unia europejska(strona 5/169)

W pierwszej połowie 2025 r. Polska po raz drugi będzie sprawować prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Podobnie jak za pierwszym razem w towarzystwie Danii i Cypru. Co powinno być dla naszego kraju priorytetem w tym czasie? O to reporter WP Marek Gorczak zapytał na Podlasiu. - Najważniejsze jest, żeby było bezpiecznie w kraju – przyznała mieszkanka Białegostoku. - Myślę, że powinno się skupić na tym, żeby nam się żyło dobrze, żeby było stać nas na opłacenie rachunków, żebyśmy się czuli bezpiecznie, bez mieszania się w wojnę – wyliczała kolejna rozmówczyni WP. – Na gospodarce przede wszystkim powinniśmy się skupić – rzuciła inna seniorka. – Na bezpieczeństwie kraju. To jest chyba priorytet, a oprócz tego na godnym życiu. Te różne kataklizmy, które nas dotykają odbijają się jednak na społeczeństwie – stwierdził starszy mężczyzna na ulicy. – Najważniejsza sprawa: zaprzestanie wojen – dodała krótko kolejna białostoczanka. Bezpieczeństwo i zakończenie konfliktów zbrojnych to dwa najczęściej wskazywane priorytety. Polacy wypowiedzieli się również w kwestii pomysłu zamknięcia unijnego rynku UE na rosyjskie surowce. Obejrzyj sondę, by poznać pozostałe opinie mieszkańców stolicy Podlasia. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Te regulacje unijne mają na celu zabezpieczenie interesów pracowników. Wiemy, że ta zmiana technologiczna jest dynamiczna i jest nieunikniona. Ten rynek będzie się zmieniał. Wizja bezrobocia technologicznego raczej nas nie przeraża, ale o tym się dyskutuje. Wraz z cyfryzacją liczba miejsc rośnie, a nie maleje. Chodzi o to, by nowe miejsca pracy, które się tworzą, aby to było dobre miejsca pracy - przyznał prof. Łukasz Arendt z Uniwersytetu Łódzkiego. Unia Europejska kształtuje transformację cyfrową poprzez kompleksowe strategie, legislację oraz wsparcie finansowe, które mają na celu rozwój technologii cyfrowych, zwiększenie innowacyjności i poprawę jakości życia obywateli. Dziennikarka WP Agnieszka Kopacz-Domańska rozmawiała o tym z ekspertami ds. UE i nie mogło zabraknąć pytań o kształtowanie rynku pracy przez cyfryzację UE. Według prof. Arendta nie powinniśmy obawiać się bezrobocia, ponieważ celem Brukseli jest ochrona dotychczasowych pracowników, ale też stworzenie nowych miejsc pracy. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Wszyscy zauważamy, że cyfryzacja wpływa na wszystkie aspekty naszego życia i UE oraz instytucje unijne starają się pomóc państwom członkowskim, obywatelom i firmom, by ten proces przebiegał sprawie. Zachęcają nas, byśmy też korzystali chętniej z tej technologii. Dlatego, że nie ma wątpliwości, że technologie cyfrowe to jest przyszłość i bez tego nie będziemy liderem gospodarczym czy nie rozwiążemy problemów społecznych. Transformacja cyfrowa jest kluczowym elementem działań UE - mówił prof. Łukasz Arendt z Uniwersytetu Łódzkiego.Cyfryzacja Unii Europejskiej to szeroki proces transformacji cyfrowej, obejmujący działania mające na celu rozwój technologii, digitalizację gospodarek państw członkowskich oraz budowę nowoczesnej infrastruktury cyfrowej w całej Wspólnocie. Dziennikarka WP Agnieszka Kopacz-Domańska rozmawiała o tym z ekspertami ds. UE. Zdaniem prof. Arendta ten proces to szansa dla Polski na dalszy rozwój technologiczny. W studiu poruszone zostały też zagrożenia i wyzwania, które wynikają z cyfryzacji UE dla Warszawy. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Dziś wymagamy nowych rozwiązań, nowej energii. Mam nadzieję, że kraje takie, jak Polska mogą trochę wstrząsnąć tą organizacją. Popatrzmy na Niemcy i Francję, co się dzieje. Niestabilności wewnętrzne, brak rządu, konieczność jego powołania - mówiła o aktualnych problemach państw członkowskich UE i wyzwaniach Polski w polityce UE dr Małgorzata Bonikowska. Unia Europejska to złożona wspólnota, która ewoluowała z organizacji gospodarczej do unii politycznej. Obecnie zmaga się z problemami wewnętrznymi, które wynikają z różnic gospodarczych, ideologicznych i politycznych między państwami członkowskimi. Dziennikarka WP Agnieszka Kopacz-Domańska rozmawiała o tym z ekspertami ds. UE. Nie mogło również zabraknąć pytań o Polskę i jej przyszłość w Europie. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Polska obejmuje prezydencję w Radzie UE w bardzo ciekawym i ważnym momencie. To samo w sobie daje dodatkowe możliwości. Jesteśmy na początku nowej kadencji instytucji, przede wszystkim Komisja dopiero zaczyna pracę. Jesteśmy na początku tej dyskusji strategicznej i dyskusji budżetowej - mówiła o prezydencji Polski w Radzie UE dr Małgorzata Bonikowska z Centrum Stosunków Międzynarodowych. Trudne czasy na arenie międzynarodowej wymagają od UE i państw członkowskich reagowania na bieżące wydarzenia. Dziennikarka WP Agnieszka Kopacz-Domańska zapytała ekspertów ds. polityki UE, jak ważnym członkiem dla UE jest Warszawa i co sama Bruksela może nam zaoferować. Jak stwierdziła dr Bonikowska, prezydencja to szansa dla Polski, aby wzmocnić swoją pozycję w UE i wpłynąć na decyzje ważne dla przyszłości Polaków. - Chcemy, aby Polska była aktorem w dziedzinie polityki bezpieczeństwa. W zgodzie z NATO. Wyzwaniem będzie Zielony Ład. Polska jest tu w gronie sceptyków, to też ma wpływ na dynamikę UE. Polityka migracyjna - Polska jest w czołówce państw, które stawiają na ochronę granic, kosztem praw humanitarnych, prawa człowieka - przyznał z kolei o najbliższych wyzwaniach Polski w polityce UE dr Bartłomiej Nowak z Akademii Finansów i Biznesu Vistula. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Państwa unijne dzielą się na trzy grupy. Jedne współpracują z Chinami i są też uzależnione gospodarczo, chociażby Niemcy. Drugie mogą się zdystansować do Chin, bo nie są uzależnione gospodarczo, tak jak Litwa. I trzecie, które próbują balansować pomiędzy relacjami gospodarczymi, które utrzymują, ale jednocześnie trochę się dystansując, takie stanowisko ma Polska. Mamy Stany Zjednoczone. To nie tylko gwarant bezpieczeństwa, ale także wielki partner inwestycyjny i handlowy, ale wyzwaniem dla UE będzie prezydentura Trumpa - mówiła o strategii globalnej UE dr Małgorzata Bońkowska z Centrum Stosunków Międzynarodowych. UE w odpowiedzi na zmieniające się wyzwania globalne, musi określić kierunki działań polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Takim dokumentem jest Globalna Strategia UE, o której szczegóły wypytała ekspertów dziennikarka WP Agnieszka Kopacz-Domańska. Zdaniem dr Bońkowskiej, największymi partnerami w tej strategii dla UE są teraz Chiny i Stany Zjednoczone. Dzięki Globalnej Strategii UE ma zyskać ramy działania w niestabilnym świecie, stawiając na wielowymiarowe podejście obejmujące bezpieczeństwo, rozwój, dyplomację i współpracę międzynarodową państw członkowskich. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej o strategii UE, dzięki naszym ekspertom. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

