodnich. Białorusini, Ukraińcy, Żydzi i polscy komuniści witali bolszewików kwiatami. Zdezorientowane Wojsko Polskie było atakowane przez obywateli własnego kraju. W skrajnych przypadkach dochodziło nawet walk i palenia wsi, w których ostrzeliwano Polaków. Szybko okazało się, że mniejszości narodowe wschodniej RP popełniły dramatyczny błąd. Ukraińców, Białorusinów i Żydów wywieziono na wschód w tych samych bydlęcych wagonach, co znienawidzonych Polaków.

Gdańskie Muzeum II Wojny Światowej wzbogaciło się o cenny eksponat. Profesor Wiesław Gruszkowski przez 76 lat przechowywał polską flagę uratowaną w rodzinnym Lwowie po wkroczeniu Armii Czerwonej. Jej historia to dramat tysięcy Polaków.

W ciągu dwóch dni od rozpoczęcia Operacji Uran, milion żołnierzy Armii Czerwonej przerwał niemieckie linie i okrążył wojska Hitlera oblegające Stalingrad. Niemcy stracili główne linie zaopatrzenia, szybko zaczęło im brakować jedzenia, paliwa i amunicji.

- Wszyscy chcieliśmy trafić na front - wspomina Ludwig Bauer, który jako 18-latek wstąpił do niemieckiej armii. Dostał się do wojsk pancernych. Na początku 1941 roku wraz z tysiącami innych czołgistów wysłano go na wschód, gdzie III Rzesza przygotowała potężną ofensywę. Za wyjątkową odwagę w największych pancernych bitwach uhonorowano go Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego - jednym z najwyższych odznaczeń III Rzeszy.

W latach 1943-1968 przez Wojsko Polskie przewinęło się około 21 tys. oficerów radzieckich, w tym 153 generałów. Najbardziej znany z nich - Konstanty Rokossowski był ministrem, posłem, wicepremierem i marszałkiem Polski. Odchodząc, zdążyli niestety wydać rozkazy, które przyczyniły się do śmierci 57 osób podczas tzw. wydarzeń poznańskich. Decyzję o użyciu wojska przeciw demonstrantom podjęło Biuro Polityczne KC PZPR, przychylając się do propozycji ministra Rokossowskiego. Wykonawcą zadania był najważniejszy z oddelegowanych do Polski radzieckich generałów - dowódca wojsk lądowych Stanisław Gilarowicz Popławski.

Archeolodzy z sosnowieckiego Muzeum podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych w Maczkach, znaleźli zbiorową mogiłę. W trumnie i grobowcu były ciała żołnierzy Armii Radzieckiej.

- We wrześniu 1939 roku wielu mieszkających w Polsce Niemców z radością i zachwytem witało wkraczające zwycięsko do polskich miast jednostki Wehrmachtu. Oto miał spełnić się sen o Tysiącletniej Rzeszy, rozciągającej swoje władztwo na całą Europę Wschodnią. Kilka lat później, wojska niemieckie przemieszczały się już w przeciwnym kierunku, ścigane przez Armię Czerwoną. Ci sami Niemcy, którzy wcześniej z radością fetowali zwycięską armię Trzeciej Rzeszy, teraz z przerażeniem obserwowali wycofujące się kolumny, które pozostawiały ich na pastwę sowieckiej nienawiści - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP. - Każde miasteczko i każda wieś jest osobnym obozem koncentracyjnym dla Niemców - wspominała jedna z Niemek.

Bito się z fanatyzmem o każdą ulicę, każdy budynek i każde mieszkanie. Twierdza Wrocław (Festung Breslau) broniła się przez prawie trzy miesiące - najdłużej ze wszystkich miast III Rzeszy. - Niemcy stawiali niebywale zacięty opór. Duża część obrońców pochodziła bowiem z miasta. Walczyli nie za Führera i Rzeszę, ale za swoje domy i rodziny. Matki, żony i siostry, które chcieli uchronić przed gwałtami zdobywców - mówi brytyjski historyk Richard Hargreaves.

