marta tychmanowicz

Zamordowanie 42-letniego posła Tadeusza Hołówki w 1931 roku, zwolennika pojednania polsko-ukraińskiego, wstrząsnęło opinią publiczną. Zabójcami byli członkowie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN). Trzy lata później z ich rąk zginął również minister spraw wewnętrznych Bronisław Pieracki. Oba morderstwa miały zaognić stosunki polsko-ukraińskie i uniemożliwić wzajemne porozumienie.

Na dwa dni przed wybuchem Powstania Warszawskiego z Moskwy nadano kilkakrotnie audycje wzywające mieszkańców Warszawy do walki przeciwko Niemcom. Jednak już po 1 sierpnia 1944 roku propaganda sowiecka, zmieniwszy całkowicie zdanie, potępiła zbrojne wystąpienie Polaków nazywając je "ciemną polityczną gierką" oraz "awanturą warszawską"

19 lipca 1989 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało na prezydenta Polski gen. Wojciecha Jaruzelskiego. I choć był jedynym kandydatem to kandydatura ta przeszła tylko dzięki przewadze jednego głosu.

Pod koniec czerwca 1956 roku w Poznaniu doszło do masowych protestów, które przerodziły się niemal w uliczną wojnę domową. Był to pierwszy i najbardziej krwawy w dziejach PRL bunt robotników, na który premier Cyrankiewicz zareagował słynnymi już słowami: "Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewien, że mu tę rękę władza odrąbie" - pisze Marta Tychmanowicz w felietonie dla Wirtualnej Polski.

Przez niemal pół wieku nie było tego miasta na żadnych mapach cywilnych ani wojskowych i choć leżało w głębi zachodniej Polski, to polskie władze nie miały tam nic do powiedzenia – w tym czasie Borne Sulinowo znajdowało się całkowicie we władaniu Armii Czerwonej. Jest to jedno z najmłodszych miast w Polsce, ale jego przeszłość pełna jest wojskowych tajemnic. Co najmniej dwukrotnie był tutaj Adolf Hitler, tutaj też miało istnieć podziemne miasto z ukrytą bronią nuklearną, to stąd w końcu w razie wojny z Zachodem miały wyruszyć armie radzieckie, by podbijać stolice zachodniej Europy.

31 maja 1926 roku wybrano na prezydenta RP Józefa Piłsudskiego. Ten jednak, chcąc poniżyć posłów i senatorów, którzy go wybrali, ku zaskoczeniu wszystkich - zarówno swoich zwolenników, jak i przeciwników - funkcji tej nie przyjął. Następnego dnia wybrano wskazanego przez Piłsudskiego szerzej nieznanego profesora Ignacego Mościckiego.

Najbliższy współpracownik Piłsudskiego – generał Kazimierz Sosnkowski – targnął się na swoje życie na wieść o zamachu stanu, którego dokonał Komendant w maju 1926 roku. Jego czyn miał wstrząsnąć Polakami, by zaprzestali bratobójczych walk, które mogły przekształcić się wojnę domową. Nasi sąsiedzi tylko czekali, by dokonać kolejnego rozbioru dopiero co odrodzonej Rzeczpospolitej.

Jego przeciwnicy nazywali go "polskim Quislingiem" i oskarżali o próby utworzenia podczas drugiej wojny światowej marionetkowego rządu polskiego podporządkowanego Niemcom. Profesor Leon Kozłowski był dwukrotnie skazany na karę śmierci - przez władze sowieckie oraz polskie. W 1941 roku przedarł się przez front niemiecko-radziecki i trafił do Berlina, gdzie spędził ostatnie trzy lata życia oskarżany o zdradę i kolaborację.

16 marca 1956 w Warszawie pochowano Bolesława Bieruta – Zwycięskiego Wodza Naszej Epoki – który zmarł cztery dni wcześniej w Moskwie. Od razu pojawiły się różne spekulacje co do przyczyn jego śmierci (otrucie, samobójstwo, zaplanowane przez Rosjan morderstwo) oraz ironiczne powiedzonka: „pojechał w futerku, wrócił w kuferku”, „zjadł ciastko z Kremlem”, „pojechał dumnie, wrócił w trumnie”.

15 marca 1939 roku ogłosiła niepodległość Republika Karpato-Ukrainy. Nowe państwo na rubieżach Europy istniało zaledwie jeden dzień. Zostało niemal natychmiastowo spacyfikowane przez wojska węgierskie i wchłonięte, za przyzwoleniem Adolfa Hitlera, przez Węgry – pisze w felietonie historycznym dla Wirtualnej Polski Marta Tychmanowicz.

