wiktor orban(strona 2/3)

W jednym z ostatnich wywiadów premier Węgier Victor Orban mówi, że "Ukraińcy bronią suwerenności" i wyrażał się o nich cieplej niż zwykł w ostatnich miesiącach. Redaktor naczelny Visegrad Insight Wojciech Przybylski, goszcząc w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski, ocenił jednak, że był to raczej niewiele znaczący ruch podyktowany chwilową koniecznością. - Orban znalazł się w kropce. Jego kraj znajduje się w fatalnej sytuacji gospodarczej. Bardzo potrzebuje pieniędzy z unijnych programów pomocowych. Takimi gestami wobec Ukrainy chce poprawić relacje z krajami Zachodu, ale także z Polską - wyjaśniał. Zaznaczył, że Węgry są "dziesięciokrotnie mocniej" niż np. Niemcy uzależnione od rosyjskich surowców energetycznych. - Ten proces trwał dziesięciolecia. Pogłębiały go kolejne ekipy. Z takiego uzależnienia szybko się nie wychodzi - podkreślił. Wskazał, że Węgrzy nadal utrzymują intensywne relacje ekonomiczne z Rosją. Mało tego, nie zrażają się nawet tym, jak kremlowskie specsłużby wykradają z ich rządowych serwerów wrażliwą korespondencję elektroniczną. - Ja bym się nie nabierał na puste gesty Orbana - podsumował Przybylski.

Po kilku miesiącach chłodu we wzajemnych relacjach, premier Mateusz Morawiecki zapowiedział powrót do ściślejszego współdziałania z rządem Viktora Orbana. - Wracamy do krzywego i - wydawało by się - już nie funkcjonującego sojuszu, bo wszyscy pamiętamy, że to jest ten przywódca europejski, który ściska się z Władimirem Putinem, który w trakcie wojny wysyła (do Moskwy - red.) swojego ministra nie po to, żeby zwrócić uwagę, że coś się dzieje źle, ale po to, żeby uzyskać uprzywilejowany dostęp do zasobów gazowych - komentował w programie "Newsroom" WP były ambasador Polski w USA Ryszard Schnepf. Według niego, cała obecna retoryka PiS-u "idzie w kierunku konfrontacji z Unią Europejską", a zwłaszcza z Niemcami i Francją. - Prawo i Sprawiedliwość całkowicie rezygnuje z bycia europejskim ugrupowaniem - ocenił. Zdaniem Schnepfa, Węgry są "najlepszym sojusznikiem", który pomoże Polsce "zarysować podziały" wewnątrz UE.

Unia Europejska zatwierdziła embargo na rosyjski węgiel. Gość programu "Newsroom" WP Jerzy Marek Nowakowski, były ambasador Polski na Łotwie i w Armenii, został zapytany, czy kraje takie jak Węgry mogą okazać się hamulcowym jeśli chodzi o sankcje. - To od razu widać, że jest kilka krajów, które mają tendencję do hamowania, ograniczania sankcji, zmniejszania ich, spowalniania. Węgry są tutaj jednym z najbardziej oczywistych przykładów. Węgrzy są po prostu sojusznikiem Rosji - trzeba brutalnie tak powiedzieć - wobec tego siedzą okrakiem na barykadzie - odparł ekspert. Pytany, czy Węgry są w stanie się opamiętać i utrzymać jednolity front z Europą ocenił, że tak, bo „Węgrzy opanowali znakomicie sztukę lawirowania”. - Od wielu lat Wiktor Orban porusza się po cienkiej granicy pomiędzy akceptacją a nie akceptacją Europy. Natomiast powtarza cały czas, że Węgry chcą, muszą, powinny być w Unii Europejskiej i NATO. Wobec tego w momencie, gdy stanie przed wyborem, będzie dokonywał wyboru europejskiego. Natomiast naszym zadaniem, w sensie europejskiej wspólnoty jest postawić go przed twardym wyborem i zmusić do dokonania tego wyboru na rzecz Europy. Orban jest politykiem inteligentnym i zdaje sobie sprawę z tego, że poza światem europejskim dla Węgier nie ma miejsca - wyjaśnił.

Adam Balcer, politolog z Kolegium Europy Wschodniej UW, był gościem programu "Newsroom". Pytano go, czy Viktor Orban będzie dążył do rewizji granic - odtworzenia Wielkich Węgier - wykorzystując np. sytuację związaną z wojną w Ukrainie. - Taka retoryka może być, ale ona jest selektywna. Wczoraj [w niedzielę 3 kwietnia - red.] były wybory w Serbii. Aleksandar Vucić [prezydent Serbii - red.] jest nawet mocniejszy od Orbana i to jest jego przyjaciel. A przecież są Węgrzy w Wojwodinie [regionie Serbii - red.]. Orban używa argumentu o mniejszości węgierskiej szczególnie wobec krajów takich jak Ukraina, to jest z poważnymi problemami. Teraz te problemy są gigantyczne ze względu na agresję. Dlatego Orban uznał, że może zachowywać się ostrzej. Natomiast jak się spiął z Rumunią, to ogon został podwinięty - wyjaśnił ekspert. Balcer podkreślił, że Węgry nie mają sił zbrojnych "z prawdziwego zdarzenia", w odróżnieniu od swoich sąsiadów, np. od Rumunii, która systematycznie rozbudowuje armię. - To jest scenariusz z kategorii science fiction, ale gdyby Orban wpadł na pomysł jakiejś zmiany granic, to ma przeciwko sobie wszystkich sąsiadów. To jest miecz obosieczny, bo jeśli Węgrzy są w krajach ościennych [Węgier - red.], to jest coś takiego, że przeciwko nim wtedy połączyliby się sąsiedzi. Szczególnie jeden sąsiad jest od niego o wiele mocniejszy. Gdyby były jakieś poważne separatystyczne tendencje ze strony Węgrów, Rumuni z pewnością zareagowaliby w sposób stanowczy - zaznaczył.

