USA i Rosja podpisały układ START
Prezydenci USA i Rosji - Barack Obama i Dmitrij Miedwiediew - podpisali w Pradze nowy układ o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (START). Zastąpi on poprzedni układ z 1991 roku, który wygasł w grudniu ubiegłego roku. - Podpisanie układu to kamień milowy dla bezpieczeństwa nuklearnego oraz stosunków amerykańsko-rosyjskich - powiedział Obama podkreślając, że to "zaledwie krok na długiej drodze". Do Rosji i USA należy 90% światowego arsenału nuklearnego.
Układ muszą jeszcze ratyfikować parlamenty obu krajów. W porównaniu z poprzednimi porozumieniami nowy START zmniejsza limit gotowych do operacyjnego użycia głowic nuklearnych, pozostawiając jednocześnie obu państwom taki potencjał jądrowy, który wystarczyłby do wzajemnego unicestwienia.
- Po tych, z pewnością niełatwych, negocjacjach nie ma zwycięzcy i nie ma przegranego. Sukces należy do obu państw, a wraz z nimi do całego świata - powiedział po podpisaniu dokumentu prezydent Rosji.
Amerykański przywódca nazwał porozumienie kamieniem milowym dla bezpieczeństwa nuklearnego oraz stosunków amerykańsko-rosyjskich. Jednocześnie podkreślił, że to "zaledwie krok na długiej drodze" do utworzenie warunków dla dalszej redukcji arsenałów nuklearnych.
- To zadanie długoterminowe, którego prawdopodobnie nie uda się wypełnić za mojego życia. Wierzę jednak, że realizacja tego celu odsunie od nas widmo Zimnej Wojny i wzmocni walkę z rozprzestrzenianiem broni jadowej, dzięki czemu Stany Zjednoczone i cały świat będą bezpieczniejsze - powiedział Obama.
- Patrząc w przyszłość myślę, że coraz więcej krajów uświadomi sobie, iż zapewnienie bezpieczeństwa własnym obywatelom będzie zależeć od stanu gospodarki czy siły wojsk konwencjonalnych. Broń jądrowa nie będzie dłużej fundamentem polityki bezpieczeństwa - stwierdził prezydent Stanów Zjednoczonych.
- Chcemy, by podpisanie układu zachęciło inne mocarstwa atomowe do współpracy - dodał Miedwiediew.
Obrona przeciwrakietowa
Obama poinformował również, że chce "poważnego dialogu" z Moskwą w sprawie obrony przeciwrakietowej. Prezydent USA zapewnił, że amerykańskie plany w tym zakresie nie mają na celu zmiany "strategicznej równowagi" pomiędzy oboma krajami.
Natomiast prezydent Miedwiediew wyraził przekonanie, że nowy układ "może funkcjonować" tylko w warunkach braku jakościowego i ilościowego rozszerzania systemu obrony przeciwrakietowej USA, który "może być zagrożeniem dla sił strategicznych Rosji".
Rosyjskie media akcentują jednostronny rosyjski protokół dodatkowy, przyjęty wspólnie z zawartym w Pradze porozumieniem. Dokument zakłada, że układ będzie aktualne dla Moskwy, dopóki amerykańska obrona przeciwrakietowa nie stworzy zagrożenia dla rosyjskich sił jądrowych.
"Wizja świata bez broni nuklearnej"
Inicjatywa zawarcia traktatu wyszła od prezydenta Obamy, który dokładnie rok temu w wygłoszonym przemówieniu na Placu Hradczańskim w obecności 30 tysięcy ludzi zaproponował własną "wizję świata bez broni nuklearnej". Rosjanie przystąpili na tę propozycję i po roku skomplikowanych rokowań wreszcie nastąpiło oficjalne podpisanie dokumentu.
Nowy dokument rozbrojeniowy w dziennikarskich kuluarach nazywany jest już Układem Praskim.
Wieczorem z Obamą spotkają się w Pradze przywódcy państw Europy Środkowej i Wschodniej; z Polski premier Donald Tusk.
1550 głowic
Oba mocarstwa deklarują w dokumencie, że w ciągu siedmiu lat zmniejszą liczbę głowic nuklearnych gotowych do bojowego użycia do 1550. Jest to o 74% mniej niż przewidywał poprzedni układ START i o 30% mniej niż uzgodnili jako maksymalny pułap w tak zwanym układzie moskiewskim z 2002 roku prezydenci George W. Bush i Władimir Putin.
Na mocy nowego traktatu, łączna liczba gotowych i niegotowych do użycia bojowego lądowych wyrzutni międzykontynentalnych pocisków balistycznych, wyrzutni rakiet balistycznych na okrętach podwodnych oraz oprzyrządowanych do uzbrojenia nuklearnego ciężkich bombowców u każdego z partnerów nie może przekroczyć 800.
Jednocześnie obu stronom zezwolono na posiadanie do 700 gotowych do użycia środków przenoszenia broni jądrowej, którymi są międzykontynentalne pociski balistyczne bazowania lądowego, rakiety balistyczne umieszczone na okrętach podwodnych i zdolne do uderzeń nuklearnych bombowce. W porównaniu z poprzednim układem START jest to pułap o ponad połowę niższy.