16 sierpnia 1963 r. kardynał Stefan Wyszyński w czasie homilii w klasztorze oo. kapucynów wołał do mieszkańców Nowego Miasta nad Pilicą: „Jako wasz Biskup i Obywatel wolnej Polski – tu, z tego miejsca, uroczyście protestuję, bez względu na konsekwencje, jakie mogą mnie spotkać”. Co skłoniło Prymasa Tysiąclecia do tak dramatycznego wystąpienia w mazowieckim miasteczku?