Czy brexit, czyli wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, opłacał się mieszkańcom Wysp? - Dla Anglików to na pewno niedobre. Mam znajomych, którzy tam mieszkają. Nie cieszą się z tego powodu. Mają opóźnienia w dostawach towaru, nie ma niektórych towarów w sklepach, są problemy z benzyną, z pracownikami – wyliczała mieszkanka Białegostoku, zapytana przez Marka Gorczaka o brexit. Większość przechodniów negatywnie oceniła decyzję Brytyjczyków i jej skutki. – Myślę, że źle zrobili. Byliśmy wszyscy razem, a teraz oni pewnie żałują. Dla Polaków to również źle. Nie możemy tak swobodnie podróżować, jak wcześniej – skomentowała sprawę kolejna białostoczanka. Wśród mieszkańców pojawiły się również pojedyncze głosy poparcia tej decyzji. - Są samodzielni, nikt im teraz nic nie narzuca, a kryzys gospodarczy to jest wszędzie – rzuciła seniorka. - Słyszałem, że tam się teraz przez brexit popsuło trochę z handlem i Brytyjczycy chcą być bliżej Unii Europejskiej. Źle, że odeszli, bo są utrudnienia. Sam byłem w Anglii, jeszcze kiedy można było tam wjechać na dowód – opowiedział zapytany mężczyzna. - Sporo osób zjechało już z Wielkiej Brytanii. To już nie jest ta sama Wielka Brytania, co kiedyś. Jest trudniej. – podsumowała kolejna rozmówczyni. Poznaj więcej opinii Polaków w dalszej części sondy. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

Jaka była Unia Europejska 20 lat temu, kiedy Polska dołączała do wspólnoty? – Na pewno nie borykała się wtedy z problemem migracji. Brak bezpieczeństwa poza granicami Unii Europejskiej i kryzys klimatyczny doprowadziły do tego, że do Europy chce przyjechać więcej ludzi, niż Europa chce przyjąć – stwierdziła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Rozdźwięk między nowymi państwami kandydującymi a członkowskimi pod względem gospodarczym był bardzo duży. Była też spora podejrzliwość wobec nowych państw dołączających, szczególnie ze strony Francji i to w kierunku Polski. My byliśmy wtedy postrzegani jako "koń trojański Stanów Zjednoczonych". Byliśmy jednocześnie bardzo oczekiwani przez naszego sąsiada – Niemcy – przyznała prof. Pacześniak. - 2004 r. był takim zwieńczeniem narracji, że wstąpienie państw Europy Środkowo-Wschodniej do Unii Europejskiej to ostateczne i pełne zjednoczenie kontynentu po zakończeniu Zimnej Wojny. Symbolicznie wszyscy klaskali, ale przyglądano nam się też z dużą uwagą – dodała ekspertka. - Polacy zdali egzamin. To nie Polska okazała się "koniem trojańskim", a Unię Europejską wzmocniliśmy, będąc po 20 latach jej czołowymi entuzjastami – podsumował prowadzący Patrycjusz Wyżga. Co jeszcze zmieniło się od 2004 roku? O tym w dalszej części rozmowy. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

Polska jest największym beneficjentem Funduszy Europejskich. Dziennikarz WP Patrycjusz Wyżga zapytał swoje gościnie, czym tak naprawdę są te środki i dlaczego to do Polski trafia najwięcej unijnych pieniędzy? - Fundusze Europejskie to środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, rozdawane według różnych parametrów dotyczących rozwoju gospodarczego danego państwa. Mają one na celu wzmocnienie gospodarki, przedsiębiorczości. Zmieniają się one w zależności od potrzeb. Są to fundusze bezzwrotne. Polska jest największym biorcą Funduszy Europejskich w ostatnich latach, a Niemcy najwięcej wpłacają – tłumaczyła dr Marzenna Guz-Vetter, ekspertka Team Europe, była dyrektorka przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. - My dostajemy najwięcej pieniędzy, ponieważ gdy otworzyliśmy nasz rynek na produkty z państw UE, to kraje z