Igo Sym był jednym z największych amantów przedwojennego polskiego filmu oraz najsłynniejszym kolaborantem wśród aktorów. Za współpracę z niemieckim okupantem został zastrzelony przez polskie podziemie. Po jego śmierci hitlerowcy ogłosili w Warszawie żałobę - pisze w felietonie historycznym dla Wirtualnej Polski Marta Tychmanowicz.

22 lutego 1947 roku zmarł w szpitalu w Nowym Targu słynny Partyzant z Podhala Józef Kuraś „Ogień”. Kilka godzin wcześniej na strychu jednej z wiejskich chat w Ostrowsku okrążony przez oddziały MO i UB postrzelił się w głowę w próbie samobójczej. Jego historia do dziś wzbudza kontrowersje – przez przeciwników oskarżany jest o antysemityzm, bandytyzm, liczne morderstwa zarówno na tle rabunkowym jak i rasowym; przez zwolenników nazywany jest Janosikiem XX wieku, polskim patriotą walczącym z komunistami, ostatnim wielkim harnasiem, królem Podhala - pisze Marta Tychmanowicz w felietonie dla Wirtualnej Polski.

Polityczna szopka "Cisi i Gęgacze" napisana przez Janusza Szpotańsiego rozwścieczyła władzę ludową. Władysław Gomułka w swoim słynnym przemówieniu nazwał autora człowiekiem "o moralności alfonsa", zaś sąd w Warszawie 6 lutego 1968 roku skazał go na trzy lata więzienia - pisze w felietonie dla Wirtualnej Polski Marta Tychmanowicz.

30 stycznia 1968 roku po raz ostatni w Teatrze Narodowym wystawiono "Dziady" Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka. Uważano wówczas, że władze Polski Ludowej wydały zakaz na prośbę ZSRR, a konkretnie ambasady radzieckiej w Warszawie. Tymczasem była to nadgorliwość polskich komunistycznych decydentów, a w szczególności Władysława Gomułki.

26 stycznia 1945 roku z Królewca wyruszył ostatni marsz śmierci Żydów spędzonych z całych Prus Wschodnich. Rozstrzeliwania odbywały się na ściętej mrozem plaży wśród poprzecinanych krą wód morza bałtyckiego. Był to ostatni akt hekatomby Holocaustu w wykonaniu Niemców, którzy śpieszyli się do ucieczki przed Armią Czerwoną - pisze w felietonie historycznym dla Wirtualnej Polski Marta Tychmanowicz.

7 stycznia 1949 roku w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginął legendarny już wówczas Jan Rodowicz "Anoda", jeden z bohaterów "Kamieni na szaniec". Nazywany ułanem Batalionu Zośka, po tragicznej śmierci został symbolem swego pokolenia. Ówczesne władze twierdziły, że popełnił samobójstwo, jednak z relacji zebranych przez rodzinę i historyków wynika, iż został zakatowany podczas przesłuchania, a jego samobójstwo zostało upozorowane.

10 grudnia 1981 roku, raptem na trzy dni przed wprowadzeniem stanu wojennego, Sekretariat KC PZPR podjął decyzję o utworzeniu paramilitarnych, na wpół tajnych oddziałów samoobrony. Były to tzw. Oddziały Polityczno-Obronne (OPO), które powołano ze strachu przed rozruchami oraz niemożliwymi do przewidzenia planami działaczy „Solidarności”.

8 grudnia 1957 roku odnaleziono ciało 15-letniego Bohdana Piaseckiego porwanego dwa lata wcześniej, syna słynnego działacza politycznego Bolesława Piaseckiego (ONR Falanga, Stowarzyszenie PAX). Śmiercią nastolatka żyła wówczas cała Polska i choć do dziś nie wykryto sprawców, to powszechnie uważa się to zabójstwo za morderstwo polityczne, a wręcz mord rytualny – okrutną zemstę za antysemickie poglądy i działalność Bolesława Piaseckiego.

29 listopada 1830 roku koło godziny 18 wybuchło w Warszawie Powstanie Listopadowe. Wiele spraw od początku potoczyło się nie tak jak zaplanowano. Co gorsza doszło do bratobójczych walk – z rąk rozgorączkowanych powstańców zginęło tego dnia kilku polskich generałów.

23 listopada 1927 roku o 5 rano zmarła słynna Kasztanka – koń-symbol, dziś niemal ikona nierozerwalnie złączona z Józefem Piłsudskim – ulubiona klacz Komendanta. Wielokrotnie uwieczniana przez malarzy-portrecistów, opiewana w żołnierskich piosenkach - pisze Marta Tychmanowicz w felietonie dla Wirtualnej Polski.