Adwokaci wyrażają sprzeciw w sprawie działań związanych z wyborem sędziów TK
Stanowczy sprzeciw wobec działań podejmowanych przez organy władzy publicznej w sprawie wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego, w miejsce tych, których kadencja upływa w 2015 r. - wyraziła Komisja Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej.
Adwokaci wyrazili m.in. zaniepokojenie związane z tempem prac legislacyjnych dotyczących nowelizacji ustawy o TK. "Projekty ustaw tak głęboko ingerujących w zasadę trójpodziału władzy powinny być procedowane w sposób odpowiadający randze i powadze regulowanej materii" - podkreślono w stanowisku Komisji.
Jeszcze w czwartek odbędzie się w Sejmie głosowanie nad projektem zmiany ustawy o TK, przewidującym m.in. powołanie nowych sędziów TK w miejsce kończących swe kadencje w 2015 roku. Podczas debaty szef klubu PiS Ryszard Terlecki złożył wniosek o zamknięcie dyskusji i przejście do głosowania. Wniosek ten został przyjęty przez Sejm. Oznacza to, że projekt będzie głosowany bez odsyłania do komisji celem rozpatrzenia poprawek zgłoszonych podczas debaty. Druk z poprawkami otrzymają wszyscy posłowie. Ustawa ma wejść w życie 14 dni od jej ogłoszenia.
"Szacunek wobec konstytucji, poszanowanie zasady rządów prawa, niezależności i niezawisłości sędziów wymaga, by decyzje dotyczące sędziów i Trybunału Konstytucyjnego były podejmowane w sposób rozważny i zgodny z prawem" - podkreślono w oświadczeniu podpisanym przez przewodniczącego Komisji Praw Człowieka przy NRA mec. Mikołaja Pietrzaka.
W ocenie adwokatów "podejmowane w ostatnim czasie działania władz publicznych mogą być postrzegane jako przejaw instrumentalnego traktowania prawa, stanowiącego nadużycie procesu legislacyjnego w celach politycznych".
"Taki atak na niezależność TK może skutkować naruszeniem zasady niezależności i niezawisłości sędziów, a w konsekwencji naruszeniem przysługującego każdemu prawa do sądu, gwarantowanego przepisami konstytucji i prawem międzynarodowym" - dodano.
W początkach listopada - czyli jeszcze w trakcie kadencji poprzedniego Sejmu - skończyła się kadencja trojga sędziów Trybunału, a 2 i 8 grudnia kończy się dwojga następnych. 8 października poprzedni Sejm wybrał już w ich miejsce pięciu sędziów (przeciw czemu było PiS), nie zostali oni dotąd jednak zaprzysiężeni przez prezydenta Andrzeja Dudę, co jest konieczne, by mogli zacząć orzekać.
Według projektu nowelizacji w przypadku sędziów TK, których kadencja upływa w roku 2015, termin na zgłoszenie kandydatów na ich następców ma wynosić siedem dni od dnia wejścia w życie noweli. Zmiana ta oznacza ponowny wybór pięciu sędziów TK w miejsce tych, których kadencja wygasa w tym roku. - Wybór sędziów TK będzie przeprowadzany od nowa, bo pięciu sędziów, od których przysięgi nie przyjął prezydent Duda, zostało wybranych na podstawie ustawy niezgodnej z konstytucją - mówił w środę szef sejmowej komisji sprawiedliwości Stanisław Piotrowicz (PiS).
Adwokaci w swym stanowisku zaznaczyli, że niezależnie od podnoszonych poważnych wątpliwości dotyczących prawidłowości i zgodności z prawem rozwiązań uchwalonych przez Sejm poprzedniej kadencji, podejmowane obecnie inicjatywy ustawodawcze dotyczące ustawy o TK - i zmierzające do zmiany ustawy z mocą wsteczną - należy ocenić "jako podważające zaufanie do fundamentów demokratycznego państwa prawnego".
W stanowisku zaapelowano także o "przeprowadzenie rzetelnych konsultacji nad zgłaszanymi inicjatywami ustawodawczymi dotyczącymi TK, w ramach których umożliwione zostanie zabranie głosu przedstawicielom środowisk prawniczych i społeczeństwu obywatelskiemu".