król

Władysław IV Waza kojarzony jest z byciem dobrym wodzem, któremu mocno ufała szlachta. Cały artykuł przeczytasz na portalu wielkahistoria.pl. Tak duże wydawanie pieniędzy przysporzyło mu jednak problemów, wpędzając w spore długi. Na kontrowersyjny pomył pozwalający spłacić długi wpadła jego żona - Francuska Ludwika Maria Gonzaga. Na Zachodzie budżety ratował handel urzędami – osobliwy proceder, który w Polsce długo nie był powszechny. Król zdecydował się jednak na to za namową swojej drugiej żony. Kupczenie urzędami państwowymi zaczęło wówczas mieć miejsce na niespotykaną skalę. "Osiągnę poważne korzyści dzięki wielkim sumom, które otrzymam" - miała bez ogródek przyznać królowa. Zarobki były gigantyczne. W pierwszym roku królowa zdobyła 600 tys. zł, co daje 81,5 mln zł współcześnie. Powstał swoisty cennik. Województwo smoleńskie poszło za 60 tys. zł, a kasztelania sandomierska za 30 tys. zł. Początkowo szlachta głośno sprzeciwiała się pomysłowi jawnego kupczenia urzędami. Jak twierdził Jerzy Besala "brudne pieniądze schodziły niżej i w końcu same zaczęły pchać się do rąk szlachty". Materiał powstał na podstawie książki Jerzego Besali pt. "Rzeczpospolita szlachecka. Barwny świat", wyd. Bellona 2024.

W 1386 r. Jagiełło został koronowany na Wawelu na króla Polski. Całe swoje rządy unikał Wawelu jak ognia. Cały artykuł przeczytasz na portalu wielkahistoria.pl. U schyłku średniowiecza krakowskie wzgórze nie było centrum władzy i najważniejszym punktem w kraju. Jagiełło nie cierpiał Wawelu, ale także nie odpowiadało mu położenie samego Krakowa – daleko od Litwy. Z kolei kolejny król, Władysław Warneńczyk, szybko wyjechał na Węgry. Wówczas komnaty na Wawelu także świeciły pustkami. Kazimierz Jagiellończyk również po ojcu odziedziczył awersję do królewskiego i stołecznego wzgórza. W trakcie niemal półwiecznych rządów na Wawelu spędził tylko 2000 dni. To tylko 12 proc. całego czasu. Na skutek tej niechęci w XV w. gmachy zamkowe nie były remontowane i przebudowywane. W 1455 roku w Krakowie wybuchł pożar, który strawił ponad 100 domów. Sam Wawel mocno nie ucierpiał, ale i tak niszczał od lat. O pracach na zamku donoszą rachunki z roku 1461. Król nie miał pieniędzy i woli, by wszystko reperować. W chwili śmierci Kazimierza Jagiellończyka zdawano sobie sprawę z opłakanego stanu naczelnej rezydencji. Justus Decjusz, Niemiec na polskim Dworze, pisał, że zamek wawelski "był wszędzie tak silnie zniszczony, że był niegodny miana siedziby monarszej".

Pojawienie się brytyjskiej rodziny królewskiej na balkonie Pałacu Buckingham było ostatnim punktem sobotniej koronacji króla Karola III. Nagranie z tego historycznego momentu dla Brytyjczyków opublikowała agencja Associated Press. Tłum wiwatował, gdy król z rodziną pozdrawiał poddanych. Do końca nie było jasne, kto pojawi się na słynnym balkonie. Zabrakło młodszego brata Karola III – księcia Andrzeja. Nie pojawił się również młodszy syn króla – książę Harry. Rodzina królewska obejrzała tradycyjny przelot samolotów. Ten punkt został skrócony ze względu na złe warunki atmosferyczne. Król Karol III zaskoczył na końcu zgromadzone przed pałacem tłumy, na chwilę pojawiając się ponownie na królewskim balkonie.

W sobotę w Wielkiej Brytanii odbyła się koronacja Karola III. Uroczystości rozpoczęły się procesją z Pałacu Buckingham do Opactwa Westminsterskiego. Oczy całego świata zwrócone były nie tylko na królewską parę, ale także na pojazdy, którymi się przemieszczali. Król Karol III zdecydował się dwa dwie złote karety – pierwszą 13-letnią wyposażoną w klimatyzację i elektryczne szyby, którą udał się na ceremonię koronacji. Ten stylizowany nowoczesny powóz został wykonany z aluminium, a wewnątrz wykończony m.in. skórą. Kareta mierzy 5,5 m i waży aż 2750 kg. Moment przejazdu nią pokazała agencja AP. Z kolei drugi złoty powóz pochodzi z 1762 r. W ciągu 260 lat kareta przewiozła siedmiu władców Wielkiej Brytanii przed koronacją króla Karola III. XVIII-wieczny pojazd określany był przed monarchów jako bardzo niewygodny.

Zwierzchni książę Polski Kazimierz Sprawiedliwy zmarł nagle w 1194 r. w trakcie uczty. Cały artykuł przeczytasz na portalu wielkahistoria.pl. Okoliczności zgonu księcia są dość osobliwe. Piast miał 56 lat i z pozoru był zdrowy. Bał się otrucia, dlatego często towarzyszyli mu kosztujący potrawy dworzanie. W "Roczniku Traskim" z połowy XIV w. zapisano, że "Kazimierz zmarł nagle otruty przez pewną kobietę". Mistrz Wincenty napisał o szybkiej śmierci po wypiciu zawartości pucharu. Nieco kamuflował, by stała za tym kobieta. Swoją wersję opisał także Długosz. Kronikarz sugerował, że przyczyną była choroba lub tzw. napój miłosny. Według niego jednak śmierć władcy była powolna. Badacze do tej pory spierają się o to. Eksperci uważają, że puchar władcy doprawiono "zielem". Wiadomo, że nie był to arszenik czy octan ołowiu. Nie były to także trujące grzyby. Trucizna nie działała bowiem z bardzo dużym opóźnieniem. Kto skorzystałby na śmierci Piasta? Jak podaje wielkahistoria.pl, jego brat Mieszko Stary lub urażona księżna Helena, którą mąż zdradził. Za chęcią zemsty mogła stać także któraś z nałożnic władcy. Najpewniej trucicielką była kobieta. Śmierć Kazimierza Sprawiedliwego do dziś jest owiana tajemnicą. Kronikarskich spekulacji nie udało się zweryfikować.

Żaden inny polski król nie otrzymał przydomku "Wielki". Cały materiał przeczytasz na portalu Wielkahistoria.pl. Jak podkreślają historycy, Kazimierz był "wyjątkowo bezwstydny". Żaden z polskich królów nie prowadził tak nieuporządkowanego i pełnego skandali życia prywatnego. Jeszcze przed koronacją monarcha zgwałcił na Węgrzech arystokratkę. Koronacja nie ukróciła skandali. Jak podawał Jan Długosz, temperamentny Piast w wielu miejscach "utrzymywał roje nałożnic". O jego erotycznych wyskokach było bardzo głośno. Gorszyły nawet samego papieża, który miał prosić, by król "łoża małżeńskiego nie kaził". Król dopuścił się też naruszenia praw kościelnych. Nie uzyskał formalnego unieważnienia małżeństwa. W pewnym momencie został bigamistą z kilkoma żonami. Piast nie doczekał się jednak żadnego syna z prawego łoża, a jego córki nie były w świetle prawa "legalnym potomstwem".

Pobożny, cnotliwy, wykształcony, poliglota – tak zachwalano Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Cały artykuł przeczytasz na portalu Wielkahistoria.pl. Kraj popadł w ruinę. Brakowało silnego lidera. Król, którego wybrano w 1669 r. zupełnie nim nie był. Michał Korybut Wiśniowiecki został wcześniej wychowany na filozofa. Nie był przygotowany do bycia żołnierzem, politykiem, a co dopiero królem. Był stale pod opieką troskliwej matki, sponsorowany i doglądany. Brakowało mu ambicji i siły woli. Okazało się, że jego kandydaturę wysunięto ze względu na bierność i podatność na wpływy. Potężni magnaci woleli mieć "nijakiego króla", a nie takiego, który bardziej umocni monarchię. Pomysł "wyboru z przypadku" jako pierwszy rzucił podkanclerz koronny Andrzej Olszowski. Dostojnik liczył, że zajmie pozycję wszechwładnego pierwszego ministra i szarej eminencji. Osiągnął swój cel.

Jedna kobieta poślubiła dwóch polskich królów. To jedyny taki przypadek w historii. Cały artykuł przeczytasz na portalu wielkahistoria.pl. Władysław IV Waza przed śmiercią pożyczył od żony, Francuzki Ludwiki Marii Gonzagi, równowartość 81 mln zł. Dług był gigantyczny. Po śmierci króla o tron ubiegali się dwaj jego bracia - Jan Kazimierz i Karol Ferdynand. Jan Kazimierz zgodził się poślubić wdowę po bracie, Ludwikę Marię, o ile ta pomoże mu zdobyć koronę. Polskie elity były przywiązane do tradycji. Nigdy dotąd ta sama kobieta nie była żoną dwóch królów. Jednak ślub Jana Kazimierza z wdową po bracie pozwoliłby uniknąć dodatkowych kosztów, zachowując układy z Francją. Wygrał argument oszczędnościowy i ślub odbył się.

Król Zygmunt August był ostatnim z Jagiellonów. Nie miał szczęścia w małżeństwach. Jego ostatnia żona została wygnana, a wszystkie potencjalne kandydatki nie należały do tzw. dobrych partii. Cały artykuł przeczytasz na portalu Wielka Historia. W ostatnich miesiącach życia władcę trawił zaawansowany syfilis, mierzył się też z różnymi paranojami, np. związanymi z majątkiem. Nie ufając nikomu, kazał wszystkie swoje kosztowności - a był uważany za wielkiego kolekcjonera tego, co drogie i piękne - wywieźć i schować w Tykocinie. Gdy był w drodze do nowego skarbca, zmarł. Chwile po śmierci przyniosły hańbę Jagiellonom. Wszyscy z otoczenia króla zostawili go. Nie było nikogo, kto zaopiekowałby się ciałem zmarłego władcy. Zygmunt August został pogardzony i zostawiony przez wszystkich, a jego majątek bardzo szybko rozkradli jego doradcy, byłe kochanki i inne osoby z najbliższego otoczenia. Jak mówiono, “Fortuna się sama nie ukradnie” - kto pierwszy do kosztowności, ten lepszy. Artykuł powstał we współpracy z portalem WielkaHistoria.pl.

Anna Jagiellonka uważała, że jej mąż Stefan Batory nie nadał się na króla. Cały artykuł przeczytasz na WielkaHistoria.pl. Dlaczego Anna tak nisko oceniała męża? Stefan Batory uchodził za człowieka mało wyrafinowanego i brutalnego. Uciechę dawały mu wojny. Dla Anny tak prymitywny osobnik nie powinien być nawet wpuszczany w mury Wawelu i uważała, że to ona powinna rządzić krajem. Dodatkowym problemem była fakt, że Stefan Batory raczej stronił od religii i Kościoła, a jego małżonka była kobietą niezwykle religijną. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach portalu WielkaHistoria.pl.

Król Zygmunt August pragnął przed śmiercią raz jeszcze zobaczyć Barbarę Radziwiłłównę. Zmarła dwie dekady wcześniej żona była ukochaną małżonką króla. Materiał powstał na podstawie tekstu opublikowanego na łamach WielkaHistoria.pl. Król postanowił zaufać nadwornym magom, którzy mieli wywołać ducha Barbary Radziwiłłówny. Zygmunt August wierzył, że uda mu się zobaczyć ducha zmarłej żony. Niczego nieświadomy uczestniczył w przebiegłej mistyfikacji. Chcesz się dowiedzieć więcej przeczytaj artykuł: Barbara Giżanka i Zygmunt August. Polskiego króla przekonano, że jego ukochana żona wstała z grobu.