Trwa ładowanie...
d47ud02
Temat

uchodźcy(strona 6/67)

Ilu Ukraińców zostanie w Polsce na stałe? Ekspert mówi o pierwszych szacunkach
24 maja 2022, 13:46

Ilu Ukraińców zostanie w Polsce na stałe? Ekspert mówi o pierwszych szacunkach

- Mamy w Polsce około 1,5 mln Ukraińców. Ta liczba będzie się zmniejszać w wakacje, bo duża część osób będzie przynajmniej czasowo wyjeżdżała na zachód Ukrainy po to, żeby na przykład połączyć rodziny. Ale to dzieje się też w Polsce - mówił w programie "Newsroom" WP prof. Maciej Duszczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Zaznaczył, że wojna wpłynęła na zmianę struktury demograficznej Ukraińców mieszkających w Polsce. Przed 24 lutego większość stanowili mężczyźni. Po inwazji Rosji dołączyła do nich znaczna grupa kobiet i dzieci. Gość WP podkreślił, że osoby te dobrze asymilują się w Polsce. Spora część z nich szybko podjęła pracę. Z kolei dla tych, którzy jeszcze tego nie zrobili, największą przeszkodą jest bariera językowa. Zdaniem prof. Duszczyka należy stworzyć kursy języka polskiego skierowana do uchodźców z Ukrainy. Zaznaczył jednak, że powinny się tym zająć nie państwowe instytucje, a raczej organizacje pozarządowe czy zakłady pracy, które będą mogły dostosować kurs do konkretnego stanowiska. Mateusz Ratajczak pytał, jaka część z tych osób może na stałe zostać w Polsce. - Najbardziej negatywny scenariusz jest taki, że przez kolejne miesiące w Ukrainie trwa intensywna wojna, która spowoduje większy napływ uchodźców po wakacjach. Jest też scenariusz, w którym wojna jest jakoś zawieszona i da się wrócić do Ukrainy. Wówczas liczba uchodźców u nas spadnie. Ale w każdym z tych scenariuszy, liczba Ukraińców mieszkających w Polsce jest co najmniej o kilkaset tysięcy większa, niż przed 24 lutego. I to już nie jest migracja czasowa, ale migracja osiedleńcza - tłumaczył ekspert. Dodał, że wiele rodzin posłało swoje dzieci do polskich szkół, co świadczy o tym, że zamierzają w Polsce zostać na dłużej. - Musimy się przyzwyczajać do sytuacji, w której liczba Ukraińców na stałe mieszkających w Polsce będzie sporo wyższa niż przed 24 lutego i trzeba dostosować do tego cały system - podkreślił prof. Duszczyk.

Jest decyzja Komisji Europejskiej. 248 mln euro dla krajów, które przyjmują uchodźców z Ukrainy
18 maja 2022, 15:23

Jest decyzja Komisji Europejskiej. 248 mln euro dla krajów, które przyjmują uchodźców z Ukrainy

Komisja Europejska podjęła w środę decyzję o przekazaniu pięciu krajom, które poniosły największe koszty, przyjmując uchodźców z Ukrainy 248 mln euro. Te państwa to Polska, Rumunia, Węgry, Słowacja i Czechy.

Wzruszający wpis Ołeny Zełenskiej. Padły słowa o Polsce
14 maja 2022, 11:36

Wzruszający wpis Ołeny Zełenskiej. Padły słowa o Polsce

Pierwsza dama Ukrainy i żona prezydenta Wołodymyra Zełenskiego udostępniła w mediach społecznościowych wpis, w którym wzruszająco dziękuje Polsce za dotychczasowe wsparcie. "To, co robicie dla nas, to więcej niż pomoc. Z takimi przyjaciółmi na pewno zwyciężymy!" - napisała Ołena Zeł\enska.

