susza(strona 3/10)

Susza mocno daje się we znaki polskim rolnikom. Okazuje się, że lokalne władze nie widzą jednak problemu. Rolnicy przedstawiają więc dowody. Na Facebooku miesięcznika "Top agrar Polska" zostało udostępnione przerażające nagranie pana Jarosława z województwa lubuskiego. Filmik pokazuje obszerne pole kukurydzy, którą zasiano 28 kwietnia. Niestety, jak podkreśla rolnik w rozmowie z WP, aż 60-70 procent tegorocznych zbiorów kompletnie nie nadaje się do skoszenia. - Kukurydza uschła na pniu. Zrobiła się sucha dosłownie jak siano – opowiada Wirtualnej Polsce pan Jarosław. To ogromna tragedia dla lubuskiego rolnika, który, jak mówi, bardzo dba o swoje uprawy. Pole było zadbane, odchwaszczone, a w celu efektywniejszego nawodnienia stosowano uprawę w systemie bezorkowym, czyli ograniczającym się do dwóch lub trzech przejazdów po polu. Mniej przewracana ziemia dłużej utrzymuje wodę. Niestety, przy tak znikomej ilości opadów, wszystkie starania poszły na marne. Z relacji pana Jarosława wynika, że regionie jest bardzo sucho. W ciągu ostatnich trzech miesięcy deszczu praktycznie tu nie było, w sumie spadło go może 8 litrów. Niestety nie ma możliwości, by na własną rękę nawadniać pole. Rolnik poczynił nawet próby, by dokopać się do wody, lecz niestety na terenie pola nie znajdują się żadne jej źródło. Problemem jest też brak możliwości uzyskania odszkodowania. Choć pan Jarosław chciał ubezpieczyć pole na wypadek suszy, nie otrzymał na to zgody. Okazuje się, że w tym temacie decydują znajdujące się niemal na drugim końcu Polski Puławy, leżące na Lubelszczyźnie. To tam zapadają decyzję, czy rolnik może uprawę ubezpieczyć i czy na danym obszarze można odnotować suszę. - I to Puławy tak naprawdę decydują o tym, czy u nas występuje susza. Na razie twierdzą, że tej suszy nie ma, ale po nagraniu widać, że ona po prostu jest straszna - żali się rolnik z województwa lubuskiego. Dodaje, że suszę widać też na przykładzie innych zbiorów, między innymi żyta i jęczmienia, których jest mniej więcej o połowę mniej niż zwykle. To nie pierwszy taki rok, kiedy susza niszczy tamtejsze plony, a władza umywa ręce i nie widzi problemu. Wszystkie kluczowe w tym temacie decyzje podejmują osoby znajdujące się setki kilometrów dalej.

- Poniedziałek, wtorek, środa z temperaturami poniżej 20 "kresek" na termometrach. Na razie nie widać widać tego wiosennego wybuchu ciepła w drugiej części maja - mówił w programie "Newsroom" Grzegorz Walijewski z IMGW-PIB. Gość Wirtualnej Polski wskazał, że suma majowych opadów w niektórych miejscach kraju osiągnie pułap 30 mm. - To ogólnie dobra informacja. Nieco gorsza jest taka, że w większości były to opady skumulowane, burzowe, które nie wystarczą, by zapobiec suszy hydrologicznej lub poprawić sytuację z perspektywy rolników czy leśników - precyzuje synoptyk. Regularne opady rozłożone w czasie, które pojawią się nad Polską w ostatnim tygodniu maja, nie wpłyną na zmianę poziomu wód w rzekach. Zdaniem eksperta utrzyma się on wciąż na niskim pułapie.

- Wydaliśmy ostrzeżenia przed suszą hydrologiczną w zachodniej i południowo-zachodniej części kraju. Będą aktualne także w przyszłym tygodniu - mówił w programie "Newsroom" Grzegorz Walijewski z IMGW-PIB. Synoptyk wyjaśnił co to oznacza. Grzegorz Walijewski wskazuje, że te opady, które pojawią się w maju nie wystarczą, by zapobiec suszy hydrologicznej. - W czerwcu i lipcu może być naprawdę bardzo niebezpiecznie, bo według analiz naszych klimatologów z centrum modelowania meteorologicznego wynika, że temperatury będą coraz wyższe. To przyspieszy parowanie i pogłębi suszę. W lipcu może być szczególnie niebezpiecznie, a temperatury mają rosnąć. To może spowodować pogłębienie suszy glebowej oraz hydrologicznej - precyzuje synoptyk IMGW.