Gość WP prof. Bogdan Góralczyk z Uniwersytetu Warszawskiego został zapytany, czy Orban jest przyjacielem Putina w Europie. - Orban od ponad 10 lat prowadzi politykę, którą nazywa "Keleti nyitás", czyli "otwarcia na wschód"- powiedział. - Początkowo wydawało się, że chodzi tylko o handel i gospodarkę. Później było wyraźnie widoczne, że znalazł wspólny język z Władimirem Putinem. Spotykał się z nim przynajmniej do pandemii minimum dwa razy w roku, co było ewenementem. Nie przeszkodziła temu aneksja Krymu. To się zacieśniło. Pamiętajmy, że ten cykl rozmów z politykami zagranicznymi, które Putin prowadził przed agresją przy tym bardzo długim stole rozpoczął od 4,5-godzinnej rozmowy właśnie z Orbanem. Czyli tam były również relacje osobiste - tłumaczył ekspert. Podkreślił, że nie wierzy w przyjaźń w polityce. - To są interesy, a interesem Orbana w tym przypadku było to, że można z Rosją zawierać duże umowy gazowe bez jakichś rozliczeń. Tzn. umowy te są nietransparentne, w przeciwieństwie do wymogów biurokratycznych i innych ze strony Unii Europejskiej. Dla Orbana było to wygodne. Dlatego po 24 lutego znalazł się po niewłaściwej stronie historii - mówił profesor. Pytany, czy Orban popełnia błąd, "który będzie kosztował i jego pozycję i węgierską pozycję w Unii Europejskiej", odparł: "Zobaczymy, czy wygra wybory”. - Sondaże mówią, że ma szanse, ale na pewno nie będzie miał kwalifikowanej, konstytucyjnej większości, którą się cieszył przez ostatnie praktycznie 12 lat. Natomiast w Unii Europejskiej i w świecie zachodnim, który się zdumiewająco dla wszystkich zjednoczył, Orban stał się "czarnym Piotrusiem". Nie wiem, czy (uda się) polityka, którą dotychczas stosował. On ją zdefiniował jako "taniec pawia", czyli, że stroszy piórka w zależności od widowni, przed którą się znajduje. Wydaje się, że tym razem się nie uda, bo zbyt wiele było tych sygnałów również po agresji Putina - wyjaśnił prof. Góralczyk. - Węgierskie media, które są praktycznie rządowe, do dziś prowadzą narrację proklemowską, proputinowską, a antyukraińską. Równocześnie Wiktor Orban wielokrotnie mówił, że nie zgadza się na sankcje związane z ograniczeniem zakupów ropy i gazu, a także na przebywanie wojsk natowskich. Ostatecznie się zgodził - dodał ekspert.

Wiceszef MSZ Paweł Jabłoński był gościem programu “Newsroom” WP. Pytano go, czy Polska, która przewodniczy OBWE w 2022 roku, będzie patrzyła Orbanowi uważnie na ręce w czasie wyborów parlamentarnych. Węgierska opozycja obawia się, że mogą one zostać sfałszowane. - Będziemy się tak samo przyglądali wyborom na Węgrzech, jak i we Francji. Nie wydaje mi się, żeby był z tym jakiś problem. To normalne - stwierdził. Podkreślił jednocześnie, że “nie widzi niebezpieczeństwa sfałszowania wyborów na Węgrzech”. - Nie ma ku temu absolutnie żadnych przesłanek - ocenił. Jabłoński przypomniał, że w Polsce opozycja też wielokrotnie mówiła przed wyborami w 2019, i tymi w 2020 roku, o ryzyku ich sfałszowania. - Taki jest język polityki, który ma niewiele wspólnego z faktami. Tak jest w Polsce. Węgierskiej sytuacji nie znam. Niemniej nie mam obaw. Na ogół wybory potwierdzały tam wyniki sondaży - ocenił.

Węgierski rząd miał uzyskać dostęp do telefonów dziennikarzy śledczych - donosi brytyjski "Guardian". Międzynarodowe śledztwo wskazuje, że do akcji Wiktora Orbana miał być użyty system Pegasus. - Na razie mamy doniesienia medialne o tym, jakoby rząd węgierski miałby kogoś inwigilować. Nie mamy dowodów na stole, więc trudno mi to komentować - mówił w programie "Tłit" Radosław Fogiel. Wicerzecznika PiS spytaliśmy także, czy izraelskie narzędzie do inwigilacji jest także używane przez polskie specsłużby. - Nie mam takich informacji. Ale nawet gdybym znał odpowiedź na to pytanie, to nie mógłbym jej udzielić, bo informowanie publiczne o metodach i działaniach służb jest nierozsądne. Jestem pewien jednej rzeczy: na pewno nie dochodzi do sytuacji, w których przepisy byłyby złamane.