Grupa cywilów z huty Azowstal w Mariupolu bezpieczna. Nagranie z ośrodka w Zaporożu
5 maja 2022, 11:29

Grupa cywilów z huty Azowstal w Mariupolu bezpieczna. Nagranie z ośrodka w Zaporożu

Grupy cywilów, którym udało się bezpiecznie ewakuować z huty Azowstal, w oblężonym przez Rosjan Mariupolu, bezpiecznie dotarły do miasta Zaporoże. Kolejne autobusy dotarły do celu z uchodźcami w środę (4 maja). Obecnie przebywają oni w utworzonych dla nich ośrodkach, gdzie próbują dojść do siebie po wielu tygodniach ukrywania się w podziemiach, licznych bombardowaniach oraz poczuciu ciągłego zagrożenia. Agencja Reutera opublikowała nagranie z jednego z takich ośrodków. Uchodźcy korzystają tu z pomocy mieszkańców Zaporoża oraz darów przekazanych przez organizacje pomocowe spoza Ukrainy. Gotowane są obiady, rozdawana jest żywność i dary. Zarówno w Mariupolu, jak i w innych miejscach we wschodniej Ukrainie, cały czas trwają starcia pomiędzy wojskami Rosji i Ukrainy. Huta Azowstal jest ostatnim bastionem w mieście, gdzie wojska ukraińskie dzielnie stawiają opór agresorowi. Wewnątrz wciąż znajdują się pozostali cywile, którzy nie zdążyli się ewakuować. Od 5 do 7 maja miało trwać zawieszenie broni, by możliwe były kolejne ewakuacje. Rosjanie chcą przejąć pełną kontrolę nad wschodnią i południową Ukrainą, co pozwoli im na utworzenie lądowej drogi do anektowanego przez nich Krymu.

"Jest z innego świata". Ekspert o zachowaniu papieża
4 maja 2022, 19:51

"Jest z innego świata". Ekspert o zachowaniu papieża

- Mam nadzieję, że nasza wiara na tym nie ucierpi - powiedział w programie "Newsroom" WP prof. Sławomir Sowiński z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego odnosząc się do ostatniego wywiadu papieża Franciszka. - Geopolityka nie jest przedmiotem nauczania kościoła. Papieże czasami w tej kwestii się wypowiadają, ale nigdy te wypowiedzi nie są przedmiotem naszej wiary. (...) Warto dodać, że jako Polacy mieliśmy ogromne szczęście, że przez długie lata towarzyszył nam papież Polak, który pomagał nam przechodzić z komunizmu do demokracji i świetnie rozumiał naszą sytuację - podkreślił prof. Sowiński. W jego ocenie papież Franciszek jest z "innego świata kulturowego" i jego uniwersalność czasem jest "problemem". - Mam nadzieję, że to zrozumiemy. Jestem przekonany, że ta trudna wypowiedź papieża nie zaciąży na naszej wierze, ale też nie zaciąży na obrazie kościoła, który znamy, czyli taki który angażuje się w pomoc uchodźcom w Polsce i na miejscu pomaga prześladowanym - zaznaczył ekspert.

d47ud02
Dwunastolatek zebrał ponad 1,4 mln złotych na ukraińskie dzieci. To jego inicjatywa
29 kwietnia 2022, 13:01

Dwunastolatek zebrał ponad 1,4 mln złotych na ukraińskie dzieci. To jego inicjatywa

Wpadł na to sam i własnoręcznie też wykonał przedmiot, który wystawiony na charytatywnej aukcji pozwolił zebrać ogromną sumę pieniędzy. Dorośli pomogli tylko w formalnościach. Dzieło 12-letniego Gabriela Clarka to drewniana miska ozdobiona kolorami ukraińskiej flagi. Każdy, kto wpłacił pieniądze do aukcyjnej skarbonki, mógł wziąć udział w losowaniu rękodzieła.