- Mogę obojętnie patrzeć na niemieckie trupy, ale nie mogę znieść widoku żyjącego Niemca - wspominała Ludmiła Pawliczenko, radziecka snajperka, która ma na swoim koncie 309 potwierdzonych trafień. - Całkowita liczba jej ofiar mogła sięgać nawet 500. W szeregach sowieckich walczyło około 2 tys. snajperek. Wojnę przeżyło zaledwie 500 z nich - pisze Robert Jurszo w artykule dla WP.

Przeżyła najazd służących Hitlerowi Kałmuków, rzeź UPA i dwukrotnie przejście Armii Czerwonej. Jednak największa krzywda spotkała ją ze strony Polaków, już po zakończeniu wojny. - Kiedy Kałmucy dotarli do Brzyskiej Woli, ojciec Krysi zamknął córkę wraz z jej koleżanką na strychu, a wejście pozabijał deskami. Trzy dni przesiedziały tam ukryte. A przez ten czas słyszały dochodzący ze wsi jeden wielki krzyk rozpaczy i pisk gwałconych dziewcząt - pisze Szymon Nowak w artykule dla WP.

Strona rosyjska zgodziła się na ekshumację szczątków żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych pod pomnikiem w centrum Nowego Sącza oraz w ośmiu innych miejscach na terenie Małopolski - poinformował Adam Siwek z Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Przecież to jest nieprawda. Nazwa frontu nie ma nic wspólnego z jego składem narodowościowym - mówi w rozmowie z WP prof. Wojciech Materski, historyk i politolog zasiadający Polsko-Rosyjskiej Grupie do Spraw Trudnych. Odnosi się w ten sposób do słów Grzegorza Schetyny, który stwierdził, że obóz koncentracyjny Auschwitz został wyzwolony przez żołnierzy ukraińskich. Profesor zaznacza, że błąd ten został celowo wykorzystany przez Moskwę. - Minister dostarczył pretekst, więc w nas walą - wyjaśnia.

Dla kobiet służących w armii Berlinga zagrożenie było znacznie większe niż dla mężczyzn. Musiały obawiać się nie tylko wrogich żołnierzy i sowieckiej bezpieki, ale także kolegów z własnej formacji. Wykorzystywanie seksualne żołnierek w armii Berlinga było na porządku dziennym. Fatalny przykład szedł od Armii Czerwonej.

Wojska Armii Czerwonej wkroczyły do Budapesztu. Początek drugiej fazy powstania węgierskiego - regularnych walk z oddziałami sowieckimi. Trwały do połowy listopada 1956 roku. Do końca roku dochodziło do mniejszych starć oraz strajków w zakładach pracy na terenie całego kraju.

Najwłaściwszym sposobem upamiętnienia pochowanych na Cmentarzu Rakowickim żołnierzy Armii Czerwonej, zmarłych w obozie w Dąbiu, byłoby wzniesienie krzyża prawosławnego - uważa Polskie Towarzystwo Historyczne.

Trzech skazanych na śmierć i wieloletnie wyroki więzienia - taka była cena uratowania młodej Polki przetrzymywanej przez żołnierzy Armii Czerwonej. W jej obronie wystąpił pluton Wojska Polskiego z Leszna wspierany przez milicjanta i kolejarzy - pisze Krzysztof Kaźmierczak w artykule dla Wirtualnej Polski.

Lokalne środowiska konserwatywne żądają usunięcia dedykowanych Armii Czerwonej pomników, które znajdują się w Dąbrowie Górniczej. Pozostałości poprzedniej epoki budzą kontrowersje również w wielu innych miastach Polski. Dzisiejszy "Nasz Dziennik" opisuje dodatkowo sprawę pomnika wdzięczności Armii Czerwonej, który stoi w warszawskim Parku Skaryszewskim.

Rosyjski rząd nie zgadza się na usunięcie Pomnika Wdzięczności dla Armii Radzieckiej, który znajduje się w centrum Szczecina - brzmi odpowiedź otrzymana przez szczeciński urząd miasta od strony rosyjskiej.