Zachodu zaczęły tutaj sprzedawać, a u nas było mało kapitału. Nie mogliśmy więc skorzystać na otwarciu wspólnego rynku. Te wpłaty to też rodzaj wyrównania za to, a nie specjalna nagroda – podsumowała dr Vetter. Skąd biorą się pieniądze w ramach Funduszy Europejskich? - To są nasze wpłaty. Wszystkie kraje wpłacają i są różne źródła tych wpłat - w zależności od PKB. Oprócz tego są to środki pozyskiwane na granicy z cła czy procent ściągany z VAT-u – wyliczyła prof. dr hab. Katarzyna Żukrowska, dziekan kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH. Jak dużo Polska wpłaca? Dlaczego znaczenie transferu budżetu z Unii Europejskiej można porównać do lewarka? O tym w dalszej części rozmowy. Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Co zawiodło Brytyjczyków, że zdecydowali się na brexit, czyli wyjście z Unii Europejskiej? - Wielka Brytania dołączyła do Wspólnoty Europejskiej dopiero w pierwszym rozszerzeniu, czyli 1973 r. i to nie był przypadek. Spoglądano wówczas na projekt europejski typowo z ekonomicznej perspektywy. Z punktu widzenia Brytyjczyków to poszło za daleko - tłumaczyła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - Jeśli wsłuchamy się w głosy eurosceptyków polskich czy brytyjskich to słyszmy: "Unia Europejska? Tak". Bardzo mało jest głosów, że Unię Europejską trzeba rozwiązać, bo ona nie ma bytu na mapie świata. Ci ludzie mówią bardziej, że powinniśmy wrócić do pierwszych dwóch dekad, gdzie była mowa jedynie o znoszeniu barier między państwami narodowymi - tłumaczyła ekspertka. Dziennikarz WP Patrycjusz Wyżga zwrócił uwagę, że efektem zmiany nastrojów na Zachodzie był nie tylko brexit, ale również powrót Donalda Trumpa czy rosnące poparcie dla niepokojących postulatów niemieckiej partii AfD. - Problem leży w dotarciu do obywateli i stworzeniu przekonania, że UE to dobre panaceum na bolączki współczesnego świata. Argumenty racjonalne są w tym przypadku skuteczniejsze: poczucie stabilności gospodarczej, bo to jest duża zaleta Unii Europejskiej, poczucie bezpieczeństwa i przewidywalności – wyjaśniał dr Mateusz Zaremba z Uniwersytetu SWPS. Ekspert dodał tutaj, że przykład brytyjski to przestroga przed pewnym stosowaniem referendum. - Po pierwsze, Brytyjczycy w swojej kulturze bardzo rzadko stosują referendum. Uważają, że nie po to obywatele płacą politykom. Po drugie, referendum skupia ludzi, którzy są "anty", bo zawsze łatwiej zmobilizować przeciwników czegoś i to jest przestroga dla wszystkich, którzy chcą w sposób referendalny decydować o takich rzeczach i poddawać pod głosowanie uczestniczenie w strukturach europejskich - podsumował dr Zaremba. Więcej w dalszej części rozmowy. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

- Ta najstarsza opowieść o integracji europejskiej to była opowieść o procesie, która ma nieść po kontynencie pokój i dobrobyt. To były te dwa główne argumenty. To było charakterystyczne dla lat 50. i 60. - mówiła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. Polska od 20 lat jest członkiem UE, ale w ostatnim czasie coraz więcej pada pytań, dlaczego powstała taka Wspólnota i czemu służy w czasach wojny i niepokoju. Gośćmi dziennikarza WP Patrycjusza Wyżgi byli eksperci od spraw z UE, którzy zdradzili pierwsze założenia i cele UE. - Powstrzymanie się od wojny jest konsekwencją dobrobytu. Nie opłaca nam się walczyć, a zmiana gospodarcza ma być lepsza. Jest jakaś rywalizacja, ale jest ona postawiona na współpracę. Teraz nawet my mamy przecież największą wymianą handlową w historii z Niemcami - zdradził dr Mateusz Zaremba z uniwersytetu SWPS. Obejrzyj całą rozmowę, by dowiedzieć się więcej o UE. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