Polacy już nie pomagają? "Zmęczenie wsparciem"
22 kwietnia 2022, 16:38

Polacy już nie pomagają? "Zmęczenie wsparciem"

Od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę - od 24 lutego - wjechało do Polski 2,9 mln osób z tego kraju - poinformowała w piątek rano straż graniczna. Na jakie wsparcie mogą liczyć uchodźcy w Polsce i jaką pomoc zapewnia im polski rząd? - Nadal mamy bardzo trudną sytuację na wschodzie - mówił w programie "Newsroom" WP prof. Maciej Duszczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Ekspert wskazuje, że w społeczeństwie doszło do tzw. zmęczenia wsparciem. - To termin psychologiczny, w którym migracja świetnie się odnajduje. Dużo osób przestało kupować za własne pieniądze środki w sklepach i przywozić je na dworce. Widzę coraz więcej apeli w internecie: "w magazynach pusto" - podkreśla. W ocenie prof. Duszczyka dostarczanie żywności na dworce czy do punktów zbiorczych to nie obowiązek społeczeństwa, a państwa.

Mieli odebrać pomoc dla Ukraińców. Indie wydały zakaz lądowania
22 kwietnia 2022, 08:09

Mieli odebrać pomoc dla Ukraińców. Indie wydały zakaz lądowania

Japoński samolot transportowy Kawasaki C-2 miał zabrać z Indii pomoc dla uchodźców z Ukrainy. Indyjskie władze nie pozwoliły na lądowanie. Tłumaczą, dlaczego.

Pomoc dla Ukrainy. Zrobią to w ramach 8 obszarów
21 kwietnia 2022, 11:01

Pomoc dla Ukrainy. Zrobią to w ramach 8 obszarów

UN Global Compact Network Poland (UN GCNP) uruchomi system długoterminowego wsparcia dla Ukrainy. Grupa zrobi to w 8 obszarach. Są to m.in.: edukacja, zdrowie fizyczne oraz psychiczne, a także zakwaterowanie i pomoc prawna.

Prawosławna Wielkanoc w Polsce. Czy uchodźców na wsi można zaprosić do kościoła katolickiego?
15 kwietnia 2022, 12:23

Prawosławna Wielkanoc w Polsce. Czy uchodźców na wsi można zaprosić do kościoła katolickiego?

Prawosławna Wielkanoc wypada w tym roku 24 kwietnia. Większość uchodźców z Ukrainy przebywających w Polsce to wyznawcy Kościoła prawosławnego, którzy świętować będą tydzień później po Kościele rzymskokatolickim. 17 kwietnia to dla prawosławnych dopiero Niedziela Palmowa. Uchodźcy, którzy w Polsce trafili na wieś lub do mniejszych miejscowości i są tu goszczeni przez Polaków, mogą mieć utrudniony dostęp do cerkwi. Czy w takiej sytuacji można zaprosić prawosławnych wiernych do polskiego kościoła w Wielkanoc? Na to pytanie odpowiedział ksiądz Łukasz Leonkiewicz, teolog i filozof prawosławny. - Jest taka piękna tradycja, teraz szczególnie popularna, że księża rzymskokatoliccy przyprowadzają prawosławnych ludzi do cerkwi. Organizują pomoc, kierują do miejsca, gdzie można się w święta pomodlić. Jest też możliwość zaproszenia prawosławnego duchownego do społeczności, która jest w danej wsi, miasteczku bez dostępu do cerkwi – tłumaczył ksiądz Łukasz Leonkiewicz. - Wiem, że wierzący uchodźcy z Ukrainy czują się przywiązani do swojej praktyki religijnej, więc oni sami też będą szukać większych ośrodków i organizować się w miejscach, gdzie tydzień później będzie można obchodzić Wielkanoc, zgodnie z kalendarzem Kościoła prawosławnego.

d47ud02
Pieniądze z UE dla Polski. Wiceszef MSZ: jest zasada solidarności
15 kwietnia 2022, 10:14

