wiceminister spraw zagranicznych

Szef MSZ Radosław Sikorski pogratulował Izraelowi skutecznej obrony przed atakiem Iranu. Zaapelował do USA o odblokowanie pomocy dla Izraela i Ukrainy, której rezerwy są na wyczerpaniu. - Jesteśmy w stałym kontakcie z naszymi partnerami w Unii Europejskiej i Ukrainą. Pan minister Sikorski czyni ogromne starania, by wszystkie koalicje, które powstały - amunicyjna, pancerna i inne, były skuteczne - mówił w programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Szejna z Lewicy. - Wiemy o przekazaniu przez Niemcy baterii Patriot. Wydaje mi się, że kraje Unii Europejskiej i demokratycznego Zachodu zrozumiały, że trzeba zatrzymać terroryzm. On nie tylko ma dziś twarz islamskich bojowników, ale też Władimira Putina. Musimy dbać o przestrzeganie prawa humanitarnego: dostarczać pomoc humanitarną oraz zawieszenia broni i współistnienia dwóch państw: Izraela i Palestyny. Musimy tu i teraz udzielić wsparcia Ukrainie. Możliwości przemysłu zbrojeniowego są ograniczone. Nie może dojść do sytuacji, w której broń, która ze świata miała trafić do Ukrainy, trafi do Izraela. Na tym zależy Putinowi. Mam nadzieję, że tego unikniemy i że pokojowa presja na Izrael, by skonsumował zwycięstwo obronne na Izrael i nie eskalował, wywrze pozytywny skutek - dodał.

MSZ wezwało ambasadora USA Marka Brzezinskiego ws. reportażu TVN24 o Janie Pawle II. - Minister Wawrzyk rozmawiał z ambasadorem Brzezinskim. To było zaproszenie. "Błąd leksykalny" (między wezwaniem a zaproszeniem - red.) został skorygowany. Myślę, że to mniej istotna sprawa niż to, co było przedmiotem rozmowy. Było nim przekazanie informacji, że dostrzegamy negatywne zjawisko w sferze medialnej, które może tworzyć podziały w Polsce - mówił w programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. - Nie ma mowy o zamykaniu ust komukolwiek. Wolność słowa polega też na tym, że jeżeli oceniamy to krytycznie, mamy prawo mówić o tym głośno. Ja bardzo krytycznie oceniam postawę stacji TVN, nie tylko w tej sprawie. Ambasador został wezwany jako nasz sojusznik. Wskazujemy, że jedna z firm amerykańskich w Polsce prowadzi aktywność, która miejscami może budzić wątpliwości. Regularnie rozmawiamy z ambasadorem. Widziałem się z nim dzień później. To nie jest tak, że kierujemy żądania do strony amerykańskiej. To firma, która ma kapitał prywatny. Przekazujemy informację, by nasz najważniejszy sojusznik wiedział, jak oceniamy sytuację. Rosja podejmuje działania w wielu krajach, by podziały wzmacniać. Zaczynam mieć wątpliwości, jaki był cel wypuszczenia tego materiału w tym konkretnym momencie. Każdy moment byłby zły na wypuszczenie materiału opartego o paszkwile SB - dodał.

Ustawa o Sądzie Najwyższym wywołuje podziały nie tylko w koalicji, ale również na opozycji. Były prezydent Lech Wałęsa ogłosił, że nie popiera już Platformy Obywatelskiej. W rozmowie z WP przyznał, że nie wyklucza jednak zmiany zdania. Czy możliwy byłby sojusz Lecha Wałęsy z Prawem i Sprawiedliwością? - A może na czele Solidarnej Polski? Nie wiem, trudno powiedzieć - żartował w programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. - Ciężko sobie takie rzeczy wyobrazić, ale w polityce działy się różne rzeczy. Lech Wałęsa jest znany z wielu barwnych wypowiedzi, ale to, czy popiera PO czy kogoś innego, to mnie nie interesuje. Skupiamy się na pracy dla Polski, a nie na tym, kogo popiera Lech Wałęsa - dodał.

Niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock chce powołania międzynarodowego trybunału, który osądzi rosyjskie zbrodnie w Ukrainie. - To jest bardzo ciekawy pomysł. Minister Rau przyłączył się ze wsparciem. To niezwykle ważne, by zbrodnie wojenne zostały rozliczone. Zarówno sprawców zbrodni, jak i organizatorów - podkreślił w programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. - Procesy tego rodzaju miałyby w dużej mierze charakter symboliczny, bo sprawcy nie są w rękach odpowiednich służb. Jeżeli sprawcy zostaliby schwytani, można by rozpocząć wobec nich działania. Ten charakter symboliczny też jest ważny, ale to nie jest w tej chwili najważniejsze, by zaczęło się to dziś czy jutro. Najważniejsze, by było to skuteczne. Z całą pewnością Rosja nie zatrzyma się sama. Atakuje Ukrainę, bombardując cele cywilne. To przejaw działania zbrodniczego państwa. Trzeba się spodziewać, że takie działania będą podejmowane. To stara sowiecka szkoła. Nic się nie zmieniło, jeżeli chodzi o ludobójczy charakter - dodał.

Były rosyjski prezydent i premier Dmitrij Miedwiediew obraził prezydenta Andrzeja Dudę. Jak reagować na rosyjską propagandę? - Miedwiediew i inni politycy rosyjscy mają bardzo często tego typu agresywne wypowiedzi wobec Polski i innych przywódców. Nie skupiamy się na walce słownej z Rosją. Skupiamy się na zatrzymaniu agresji na Ukrainę, bo to agresja wymierzona także w nas. Zajmowanie się głupotami Miedwiediewa to trzeci lub czwarty priorytet - mówił w programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. Czy Rosja powinna mieć dalej w Polsce swojego ambasadora? - Utrzymujemy pewną możliwość kontaktu, gdyby to się kiedyś okazało potrzebne. Nie jestem optymistycznie nastawiony co do dyplomacji z Rosją. Nie wierzymy, że rozmowami dyplomatycznymi można cokolwiek załatwić. Rosja musi zaprzestać ataków i wycofać się z Ukrainy. Utrzymywanie relacji jakąś wartość ma, choć nie jest zbyt duża. Na ten moment są takie decyzje - podkreślił.

Czy nacisk na Niemcy w sprawie reparacji może mieć wpływ na niemiecką pomoc dla Ukrainy? - Nie chciałbym bezpośrednio łączyć tych dwóch spraw. Zadośćuczynienie Polsce za II wojnę światową ma znaczenie przede wszystkim w kontekście tego, co Niemcy robiły w latach 1939-1945 w Polsce. Dokonywały zbrodni wojennych, zamordowały 5-6 mln ludzi, zniszczyły cały kraj i nigdy za to nie zapłaciły. Dziś w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę, coraz częściej rozmawia się o konsekwencjach - mówił w programie "Tłit" Wirtualnej Polski wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. Co udało się załatwić wiceministrowi Arkadiuszowi Mularczykowi? - W tej chwili toczy się proces przewidziany na długi czas. Przygotowano niezwykle długi raport ekspertów. Pan minister był z panem premierem w Berlinie. Jak ktoś słyszy pierwszy raz, że Polska nie dostała zadośćuczynienia za wojnę, to ludzie są w szoku. Musimy oddziaływać także na niemiecką opinię publiczną - mówił wiceminister.

