Skąd pieniądze na budowę linii kolejowych do CPK? Polska znajdzie je w unijnym programie "Łącząc Europę"
Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego to konieczność. Wymaga jej lawinowy wzrost pasażerów samolotów i nagląca potrzeba usprawnienia połączeń kolejowych w Polsce. Będzie kosztować ok. 35 mld zł. Skąd wziąć na to pieniądze? Spółka CPK liczy m.in. na CEF – unijny program wspierający rozwój sieci transportowej na kontynencie.
W 2018 roku lotniska w Polsce obsłużyły 46 mln pasażerów, o 15 proc. więcej niż rok wcześniej. Według Urzędu Lotnictwa Cywilnego w 2028 r. do samolotów wsiądzie już 80 mln pasażerów.
Tymczasem Lotnisko Chopina, największy polski port, zbliża się do kresu swojej przepustowości. W ubiegłym roku Okęcie obsłużyło prawie 18 mln pasażerów, o 13 proc. więcej niż rok wcześniej. W ciągu godziny startuje lub ląduje tu 38–40 samolotów. Przepustowość środowiskowa, czyli 600 operacji lotniczych w ciągu doby w sezonie letnim, jest już praktycznie wykorzystana.
Stąd pomysł budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, czyli węzła przesiadkowego między Warszawą i Łodzią. Port Lotniczy Solidarność powstanie 37 km od Warszawy. W pierwszym etapie będzie w stanie obsłużyć 45 mln pasażerów rocznie. CPK to także inwestycje kolejowe: budowa węzła przy lotnisku, a także 1600 km nowych sieci połączeń między CPK i Warszawą a średnimi i dużymi polskimi miastami. Spodziewany koszt całej inwestycji to ok. 35 mld zł. Jednym z potencjalnych źródeł finansowania jest właśnie CEF.
PKP Intercity Pociągiem przez Europę
"Łącząc Europę" (Connecting Europe Facility) to unijny program, który wspiera inwestycje w infrastrukturę transportową, energetyczną i telekomunikacyjną. Budżet CEF na lata 2014–2020 to 30 mld euro, z czego 24 mld przeznaczono na transport w ramach europejskiej sieci TEN-T.
W kolejnej perspektywie, a więc w latach 2021–2027, w kasie CEF ma się znaleźć 42,3 mld euro, w tym aż 30,6 mld na rozwój infrastruktury transportowej.
CEF Transport zakłada wsparcie rozbudowy szlaków drogowych, kolejowych i lotniczych, terminali drogowo-kolejowych, w tym stworzenie nowoczesnych sieci szybkich kolei czy budowę dogodnych połączeń kolejowych między portami lotniczymi a miastami.
Przez Polskę przebiegają dwa ważne dla Europy korytarze: Morze Północne – Morze Bałtyckie (od krajów bałtyckich przez Polskę, Niemcy, Belgię i Niderlandy) oraz Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie (od polskich portów przez Czechy, Słowację, Austrię, Słowenię i Włochy). Centralny Port Komunikacyjny znajduje się na przecięciu obu korytarzy.
Wikipedia Zgłoszone do CEF projekty walczą w konkursach, a wyboru najbardziej konkurencyjnych zadań dokonuje Komisja Europejska, oceniając m.in. zakres projektu, jego jakość oraz spodziewane efekty.
Największym beneficjentem CEF w Polsce jest obecnie spółka PKP Polskie Linie Kolejowe, która otrzymała dofinansowanie m.in. do projektów zakładających zwiększenie maksymalnej prędkości pociągów pasażerskich do 160 km/godz., a na Centralnej Magistrali Kolejowej do 200 km/godz.
W priorytety programu wpisuje się także Program CPK, który ma być uzupełnieniem europejskiej sieci transportowej i ma połączyć nowe lotnisko centralne i Warszawę z większością regionów Polski, a także z głównymi ośrodkami gospodarczymi Europy Środkowo-Wschodniej.
CPK Szybką koleją z północy na południe
Inwestycja w CPK została wpisana do planu prac w ramach korytarza Morze Północne – Morze Bałtyckie. Spółka uzyskała już nawet pierwsze 1,75 mln euro (50 proc. wartości projektu) na przygotowanie dokumentacji technicznej dla budowy nowej linii kolejowej na odcinku Katowice – Ostrawa.
Inwestycji na tym szlaku będzie w najbliższych latach jeszcze więcej. Czesi, nasi południowi sąsiedzi, współpracują z Polską, aby z jednej strony połączyć Ostrawę i Brno z Katowicami, a z drugiej już planują nową linię dużych prędkości z Pragi do Wrocławia.
Z kolei kraje nadbałtyckie pracują nad projektem Rail Baltica, czyli koleją dużych prędkości między Wilnem, Kownem, Rygą i Tallinem, aby połączyć swoją sieć kolejową z Polską, a docelowo stworzyć bezpośrednią relację z Warszawy i Białegostoku nawet do Helsinek.
Dzięki tym wszystkim inwestycjom będziemy mogli szybko i wygodnie dojechać koleją zarówno na północ, jak i na południe Europy. Tak jak dzisiaj jest to możliwe między Wielką Brytanią, Francją, krajami Beneluksu, Niemcami, Hiszpanią i Włochami.
CPK Latanie powinno być uzasadnione ekologicznie
Dalszy dynamiczny rozwój rynku lotniczego jest pewny. Według szacunkowych danych IATA do 2035 roku liczba pasażerów na świecie ma się wręcz podwoić i wynieść 8 mld.
Równocześnie u coraz większej liczby pasażerów pojawia się refleksja na temat zagrożeń klimatycznych i konieczności zmiany transportowych nawyków. To wymaga rozwoju m.in. krajowych i kontynentalnych sieci kolejowych. Walka z emisją CO2 do atmosfery, a także pojawienie się nowych ruchów proekologicznych jak m.in. flygskam, czyli wstyd przed lataniem, już dziś wymuszają na pasażerach przesiadanie się – szczególnie na krótkich dystansach i w ramach połączeń krajowych – do mniej emisyjnych pociągów.
CPK Budowa centrum przesiadkowego w środkowej części Polski i rozbudowa sieci kolejowej sprawi, że czas dojazdu pociągiem ze 120 polskich miast do stolicy nie przekroczy 2,5 godziny. Czas przejazdu między CPK a Warszawą Centralną wyniesie ok. 15 minut, a między CPK i Łodzią – 25 minut.
Przy tak rozbudowanej sieci kolejowej podróż po Polsce pociągiem stanie się wygodniejsza.
CPK wraz z rozwiniętą siecią lotnisk regionalnych zapewni wygodne podróże z regionów do Europy i z centralnego lotniska dalej w świat. Z transportu kolejowego na krótszych dystansach i lotniczego na tych dłuższych będzie mogło skorzystać o wiele więcej pasażerów niż dotychczas.