Pieniądze z UE dla Polski. Wiceszef MSZ: jest zasada solidarności

- Liczymy na dodatkowe środki wsparcia ze strony Unii Europejskiej. Proponowane przez UE przenoszenie środków w ramach istniejących programów oznaczałoby konieczność odwoływania potrzebnych inwestycji m.in. budowy szkół, szpitali czy dróg - powiedział w programie "Tłit" Wirtualnej Polski wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. - Unia jest organizacją, która opiera się na zasadzie solidarności, na wspólnych wartościach, na wartościach, które dziś są atakowane przez Rosjan, a bronione przez Ukrainę - zauważył wiceminister. Przypomniał też, że do Polski przyjechało 2,7 mln uchodźców z Ukrainy. - Uznaliśmy, że aby zachować stabilność państwa, konieczne jest takie działanie, by nie tworzyć na przykład obozów czy gett - które prowadziłyby do napięć społecznych - tylko integrować uchodźców ze społeczeństwem, więc ponieść koszty dostępu do edukacji, ochrony zdrowia, usług społecznych, programów prorodzinnych. Bardzo duże koszty są z tym związane - mówił gość Michała Wróblewskiego.

Żołnierze z Kanady lecą do Polski
15 kwietnia 2022, 08:07

Żołnierze z Kanady lecą do Polski

Jak przekazała poinformowała w czwartek minister obrony Kanady Anita Anand, grupa kanadyjskich żołnierzy przyleci do Polski. Chodzi o pomoc ukraińskim uchodźcom, w tym także w ich emigracji.

Premier Morawiecki: apelujemy do KE, aby skierowała do Polski pomoc dla uchodźców z Ukrainy z budżetu UE
11 kwietnia 2022, 17:10

Premier Morawiecki: apelujemy do KE, aby skierowała do Polski pomoc dla uchodźców z Ukrainy z budżetu UE

- Apelujemy do Komisji Europejskiej, aby skierowała do Polski pomoc dla uchodźców z Ukrainy z budżetu UE - powiedział premier Mateusz Morawiecki podczas wspólnej konferencji z premierem Belgii.

Morawiecki obiecał pieniądze. "To nie wystarczy"
10 kwietnia 2022, 11:22

Morawiecki obiecał pieniądze. "To nie wystarczy"

Konrad Fijołek, prezydent Rzeszowa odniósł się w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski do spotkania premiera Mateusza Morawieckiego z samorządowcami, które dotyczyło pomocy uchodźcom. Gość WP zaznaczył, że to spotkanie było bardzo ważne. Włodarz wyjaśnił, że w kolejnym etapie pomocy uchodźcom konieczne są systemowe rozwiązania i środki rządowe oraz unijne. Zdaniem Konrada Fijołka 500 mln zł, które zostało przekazane na pomoc dla uchodźców, "nie wystarczy". - My zdajemy sobie doskonale z tego sprawę - zaznaczył rozmówca Agnieszki Kopacz.

"Czas na państwo". Tak zmienia się pomoc dla uchodźców z Ukrainy
9 kwietnia 2022, 20:00

"Czas na państwo". Tak zmienia się pomoc dla uchodźców z Ukrainy

- Wielu obywateli jest zmęczonych pomaganiem. Nie chodzi o stygmatyzację ludzi, mówimy o potrzebie powrotu do normalności. Nadal trzeba bardzo docenić to, co zrobiliśmy jako społeczeństwo, pomagając Ukraińcom. Tylko teraz już czas na rozwiązania systemowe - na państwo - mówi Wirtualnej Polsce prof. Maciej Duszczyk. Ekspert ds. migracji odniósł się też do doniesień o tysiącach ukraińskich dzieci wywożonych do Rosji. - Jeżeli tak jest, to jest dokładnie to samo, co robił Stalin z polskimi dziećmi. Putin jest człowiekiem owładniętym szaleństwem - ocenia.

d47ud02
Jurek Owsiak o włączeniu syren alarmowych. "Przerażający pomysł"
9 kwietnia 2022, 13:35

Jurek Owsiak o włączeniu syren alarmowych. "Przerażający pomysł"

Od rana w sieci zawrzało po informacji MSWiA o włączeniu w niedzielę rano syren alarmowych w celu oddania hołdu ofiarom katastrofy smoleńskiej. Do decyzji rządu odniósł się m.in. Jerzy Owsiak. "Co za przerażający pomysł - w naszym kraju schronienie znalazły miliony umęczonych, między innymi alarmami i ostrzeliwaniem miast, obywateli Ukrainy!" - napisał szef WOŚP.

