armia krajowa(strona 4/7)

Ja przywarłem do niego, a on odepchnął mnie od siebie, żeby mieć miejsce do strzału. Wtedy ja pierwszy wyrwałem ten swój pistolet i bach! Bach! Strzeliłem dwa razy, broń zadziałała. On przewrócił się i charczał, kopał nogami, a ja padłem na ziemię. Podczołgałem się do Żubryda i złapałem jego broń, a potem latarkę. I wtedy poczułem zwycięstwo. Widziałem, że on żyje i dlatego strzeliłem jeszcze raz ze swojego pistoletu, dokładnie celując - mówił Jerzy Vaulin w niepublikowanym dotąd wywiadzie, który przeprowadził z nim Szymon Nowak.

Los związał mnie z "Łupaszką", ale nigdy nie wywyższałam się, nie chciałam, by mówiono na mnie "majorowa" - mówi w rozmowie z WP Lidia Lwow-Eberle, ps. "Lala", towarzyszka życia legendarnego majora Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", jedna z bohaterek książki Szymona Nowaka "Dziewczyny Wyklęte". Lidia Lwow-Eberle urodziła się w Rosji w 1920 roku. Gdy miała pół roku, wyjechała z rodzicami, uciekającymi przez bolszewikami do Polski. - To Polska jest moją ojczyzną, o Rosji prawie nie myślę, nie czuję się z nią związana - przyznaje "Lala". Swoją miłość, majora Szendzielarza, poznała w 5. Brygadzie Wileńskiej AK. W 1948 roku oboje zostali aresztowani. Jego skazano na śmierć, ją - na dożywocie. Po ośmiu latach, w 1956 roku, wyszła na wolność.

Jedna z osób rozpracowywanych przez Izabellę została zlikwidowana przed wejściem do kościoła, inna zginęła otwierając jej drzwi własnego mieszkania. Irena i Leta osobiście zastrzeliły konfidenta, który przyczynił się do śmierci ich koleżanek. Kobiety zapisały piękną kartę historii polskiego podziemia nie tylko jako łączniczki i sanitariuszki, były wśród nich także uczestniczki akcji likwidowania zdrajców i agentów Gestapo - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.

Mija 71 lat od operacji Kutschera. Była to jedna z najgłośniejszych akcji drugiej wojny światowej, jaką przeprowadziły oddziały Armii Krajowej na terenie okupowanej Polski.

70 lat temu gen. Leopold Okulicki, działając z upoważnienia prezydenta RP, rozwiązał Armię Krajową. W ostatnim rozkazie do żołnierzy pisał: "Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą".

Jednym z wiodących tematów w polskich gazetach z lat 1945-1948 było niemieckie podziemie, powszechnie utożsamiane z organizacją o nazwie Werwolf. Wychodzące w tym okresie na Górnym Śląsku dzienniki poświęciły tej organizacji ponad 300 artykułów. Czy niemieckie podziemie rzeczywiście było tak aktywne, czy też była to jedynie szeroko zakrojona akcja propagandowa?

8 grudnia 1943 roku u podnóża Pasma Jeleniowskiego Gór Świętokrzyskich AK-owscy partyzanci rozstrzelali pięciu bojowców Gwardii Ludowej, którzy zbrojnie napadli na rannych żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury". Rozkaz likwidacji wydał sąd oficerski pod przewodnictwem cichociemnego por. Jana Piwnika "Ponurego". W kłamliwym meldunku GL sprawę opisano jako bratobójczy mord dokonany przez Narodowe Siły Zbrojne - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla WP.PL.

W nocy z 7 na 8 października dywersyjne oddziały Armii Krajowej przeprowadziły zbrojną akcję "Wieniec I" - wysadzanie torów kolejowych na sześciu liniach komunikacyjnych wokół Warszawy, gdzie biegły drogi zaopatrzenia armii niemieckiej, walczącej na froncie wschodnim. Była to najgłośniejsza akcja dywersyjna AK.

Cichociemny major Bolesław Kontrym "Żmudzin" jedną z osób zidentyfikowanych wśród ofiar podjętych z warszawskiej Łączki - czytamy w "Naszym Dzienniku". Obok majora Bolesława Kontryma wśród osób o ustalonej tożsamości jest dwóch żołnierzy Armii Krajowej z garnizonu wileńskiego, jeden z Kedywu, drugi z wywiadu, kapitan i porucznik. Bohaterowie zostali straceni w 1949 i 1950 roku.