Premier Mateusz Morawiecki w komentarzu dla "Super Expressu" napisał, że "jeśli padnie Kijów, Rosja skieruje agresję na Polskę". Na ile prawdopodobny jest upadek ukraińskiej stolicy? Michał Wróblewski pytał o to w programie "Tłit" wiceministra spraw zagranicznych Pawła Jabłońskiego. - Myślę, że to prawdopodobieństwo jest dzisiaj bardzo małe. Rosja z pewnością na to liczyła, wierząc w celowo zakłamywane dane wywiadowcze, które miały uspokoić Putina. W tych systemach totalitarnych oszukiwanie zwierzchników jest naturalnym mechanizmem - ocenił Paweł Jabłoński. - To, że Rosji się nie udało wcale nie znaczy, że Rosja została już ostatecznie pokonana. Rosja wciąż jest bardzo silnym państwem, ma siłę liczebną. Dlatego tak ważna jest konsekwencja po stronie sojuszników Ukrainy, bo Ukraina jest poddawana ogromnemu cierpieniu. Jeżeli my dzisiaj jako Zachód pozwolimy, by Rosja odwróciła losy wojny na swoją korzyść i tę wojnę wygrała, to rzeczywiście jesteśmy następni w kolejce - przyznał wiceszef polskiej dyplomacji. Dopytywany o możliwe wykluczenie Rosji z Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (szef rosyjskiego MSZ nie zostanie wpuszczony do Polski na spotkanie członków OBWE), odpowiedział: - Można doprowadzić do jej maksymalnej izolacji. Absolutnie niewykluczone jest to, że dojdzie do usuwania, wykluczania czy zawieszania w takich organizacjach jak OBWE. Na razie nie ma jednomyślności - przyznał wiceszef polskiej dyplomacji.

Na jakim etapie jest śledztwo ws. tragedii w Przewodowie? W programie "Tłit" wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński przyznał, że wiele wskazuje, że rakieta została wystrzelona przez ukraińskie siły przeciwlotnicze. - Sprawa jest wyjaśniana także dlatego, że w warunkach wojennych Rosja też może stosować różnego rodzaju metody, by wpływać i manipulować dowodami. Środki walki radioelektronicznej mogą zaburzać odczyty, które do nas docierają. To zjawiska, których nie można w 100 proc. wykluczyć, dopóki trwa śledztwo - powiedział wiceminister Paweł Jabłoński. Michał Wróblewski dopytywał, czy to zdarzenie może zaburzyć relacje polsko-ukraińskie. - Nie powiedziałbym tak. Rosja próbowała wzbudzić w Polsce i Polakach nieufność do Ukrainy. (Było - red.) oczekiwanie, by bardzo szybko wydawać kategoryczne osądy i podawać informacje dopóki nie były jeszcze sprawdzone, to coś, co mogło do tego doprowadzić. Zachowywaliśmy się bardzo powściągliwie - powiedział wiceszef polskiej dyplomacji. Jak oceniać prezydenta Ukrainy, który początkowo twierdził, że to atak rosyjski, a później zmienił narrację pod wpływem NATO? - Prezydent Ukrainy prowadzi wojnę obronną, jego kraj został napadnięty. Podejmuje różne środki, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom i chronić ich życie. Nie mamy pretensji o to, że takie a nie inne słowa padają, ale zawsze wyjaśniamy sprawę. W stosunkach z Ukrainą jesteśmy sojusznikami, ale to nie znaczy, że nie ma między nami sporów - dodał. Prowadzący pytał również o nominację Andrija Melnyka, byłego ambasadora Ukrainy w Niemczech, który został właśnie wiceszefem MSZ. Dyplomata znany jest z wypowiedzi uderzających w Polskę. - Będziemy oczekiwali, by obecny pan wiceminister spraw zagranicznych i inni politycy ukraińscy unikali na przyszłość tego typu wypowiedzi, a po drugie, by zmieniło się podejście do historii II wojny światowej. Jeżeli ktoś porównuje Polskę do Związku Sowieckiego i nazistowskich Niemiec, to jest to rzecz niedopuszczalna i będziemy z tym walczyć. Rozmawiamy (z Ukraińcami - red.) o tym cały czas. Te sprawy muszą zostać wyjaśnianie, bo zaufanie między narodami musi być budowane na prawdzie. Dzisiaj wsparcie dla Ukrainy to wszystko wyprzedza. Ukrainie grozi śmiertelne niebezpieczeństwo i ono grozi także nam - dodał polityk.

