Głosowanie korespondencyjne a Kodeks wyborczy. Wybory 2020
Głosowanie korespondencyjnie w Polsce nie jest nowością. Do Kodeksu wyborczego zostało wprowadzone już w 2011 roku. W międzyczasie było kilkukrotnie rozszerzane i ograniczane. W wyborach 2020 osoby, które zgłoszą chęć głosowania korespondencyjnego, również będą mogły głosować w ten sposób.
Możliwość* głosowania korespondencyjnego* wprowadzono do Kodeksu wyborczego już w 2011 roku podczas wyborów parlamentarnych. Najpierw głosować korespondencyjnie mogła zaledwie garstka osób – tylko Polacy mieszkający za granicami kraju, później także osoby niepełnosprawne. Od 2014 w Kodeksie wyborczym był zapis, że głosowanie korespondencyjne przysługuje wszystkim osobom mieszkającym w Polsce. Z kolei po zmianach w Kodeksie wyborczym w 2018 roku prawo do oddania głosu korespondencyjnie miały wyłącznie osoby niepełnosprawne o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Wprowadzona w marcu 2020 tzw. tarcza antykryzysowa zmieniła niektóre przepisy Kodeksu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego rozszerzono na dwie dodatkowe grupy osób – „podlegających w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych" oraz osoby starsze, które najpóźniej w dniu wyborów kończą 60 lat.
Następnie, w tym roku przed wyborami prezydenckimi, które miały się odbyć 10 maja, miała wejść w życie wejdzie Ustawa o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej – według jej zapisów po raz pierwszy w Polsce miały zostać przeprowadzone powszechne wybory w formie korespondencyjnej. Głosowanie korespondencyjne miało być jedyną możliwością na oddanie głosu w wyborach.
Do wyborów prezydenckich 10 maja 2020 nie doszło. Ostatecznie nadchodzące wybory prezydenckie 2020, których nową datę ustalono na 28 czerwca, odbędą się na mocy Ustawy z 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego.
Kodeks wyborczy podaje dokładne zasady głosowania korespondencyjnego
Według Kodeksu wyborczego zamiar głosowania korespondencyjnego należy zgłosić komisarzowi wyborczemu najpóźniej 15 dni przed wyborami (w przypadku osób, które będą odbywały kwarantannę w dniu wyborów – 5 dni wcześniej). W zgłoszeniu tym wyborca niepełnosprawny może zażądać dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille'a.
Aby zagłosować korespondencyjnie wyborca musi otrzymać pakiet wyborczy Kodeks wyborczy podaje termin, w jakim pakiet wyborczy musi zostać dostarczony do wyborcy. Ma się to odbyć najpóźniej 6 dni przed zarządzoną datą wyborów. W przypadku osób podlegających obowiązkowej kwarantannie, pozostających w izolacji lub izolacji w warunkach domowych, pakiet wyborczy może być dostarczony nie później niż 2 dni przed dniem wyborców. Pakiet wyborczy dostarcza urzędnik wyborczy za pośrednictwem operatora wyznaczonego w myśl ustawy Prawo pocztowe.
Według Kodeksu wyborczego, pakiet wyborczy konieczny do głosowania korespondencyjnego, musi zostać dostarczony wyborcy do rąk własnych. Zanim to jednak nastąpi, wyborca musi się wylegitymować, a następnie pokwitować odbiór. "Jeżeli odbierający nie może potwierdzić odbioru, osoba doręczająca pakiet wyborczy sama stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje odbierającego i przyczynę braku jego podpisu” – czytamy w Kodeksie wyborczym.
Jeśli wyborcy nie ma pod adresem zameldowania, to doręczający pakiet wyborczy umieszcza zawiadomienie o terminie powtórnego doręczenia w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania wyborcy. Termin powtórnego doręczenia nie może być dłuższy niż 1 dzień od dnia pierwszego doręczenia.
W skład pakietu wyborczego wchodzi: koperta zwrotna, karta do głosowania, koperta na kartę do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego, oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania.
Do jednej wkładamy wypełnioną kartę do głosowania i ją zaklejamy, co ma zapewnić tajność głosowania. Z kolei do drugiej koperty (koperty zwrotnej) wkładamy pierwszą kopertę z kartą do głosowania oraz czytelnie wypełnione i podpisane oświadczenie o osobistym i tajnym głosowaniu.
Koperty zwrotne są następnie w dniu wyborów dostarczane do obwodowej komisji wyborczej.
Zobacz wideo: Koronawirus w Polsce. Leszek Balcerowicz o Łukaszu Szumowskim: Skompromitowany moralnie