Białoruś(strona 66/1)

Źródła na Kremlu nie wykluczają próby przyłączenia Białorusi od Rosji - przekazał niezależny rosyjski serwis meduza.io. Aneksja miałaby się odbyć pod warunkiem akceptacji planu przez Aleksandra Łukaszenkę poprzez sfałszowane referendum. - To jest scenariusz, który należy wziąć pod uwagę - powiedział w programie "Newsroom" WP Aleś Zarembiuk, szef Białoruskiego Domu w Warszawie. Przypomniał, że wielu polityków z Rosji mówiło o połączeniu od wielu lat. - W tym roku obaj dyktatorzy obchodzili 25-lecie tzw. państwa związkowego Rosji i Białorusi - przypomniał białoruski działacz opozycyjny. Zdaniem Zarembiuka ani sami Białorusini, ani Łukaszenka nie są zwolennikami połączenia z Rosją, ale dyktator z Mińska może nie mieć wyboru. - Na Białorusi rośnie emigracja z powodów ekonomicznych. Łukaszenka nie ma już czym płacić za wydatki - mówił gość Patrycjusza Wyżgi, wskazując na potężne kłopoty finansowe białoruskiego reżimu.

Gen. Stanisław Koziej, były szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, był gościem programu "Newsroom". Pytano go o przyczynę tak wzmożonej aktywności samolotów rozpoznawczych NATO wokół obwodu kaliningradzkiego. Ekspert stwierdził, że teren jest "wyspą Rosji w środku NATO". - To jest baza dla namierzania i wywiadu. Tam znajdują się także rosyjskie środki uderzeniowe, a także systemy obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej. To jest bardzo ważny obiekt strategiczny dla Rosji - wyjaśniał. Zaznaczył, że rola Kaliningradu jeszcze wzrośnie po wejściu Finlandii i Szwecji do Sojuszu. - Obwód musi być monitorowany. Trzeba wiedzieć, co tam się dzieje, aby Rosja wiedziała w każdej chwili, że gdyby chciała podjąć jakieś decyzje eskalacyjne, to jej terytorium, jakim jest Obwód Kaliningradzki, będzie także od razu w pierwszej chwili narażone na uderzenia odwetowe, na odpowiedź ze strony NATO - podkreślił. Następnie zapytano go, o motywy działań Łukaszenki, którzy niedawno wysłał swoje wojska na granice z Litwą, Polską i Ukrainą. Koziej tłumaczył, że Mińsk realizuje po prostu polecenie Moskwy. - W jakim celu to zrobił? Ano po to, aby ciągle stwarzać zagrożenia dla Ukrainy z północy. Żeby Ukraina nie mogła stamtąd zabrać jednostek wojskowych i musiała jednak trzymać w gotowości odwody na wypadek, gdyby z Białorusi ponownie wyszło uderzenie. Chodzi o to, by Kijów nie mógł większych sił skierować na front wschodni, czyli do Donbasu, gdzie toczą się główne walki - ocenił.

Alaksandr Łukaszenka wspiera Rosją od początku agresji na Ukrainę, ale wysyła też komunikaty, które wskazują na próbę zachowania dystansu od Putina. - Białoruś jest pionkiem w grze. Łukaszenka zapędził się i sam nie wie, co ma zrobić. Jest osobą przegraną - powiedział w programie "Newsroom" WP ppłk rez. Andrzej Kruczyński z Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego. Były oficer GROM zastrzegł, że choć białoruski dyktator nie ma dużego potencjału militarnego, to Polska nie może bagatelizować Białorusi. - Oni wykonują wszystkie rozkazy płynące od Putina. Żyjemy w takich czasach, że zachowanie niektórych naszych sąsiadów woła o pomstę do nieba - mówił ekspert ds. obronności. Jego zdaniem konieczne jest zachowanie czujności wobec Łukaszenki, ale też zdrowego rozsądku. Więcej w rozmowie Mateusza Ratajczaka.

Aleksander Łukaszenka został prezydentem Białorusi w 1994 roku i od tej pory nieprzerwanie rządzi krajem. Pozycja dyktatora na arenie międzynarodowej w ostatnich miesiącach po raz kolejny uległa jednak pogorszeniu w wyniku wspierania rosyjskiej agresji na Ukrainę. - Łukaszenka znajduje się w coraz trudniejszej sytuacji. Zaczyna znowu prowadzić swoją politykę lekkiego dystansowania się od tego, co robi Putin. Nie ma jednak dużej przestrzeni manewru, bo jest całkowicie w tej chwili uzależniony od Rosji - powiedział w programie "Newsroom" WP Michał Kacewicz, dziennikarz Biełsat TV. Podkreślił, że Białoruś czeka bardzo trudny okres gospodarczy. - Łukaszenka znajdzie się w sytuacji rozpaczliwej. Ciężkie czasy idą dla niego - stwierdził ekspert.