Syreny jednak nie zawyją? W sieci zawrzało. Samorządowcy mówią "nie"
9 kwietnia 2022, 12:09

Syreny jednak nie zawyją? W sieci zawrzało. Samorządowcy mówią "nie"

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformowało o tym, że w niedzielę na terenie każdego województwa zawyją syreny alarmowe. Jest to "akcja w hołdzie Ofiarom Katastrofy Smoleńskiej". Pomysł został skrytykowany ze względu na obecność uchodźców z Ukrainy, którym syreny mogą przypomnieć o wojennej traumie. Część samorządowców nie zamierza wykonać polecenia rządu.

Otworzyli hostel dla Ukraińców. W kilka dni dokonali niemożliwego
7 kwietnia 2022, 19:53

Otworzyli hostel dla Ukraińców. W kilka dni dokonali niemożliwego

Gdy wybuchła wojna w Ukrainie, nie mieli ani chwili wątpliwości, że trzeba działać. Szybko pod dach biurowca, który do nich należy, przyjęli pierwszych uchodźców. Firma, która zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami, otworzyła swoje serca dla matek z dziećmi i w ekspresowym tempie wyremontowała dwa piętra budynku, by jak najszybciej pomóc uciekinierom. - Cieszymy się, że udało nam się stworzyć miejsce dla tych osób, w którym czują się bezpiecznie i dobrze - przyznaje Anna Fijałkowska z TFG Asset Management. Ich inicjatywę doceniają tymczasowi mieszkańcy "Wilcza Hostel for Ukraine". - Sercem i duszą jesteśmy w domu, ale w tej chwili jesteśmy tutaj. Zapewniają nam wszystko, co jest niezbędne do życia dla nas i dla naszych dzieci. I za to dziękuję. Dziękuję bardzo za przyjęcie nas, dziękuję za pomoc - mówi Nastia, uchodźczyni z Dniepropetrowska. Więcej w materiale wideo.

Oglądał zdjęcia z Buczy, synowi powiedział: to mogliśmy być my
7 kwietnia 2022, 16:17

Oglądał zdjęcia z Buczy, synowi powiedział: to mogliśmy być my

Gościem programu "Newsroom" WP był dr Wojciech Wilk, prezes fundacji PCPM oraz ekspert ONZ w zakresie zarządzania kryzysowego. Jego fundacja wyremontowała jedną z wiejskich szkół w Ukrainie, która została zniszczona przez wojska Putina. - Okazało się, że w tej szkole jest 56 okien, co wychodziło poza nasz budżet projektowy. Robiliśmy wszystko, żeby zdobyć te okna. Wyremontowaliśmy ją. Szkoła dostała centralnie bombą, a mówimy o wiejskiej szkole we wsi z tysiącem mieszkańców. Zniszczenia dotyczą wszystkich miejscowości we wschodniej Ukrainie - powiedział dr Wilk. Ma obawy, iż przez Ukrainę zmierza fala uchodźców. - W samym Dnietropietrowsku jest pół miliona uciekinierów - dodaje. W ocenie eksperta, wiele osób nie wróci do Ukrainy nawet po zakończeniu wojny. Powód jest prosty. - Mówimy o małych miejscowościach, które zawsze były biedne. Ludzie ledwo tam wiązali koniec z końcem. Nie wiem jak będą mogli swoje domy odbudować - podkreśla dr Wilk, który zdradził, że syn zapytał go o to, co myśli oglądając z Buczy. "To moglibyśmy być my" - odpowiedział.