Aż 76 proc. Polaków pozytywnie odnosi się do Unii Europejskiej – wynika z ostatnich badań Centrum Badawczego Pew. To najlepszy wynik wśród wszystkich badanych krajów. 21 proc. negatywnie ocenia obecność we wspólnocie. Jak o Unii mówi się obecnie w Polsce? - Najnowsza narracja o Unii Europejskiej sięga roku. To narracja jako o wspólnocie, która jest silna, ze swoimi zasadami, która promuje prawa człowieka, demokracje i wolnościowe wartości - tłumaczyła prof. Anna Pacześniak z Uniwersytetu Wrocławskiego. - W dobie tych wszystkich zawirowań, ważny jest aspekt "rodzinności". Z jednej strony jest ruch antyintegracyjny – stąd płynie jeden przekaz, który wskazuje na pewne słabe punkty UE, ale z drugiej strony jest ruch zwolenników pogłębionej integracji, który wskazuje rodzinny charakter europejskiej wspólnoty – wyjaśniał dr Mateusz Zaremba, politolog z Uniwersytetu SWPS. Ekspert użył tu porównania do klubu, gdzie przebywa się dobrowolnie, ponosząc jakąś opłatę, czego nie można jednak powiedzieć porównując z rodziną. – Obecnie widać też większy wielodźwięk przekazu w Polsce o Unii Europejskiej – dodał rozmówca Patrycjusza Wyżgi. Jakie głosy o UE płyną z Brukseli, Paryża i innych stolic? O tym w dalszej części rozmowy. Materiał powstał we współpracy z Parlamentem Europejskim.

W kwietniu Sejm uchwalił ustawę o zapewnieniu spełnienia wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Chodzi o ułatwienie dostępu do produktów i usług dla wszystkich. Ustawa to unijna dyrektywa nazwana "europejskim aktem o dostępności". To kolejny etap budowania dostępnego i niewykluczającego nikogo społeczeństwa. Programy czytające teksty pisane, komendy głosowe w smartfonach, napisy do filmów, informacje głosowe na dworcach – dla firm to innowacyjność i zwiększenie zysków, dla społeczeństwa element ułatwiający codzienne życie. - Głównym założeniem jest właśnie zapewnienie dostępności niektórych - to trzeba podkreślić - niektórych produktów i usług, ale dla wszystkich osób. Dotyczy to wybranych branż, takich jak usługi bankowe, transportowe, audiowizualne – tłumaczył dr Krzysztof Kurowski, przewodniczący Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami. - Jak jest dzisiaj z tego typu usługami? – zapytał prowadzący Paweł Pawłowski. – Bardzo różnie. To mogą być bardzo prozaiczne rzeczy, typu zapłacenie w restauracji. Osoba niewidoma musi zastanawiać się, jaki terminal ma restauracja, czy z klawiszami, z którym lepiej sobie poradzi, czy dotykowy, na którym nie da rady. Z reguły jest dobrze, ale osoba idąc do banku, restauracji, sklepu nigdy nie ma pewności na jakie ewentualne przeszkody może natrafić – wyjaśniał dr Kurowski. - Wielką wagą tego aktu jest to, że mówi horyzontalnie o bardzo różnych potrzebach i myślę, że to jest też waga edukacyjna, żeby uświadomić przedsiębiorcom, że potrzeby są bardzo różne, a część z nich nie jest pierwsza w naszym myśleniu o dostępności. To szansa dla biznesu – tłumaczył przewodniczący Polskiego Forum Osób z Niepełnosprawnościami. Nowe przepisy mają wejść w życie 25 czerwca 2025 r. Kto będzie sprawował nadzór nad ich realizacją? Jakie jeszcze szanse dla biznesu daje uniwersalne projektowanie dla wszystkich? O tym w dalszej części rozmowy. Materiał powstał we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej ze środków Funduszu Rozwoju Regionalnego.