uchodźcy(strona 4/66)

Od kilkunastu dni Rosjanie prowadzą intensywny ostrzał obiektów cywilnych oraz infrastruktury krytycznej w Ukrainie. Wielu ekspertów wskazuje, że celem Kremla jest destabilizacja codziennego funkcjonowania społeczeństwa. Przed zimą - jak zakłada polski rząd - część Ukraińców może szukać schronienia w naszym kraju. Dlatego m.in. na Podkarpaciu trwają przygotowania do przyjęcia kolejnych uchodźców. Na ile to realny scenariusz, pytaliśmy w programie "Newsroom" Wirtualnej Polski prof. Macieja Duszczyka zajmującego się badaniami migracji na Uniwersytecie Warszawskim. Ekspert wskazał na trzy aspekty, które mogą doprowadzić do powstania ponownej fali uciekających. - Działamy na scenariuszach. I w jednym z nich taka możliwość jest, że nastąpi kumulacja trzech sytuacji. To praktyczne odcięcie od wody takiego miasta jak Kijów. Druga sytuacja to nieporadzenie sobie z przesiedleńcami wewnętrznymi. Trzecia to jakaś porażka Ukrainy na froncie - oceniał prof. Duszczyk.

Regularne ostrzały dzielnic mieszkalnych sprawiają, że wielu uchodźców z Ukrainy nadal uważa, że w kraju nie jest jeszcze bezpiecznie, nawet jeśli ich regiony zostały już wyzwolone od rosyjskich wojsk. Niektórzy planują rozpocząć nowe życie za granicą, ale wielu po prostu czeka na koniec wojny, która nie wykazuje oznak rychłego zakończenia, tęskniąc za domem i nie chcąc myśleć zbyt daleko w przyszłość. Agencja ONZ ds. uchodźców mówi, że jest to jeden z największych kryzysów związanych z przymusowymi przesiedleniami w dzisiejszych czasach. Aż jedna trzecia Ukraińców została zmuszona do opuszczenia swoich domów. Tymczasem Siemens, globalna firma technologiczna, przekształciła pomieszczenia biurowe w swojej polskiej siedzibie, tworząc zakwaterowanie w stylu hotelowym dla prawie 160 osób, które jest zarządzane przez władze miasta. Dotychczas Polska przyjęła najwięcej uchodźców ze wszystkich krajów Europy. Szacuje się, że 1,5 mln ukraińskich obywateli zarejestrowało się w celu uzyskania krajowych numerów identyfikacyjnych, które umożliwiają im korzystanie ze świadczeń socjalnych i podjęcia legalnej pracy.

- Mamy w Polsce około 1,5 mln Ukraińców. Ta liczba będzie się zmniejszać w wakacje, bo duża część osób będzie przynajmniej czasowo wyjeżdżała na zachód Ukrainy po to, żeby na przykład połączyć rodziny. Ale to dzieje się też w Polsce - mówił w programie "Newsroom" WP prof. Maciej Duszczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Zaznaczył, że wojna wpłynęła na zmianę struktury demograficznej Ukraińców mieszkających w Polsce. Przed 24 lutego większość stanowili mężczyźni. Po inwazji Rosji dołączyła do nich znaczna grupa kobiet i dzieci. Gość WP podkreślił, że osoby te dobrze asymilują się w Polsce. Spora część z nich szybko podjęła pracę. Z kolei dla tych, którzy jeszcze tego nie zrobili, największą przeszkodą jest bariera językowa. Zdaniem prof. Duszczyka należy stworzyć kursy języka polskiego skierowana do uchodźców z Ukrainy. Zaznaczył jednak, że powinny się tym zająć nie państwowe instytucje, a raczej organizacje pozarządowe czy zakłady pracy, które będą mogły dostosować kurs do konkretnego stanowiska. Mateusz Ratajczak pytał, jaka część z tych osób może na stałe zostać w Polsce. - Najbardziej negatywny scenariusz jest taki, że przez kolejne miesiące w Ukrainie trwa intensywna wojna, która spowoduje większy napływ uchodźców po wakacjach. Jest też scenariusz, w którym wojna jest jakoś zawieszona i da się wrócić do Ukrainy. Wówczas liczba uchodźców u nas spadnie. Ale w każdym z tych scenariuszy, liczba Ukraińców mieszkających w Polsce jest co najmniej o kilkaset tysięcy większa, niż przed 24 lutego. I to już nie jest migracja czasowa, ale migracja osiedleńcza - tłumaczył ekspert. Dodał, że wiele rodzin posłało swoje dzieci do polskich szkół, co świadczy o tym, że zamierzają w Polsce zostać na dłużej. - Musimy się przyzwyczajać do sytuacji, w której liczba Ukraińców na stałe mieszkających w Polsce będzie sporo wyższa niż przed 24 lutego i trzeba dostosować do tego cały system - podkreślił prof. Duszczyk.

Grupy cywilów, którym udało się bezpiecznie ewakuować z huty Azowstal, w oblężonym przez Rosjan Mariupolu, bezpiecznie dotarły do miasta Zaporoże. Kolejne autobusy dotarły do celu z uchodźcami w środę (4 maja). Obecnie przebywają oni w utworzonych dla nich ośrodkach, gdzie próbują dojść do siebie po wielu tygodniach ukrywania się w podziemiach, licznych bombardowaniach oraz poczuciu ciągłego zagrożenia. Agencja Reutera opublikowała nagranie z jednego z takich ośrodków. Uchodźcy korzystają tu z pomocy mieszkańców Zaporoża oraz darów przekazanych przez organizacje pomocowe spoza Ukrainy. Gotowane są obiady, rozdawana jest żywność i dary. Zarówno w Mariupolu, jak i w innych miejscach we wschodniej Ukrainie, cały czas trwają starcia pomiędzy wojskami Rosji i Ukrainy. Huta Azowstal jest ostatnim bastionem w mieście, gdzie wojska ukraińskie dzielnie stawiają opór agresorowi. Wewnątrz wciąż znajdują się pozostali cywile, którzy nie zdążyli się ewakuować. Od 5 do 7 maja miało trwać zawieszenie broni, by możliwe były kolejne ewakuacje. Rosjanie chcą przejąć pełną kontrolę nad wschodnią i południową Ukrainą, co pozwoli im na utworzenie lądowej drogi do anektowanego przez nich Krymu.

Od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę - od 24 lutego - wjechało do Polski 2,9 mln osób z tego kraju - poinformowała w piątek rano straż graniczna. Na jakie wsparcie mogą liczyć uchodźcy w Polsce i jaką pomoc zapewnia im polski rząd? - Nadal mamy bardzo trudną sytuację na wschodzie - mówił w programie "Newsroom" WP prof. Maciej Duszczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami UW. Ekspert wskazuje, że w społeczeństwie doszło do tzw. zmęczenia wsparciem. - To termin psychologiczny, w którym migracja świetnie się odnajduje. Dużo osób przestało kupować za własne pieniądze środki w sklepach i przywozić je na dworce. Widzę coraz więcej apeli w internecie: "w magazynach pusto" - podkreśla. W ocenie prof. Duszczyka dostarczanie żywności na dworce czy do punktów zbiorczych to nie obowiązek społeczeństwa, a państwa.