Prezydent Andrzej Duda po raz drugi padł ofiarą pranku ze strony rosyjskich hakerów. Rosjanie połączyli się telefonicznie z prezydentem RP - jeden z nich podał się za prezydenta Francji Emmanuela Macrona. Fakt rozmowy potwierdziła Kancelaria Prezydenta, połączenie trwało ponad siedem minut. O działanie służb w tej sprawie Michał Wróblewski pytał w programie "Tłit" Pawła Jabłońskiego, wiceministra spraw zagranicznych. - Nie powinno tak być oczywiście. Zawsze należy sprawdzać, kto próbuje uzyskać takie połączenie. Niestety przywódcy całego świata dają się czasami nabrać. Ci sami pranksterzy nagrywali kiedyś Macrona. To pokazuje, że trzeba usprawnić procedury. Nawet takie sytuacje, jak ta z wtorku na środę ubiegłego tygodnia, gdy była masa telefonów z całego świata, niestety są wykorzystywane (...). Trzeba sprawdzić, co zawiodło - stwierdził Paweł Jabłoński. W Kancelarii Prezydenta trwa postępowanie wyjaśniające, jednak czy już teraz można stwierdzić, że służby państwowe zawiodły? - Nie wyciągałbym tak daleko idących wniosków. Trzeba sprawdzić, jak to przebiegało i wyciągnąć konsekwencje. Przede wszystkim należy wdrożyć procedury, które będą zapobiegać podobnym wypadkom w przyszłości. Na szczęście w tym przypadku nic poważnego się nie stało. Oczywiście taka rozmowa nie powinna mieć miejsca, ale nie zostały tam ujawnione jakiekolwiek tajemnice państwowe (...) trzeba procedury usprawnić, by takie błędy nie przydarzały się ponownie - ocenił wiceszef polskiej dyplomacji.

Czy Rosja obawiała się reakcji NATO? Kreml od pierwszych chwil po wybuchu w Przewodowie zdecydowanie odżegnywał się od odpowiedzialności za tę tragedię. O komentarz Mateusz Ratajczak pytał w programie "Newsroom WP" wiceministra spraw zagranicznych Piotra Wawrzyka. - Nie chciałbym wdawać się w spekulacje, poczekajmy na ustalenia śledczych - powiedział Piotr Wawrzyk. Dlaczego Polska nie skorzysta jednak z art. 4 NATO? - Nie ma takiej decyzji. Mówimy o tym, że w każdej chwili, gdy będą do tego przesłanki, z tego artykułu skorzystamy. Jeżeli chce się skorzystać z jakiegoś instrumentu, muszą istnieć ku temu powody. Czekamy na wyniki działania śledczych. Sprawa jest zbyt złożona i skomplikowana, być może są inne scenariusze, które mogły wchodzić w grę. Trudno przesądzać, czy w takim lub innym przypadku takie, a nie inne działania zostaną lub nie zostaną podjęte. Wszystko zależy od ustaleń śledczych. Mamy specjalistów międzynarodowych. Żeby dochować pełnej wiarygodności ustaleń, zapraszamy specjalistów z różnych krajów do zbadania sprawy. Rządy nasz i naszych sojuszników będziemy mieć pełny obraz sytuacji i wtedy wszyscy podejmiemy decyzję jak zareagować. Wszyscy widzimy, co się dzieje. Jesteśmy na gorącej linii, rozmawiamy z naszymi partnerami na różnych poziomach i w różnych formatach. Rozmowy cały czas się toczą, ale jeżeli pyta pan o działania, które podejmiemy, to czekamy na ustalenia śledczych - stwierdził Piotr Wawrzyk. Mateusz Ratajczak dopytywał o propozycję wsparcia od Niemiec, które oferują Polsce myśliwce Eurofighter. - Myślę, że na odpowiedź na tego rodzaju pytanie jeszcze jest trochę za wcześnie, a po drugie to tego rodzaju sprawy lubią ciszę - odpowiedział wiceszef MSZ.