Aleksander Łukaszenka w wywiadzie dla Associated Press przyznał, że nie spodziewał się, że trwający od 10 tygodni konflikt w Ukrainie "przeciągnie się w ten sposób". Co więcej, mówił wprost o wojnie, a nie "operacji specjalnej", czego Kreml za wszelką cenę unika. Jego słowa komentował w programie "Newsroom" WP dziennikarz Biełsat TV Michał Kacewicz. - Wojna trwa zbyt długo dla Łukaszenki. Być może, tak jak znacząca część elity rosyjskiej, jak znacząca część armii rosyjskiej i w ogóle społeczeństwa rosyjskiego, Łukaszenka zawiódł się, poczuł się oszukany. Pewnie wierzył, że to pójdzie szybciej, że uda się szybciej zmienić władzę w Ukrainie, szybciej zniszczyć państwo ukraińskie. Na tyle szybko, że Łukaszenka nie będzie musiał się w tę awanturę angażować - ocenił. - Łukaszenka boi się zaangażowania w wojnę. Będzie starał się robić wszystko, by tego uniknąć. Widzi, jakie straty ponosi armia rosyjska - podkreślił Kacewicz. Jego zdaniem "o jakiejkolwiek powszechnej mobilizacji w Białorusi możemy zapomnieć". - Tego Łukaszenka boi się najbardziej. Nie będzie rozdawał broni młodym chłopakom, których znaczna część jeszcze 2 lata temu przeciwko niemu protestowała. On się tego strasznie boi - stwierdził dziennikarz.

— Obserwując Łukaszenkę, cały czas widzę, że kluczy, lawiruje i wyciąga chociaż jedną rękę spod rosyjskiego buta, pod którym siedzi. Zwracam uwagę, że jednocześnie wojska białoruskie przeprowadzają niezapowiedziane ćwiczenia bardzo blisko granicy ukraińskiej, co ma odciążać wojska rosyjskie. Gdzieś tam na Wołyniu, muszą przecież stacjonować żołnierze Ukrainy, przygotowane do potencjalnego odparcia ataku. Oznacza to, że Łukaszenka wykonuje usługi wojskowe względem Rosjan — powiedział Jerzy Marek Nowakowski, były ambasador Polski na Łotwie i w Armenii, który był gościem Patrycjusza Wyżgi w programie "Newsroom WP". — Z drugiej strony gospodarka Białorusi jest w tak złym stanie, że balansują na granicy zapaści, więc niejako nie mają wyboru. Z Białorusi uciekają drzwiami i oknami młodzi, dynamiczni mieszkańcy, choćby z sektoru IT. Białoruś zamyka w tej chwili swoje największe kopalnie soli potasowej, czyli najcenniejsze złoża eksportowe. Podobnie rafinerie białoruskie nie sprzedają benzyny, które wyprodukowały, ponieważ po "stracie" Ukrainy jako drugiego najważniejszego partnera handlowego, nie ma innych kanałów sprzedażowych. Łukaszenka nie ma pieniędzy, możliwości ruchu oraz opór społeczny, którego nawet on sam nie jest w stanie oszacować — podsumował ambasador.

Prof. Piotr Grochmalski, dyrektor Instytutu Studiów Strategicznych Akademii Sztuki Wojennej, był gościem programu "Newsroom". Zapytano go, czy manewry na terytorium mogą stanowić ewentualne niebezpieczeństwo dla Polski. - Trzeba monitorować sytuację na Białorusi - stwierdził ekspert. Podkreślił, że wojsko białoruskie ma niskie morale, ponieważ Łukaszenka, po pacyfikacji społeczeństwa w ostatnich latach, nie cieszy się szacunkiem przeciętnych Białorusinów. - To było znacznie brutalniejsze niż to, czego doświadczyli Polacy w czasie stanu wojennego - zaznaczył. Stwierdził też, że reżim z Mińska zdaje sobie sprawę ze swojej niepopularności wśród obywateli. I dostrzega "potencjał detonacji" społeczeństwa, gdyby próbował na nim wymusić uczestnictwo w działaniach zbrojnych. Ponadto, jak mówił ekspert, Łukaszenka wie, że "katastrofa Rosji będzie jego katastrofą". A to dlatego, że, jak mówi Grochmalski, od 2020 roku białoruski przywódca jest na łasce Putina, jako tego, który ocalił jego władzę, a teraz związał go ze sobą "współudziałem" w inwazji na Ukrainę.

- W tej chwili prowadzenie jakichkolwiek rozmów z Władimirem Putinem to działanie wyłącznie na jego korzyść, ponieważ przedstawia to jako sukces na rynku wewnętrznym - stwierdził w programie "Newsroom" WP wiceszef MSZ Piotr Wawrzyk. W jego ocenie, wzmacnia to pozycję Putina wśród Rosjan. Jak podkreślił wiceszef resortu spraw zagranicznych, sytuacja na Białorusi jest "ściśle monitorowana". Rosjanie z kolei powtarzają, że zrobią wszystko, aby odcinać Ukrainę od dostaw broni z NATO. Czy to oznacza atakowanie infrastruktury na zachodzie kraju? - Ci dwaj panowie, czyli Łukaszenka i Putin, są na tyle zdesperowani i nieprzewidywalni, że wszystko może się wydarzyć. Łukaszenka bardziej zdaje sobie sprawę z tego, że taki krok nie pozostanie bez bardzo radykalnej odpowiedzi - podkreślił Wawrzyk.