Polskie Państwo Podziemne, działające w latach 1939 -1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w ogarniętej wojną Europie. Jego początkiem było utworzenie 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową.

Polskie Państwo Podziemne, działające w latach 1939 -1945 na terenach okupowanych przez Niemców i Sowietów, było fenomenem w ogarniętej wojną Europie. Jego początkiem było utworzenie 27 września 1939 r. Służby Zwycięstwu Polski, przekształconej w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową.

16 listopada 1943 roku akowski oddział partyzancki pod dowództwem cichociemnego kpt. Władysława Kochańskiego "Bomby", przy wsparciu oddziału partyzantki sowieckiej, rozbił liczące ponad tysiąc ludzi zgrupowanie oddziałów UPA koło miejscowości Huta Stara na Wołyniu. Miesiąc później "Bomba" został pojmany przez Sowietów, wywieziony do Moskwy i skazany na dwadzieścia pięć lat ciężkich robót - pisze Wojciech Königsberg w artykule dla Wirtualnej Polski.

Konfidenci gestapo, szmalcownicy, donosiciele i oprawcy w czasie niemieckiej okupacji nie mogli spać spokojnie. Polowali na nich egzekutorzy z Armii Krajowej. Wykonali ponad 3,5 tys. wyroków śmierci.

Funkcjonariusze niemieckiej policji byli przekonani, że to primaaprilisowy żart, gdy dowiedzieli się o przebiegu wypadków w spółdzielni rolniczej w Siedlcach. Dwie grupy, w tym partyzanci z AK, niezależnie od siebie zaatakowały tę samą kasę. Przez przypadek, w samym środku niezwykłych wydarzeń, znalazł się esesman - szef niemieckiej policji.

Siedemdziesiąt lat temu, 13 sierpnia 1944 r. w więzieniu na warszawskim Pawiaku zamordowano Antoniego Kocjana, oficera wywiadu Armii Krajowej, który kierował akcją rozpoznania tajnej niemieckiej broni "V". Dzięki akcji polskiego podziemia, bombardowania Londynu niemieckimi rakietami opóźniły się o pół roku. W tym czasie Alianci przygotowali inwazję w Normandii - pisze dr Adam Cyra.

Myśmy się w politykę nie bawili. Oczywiście, że powstanie było potrzebne. To była droga, po której do nas szła wolność. I doszła - mówi w wywiadzie z Wirtualną Polską Halina Wołłowicz, łączniczka i sanitariuszka "Rena" w kompanii K-1 pułku "Baszta", ciocia prezydenta Bronisława Komorowskiego, bohaterka książki "Dziewczyny z Powstania". W czasie powstania jej pierwszym rannym był kolega z konspiracji Rajmund Kaczyński "Irka", który był ciężko ranny w rękę. Sanitariuszka bardziej niż Niemców bała się Ukraińców. - Byli okrutni - dodaje.

- Myśmy byli tak nabuzowani, że nie dało się tego powstrzymać. Jakby dowódcy nie dali rozkazu, to pewno chłopaki z Armii Krajowej, starsi niż ja, zaczęliby i tak - mówi w rozmowie z WP.PL Aleksander Zubek, który jako 15-latek zgłosił się na ochotnika do udziału w powstaniu warszawskim. Jego przyjaciel, również 15-latek, nie przeżył. - Chowałem go w takim ogródku, w pudle tekturowym, bo trumien przecież nie było. To było dla mnie najgorsze przeżycie powstania - wspomina bohater walk w Warszawie.

1 sierpnia 1944 r. wybuchło Powstanie Warszawskie - największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni żołnierze Armii Krajowej prowadzili heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej.

- Ojciec zawsze powtarzał, że cała wojna kosztowała go mniej zdrowia niż późniejsze szykany ze strony "władzy ludowej" czy organów ścigania PRL - mówi syn ppor. Henryka Sienkiewicza. Los targał jego ojcem po całej okupowanej Polsce, od lasów na Wileńszczyźnie, przez Warszawę, po obóz pracy pod Wrocławiem. Jego niezwykłą historię opisuje dla WP.PL Aneta Wawrzyńczak.