Lato dopiero co się rozpoczęło, a Polska już zmaga się z problemem suszy. O coraz groźniejszej sytuacji pogodowej i jej skutkach porozmawialiśmy z dr. Pawłem Przygrodzkim, dyrektorem Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju IMGW-PIB. - Problem suszy wraca rokrocznie. Na około 50 proc. naszych stacji mamy już strefę stanów niskich, zaczynamy wydawać ostrzeżenia przed suszą. Apogeum jeszcze przed nami - powiedział ekspert w programie "Newsroom" WP. Gdzie aktualnie panują najcięższe warunki? - To są te same regiony co każdego roku: Kujawy, Wielkopolska, Mazowsze. Tam mamy deficyty opadowe - wyjaśnił Przygrodzki, podkreślając, że susza spowoduje wzrost cen np. truskawek. - Konsekwencje oddziaływania suszy są bardzo szerokie. Wiemy, jak woda jest cenna - wskazał specjalista. Jak dodał, apogeum suszy w Polsce spodziewane jest późnym latem.

Megasusza, która sparaliżowała południowo-zachodnie Stany Zjednoczone oraz część Meksyku, w ciągu ostatnich 22 lat jest najgorszą, jaka dotknęła ten region od 1,2 tys. lat. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego, którzy analizowali m.in. wzory słojów drzew. Jak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie "Nature Climate Change", ponad 40 proc. obecnej suszy można przypisać spowodowanym przez człowieka zmianom klimatycznym i globalnemu ociepleniu. Dane z lat 2019-2021, poparte nowymi modelami klimatycznymi, ujawniły, że obecna susza jest gorsza, niż jakakolwiek rekordowa z okresu średniowiecza. Megasusze definiuje się jako intensywne susze, trwające przez dziesięciolecia lub dłużej. Zachodnia część Ameryki Północnej w przeszłości zmagała się już z nimi. Przez globalne ocieplenie susza powróciła. W ciągu ostatniej dekady Kalifornia i zachodni region doświadczyły potężnych niedoborów wody i jej czasowego ograniczania w zużyciu. Sporadyczne obfite opady deszczu lub śniegu nie były wystarczające do nadrobienia strat. Rekordowo suchy dla tej części kraju był 2021 rok. 95 proc. zachodnich stanów doświadczyło suszy. Każdorazowy wzrost temperatury o 1 st. C globalnie nasili ekstremalne zjawiska pogodowe – wynika z raportu IPCC o klimacie na Ziemi. Od 800 mln do nawet 3 mld ludzi na świecie może doświadczyć długotrwałego niedoboru wody przez suszę spowodowaną globalnym ociepleniem.

Susza odsłoniła zalane 30 lat temu miasteczko Aceredo w północno-zachodniej Hiszpanii przy granicy z Portugalią. W 1992 r. wybudowano tu zbiornik Alto Lindoso. Eksploatacja miejsca przez portugalską firmę zarządzającą zbiornikiem i warunki pogodowe doprowadziły do odsłonięcia dawnej zabudowy. Od listopada 2021 r. dawny krajobraz Aceredo zaczął wyłaniać się spod wody. Wśród ruin widać pozostałości po budynkach, zawalone dachy, szczątki drzwi, drewniane belki, zniszczone samochody, a także fontannę z wodą pitną z zardzewiałej rury. Oprócz resztek błota w oczy rzuca się wyschnięta i popękana ziemia. Ruiny "wioski duchów" zaczęły przyciągać uwagę ludzi. Miejsce szybko stało się popularną atrakcją turystyczną. Wczasowicze przyjeżdżają tu podziwiać zachowane pozostałości opuszczonej miejscowości. Ekstremalna susza i brak opadów deszczu w styczniu niemalże opróżniły tamę przy hiszpańsko-portugalskiej granicy. Alto Lindoso osiągnął 15 proc. swojej objętości. Lokalne władze oskarżają o to m.in. firmę zarządzającą zbiornikiem. Przedsiębiorstwo deklaruje, że działa zgodnie z obowiązującym prawem. Ze względu na suszę, 1 lutego rząd Portugalii nakazał wstrzymać zużycie wody do produkcji energii i nawadniania kilku zapór.