Morawiecki o Orbanie: rząd węgierski musi być jednoznaczny w potępieniu tego, co dzieje się w Ukrainie
6 kwietnia 2022, 13:38

Morawiecki o Orbanie: rząd węgierski musi być jednoznaczny w potępieniu tego, co dzieje się w Ukrainie

Premier Mateusz Morawiecki nawiązał do stosunku premiera Węgier Wiktora Orbana do inwazji Rosji, a także jego wypowiedzi na temat prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. - Należy potępić wszelkie niewłaściwe słowa, które płyną ze stolicy Węgier. Rząd węgierski musi być jednoznaczny w potępieniu tego, co się dzieje w Ukrainie. Nie ma tutaj wyjątków - oświadczył.

d47ud02
Brytyjskie media: Jeśli polski cud ma stać się cudem europejskim, wszyscy muszą pomóc
3 kwietnia 2022, 18:17

Brytyjskie media: Jeśli polski cud ma stać się cudem europejskim, wszyscy muszą pomóc

"Polska w krótkim czasie przyjęła ponad dwa miliony uchodźców z Ukrainy, czyli więcej niż połowę tych, którzy uciekli przed wojną" – pisze brytyjski "The Sunday Telegraph". Gazeta zwraca uwagę, że wkrótce nawet 10 proc. ludności Polski może być pochodzenia ukraińskiego.

"Bild": Zamieszki w ośrodku dla uchodźców w Monachium
31 marca 2022, 13:25

"Bild": Zamieszki w ośrodku dla uchodźców w Monachium

W sobotę wieczorem w ośrodku dla uchodźców w Monachium miały się rozegrać dramatyczne sceny. Ponad 50 osób uzbrojonych w żelazne pręty i krzesła się w żelazne pręty i krzesła groziło pracownikom ochrony. Do akcji wkroczyć musiały oddziały policji - zdradza niemieckiej gazecie informator z kręgów lokalnych służb mundurowych. Istnieją również podejrzenia, że wśród uchodźców kwitnie handel paszportami.

Polacy o zbrojnej interwencji NATO. Więcej jest "za"
30 marca 2022, 09:29

Polacy o zbrojnej interwencji NATO. Więcej jest "za"

Czy NATO, w tym Polska, powinno zbrojnie wspomóc Ukrainę w walce z wojskami Rosji Putina? Zdania Polaków są podzielone, ale więcej uczestników nowego sondażu opowiedziało się za wysłaniem wojsk Sojuszu do Ukrainy.

Przyjęli uchodźców z Ukrainy. "Zobaczyliśmy, jak jesteśmy zjednoczeni, gdy nie dzieli nas polityka"
28 marca 2022, 13:09

Przyjęli uchodźców z Ukrainy. "Zobaczyliśmy, jak jesteśmy zjednoczeni, gdy nie dzieli nas polityka"

– Wojna w Ukrainie zaczęła łączyć Polaków – mówi Wirtualnej Polsce Emilia Siedlecka. – Po raz kolejny w naszej historii pojawiło się słowo solidarność. Pierwszy raz w moim życiu czuję, co ono oznacza. Urodziłam się w latach 80., więc z Solidarnością nie miałam zbyt wiele wspólnego. Teraz to słowo klucz. Zobaczyliśmy, jak nasz naród jest zjednoczony, gdy nie dzieli go polityka.

Ukraińskie dzieci w polskich szkołach. "Wszystkie problemy stały się kilka razy większe"
25 marca 2022, 11:39

Ukraińskie dzieci w polskich szkołach. "Wszystkie problemy stały się kilka razy większe"

Bariera językowa, nieprzepracowane traumy, brak podręczników, plecaków czy śniadań. Przed polską oświatą stoi ogromne wyzwanie związane z wojną w Ukrainie. - Potrzebna jest odpowiednia kadra i infrastruktura. Z tym od wielu lat mamy problem. Jesteśmy w sytuacji, w której nauczyciele raczej odchodzą ze szkół, niż do niej przychodzą. Do Polski trafiło kilkaset tysięcy uczniów z traumatycznymi przeżyciami. Wszystkie problemy oświaty się sumują, pracy jest dużo więcej - mówi w dziesiątym odcinku "Moja, Twoja, Nasza... Podcast" dr Iga Kazimierczyk, pedagożka z fundacji Przestrzeń dla edukacji.

d47ud02
d47ud02
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj