Trwa ładowanie...

Przez lata oszukiwał nazistów. Sprytnym sposobem uratował tysiące Żydów

Eugeniusz Łazowski przekonywał nazistów, że w Rozwadowie (dziś Stalowa Wola) rozprzestrzenia się epidemia tyfusu. "Zakłamując" wyniki testów uchronił przed wywózką i rozstrzelaniem m.in. około 8 tysięcy Żydów. Jego życiorys to gotowy scenariusz na hollywoodzki hit!

Przez lata oszukiwał nazistów. Sprytnym sposobem uratował tysiące ŻydówŹródło: Zdjęcia archiwalne
dljyn9g
dljyn9g

Łazowski urodził się w 1913 roku w Częstochowie. Gdy wybuchła II wojna światowa kończył akurat studia w Warszawie. Zamiast pisania egzaminów z medycyny został zmobilizowany i wysłany do szpitala w Brześciu nad Bugiem. W krótkim odstępie czasu został aresztowany przez Sowietów, a potem Niemców. Po ucieczce z niemieckiego obozu jenieckiego wrócił do Warszawy. W 1939 roku trafił do Stalowej Woli, gdzie rozpoczął pracę w Polskim Czerwonym Krzyżu. W ukryciu współpracował z oddziałem ZWZ por. Franciszka Przysiężniaka. Zaopatrywał żołnierzy w leki i środki opatrunkowe.

W międzyczasie poznał lekarza Stanisława Matulewicza, który podzielił się z nim niebywałym odkryciem. Matulewicz zauważył w czasie badań, że krew osób zakażonych zupełnie niegroźną bakterią Proteus OX19, w testach wygląda identycznie jak u osób zakażonych tyfusem plamistym. Łazowski postanowił zaszczepić mieszkańców Rozwadowa i okolicznych wsi wynalazkiem Matulewicza. Obaj lekarze mieli ręce pełne roboty szczepiąc różne osoby swoim "tyfusem". Następnie wysyłali Niemcom próbki krwi, które potwierdzały, że w okolicach trwa epidemia.

Tajemnicy nie zdradzili nawet swoim pacjentom

Widząc dużą skalę epidemii Niemcy trzymali się z dala od tego regionu. Wstrzymali nawet wywózki z Rozwadowa do obozów koncentracyjnych. Sprytny plan nie był jednak w stanie zapewnić bezpieczeństwa Żydom. Gdyby Niemcy uznali, że większość z nich stanowi zagrożenie, Żydzi zostaliby po prostu rozstrzelani. Łazowski wpadł więc na sposób zanieczyszczenia próbek tak, by odczytanie dokładnych wyników stało się wręcz niemożliwe. Naziści nie wiedzieli jak z tego wybrnąć, czas płynął, a okoliczni mieszkańcy byli względnie bezpieczni.

Jak to możliwe, że przez tak długi okres spisek nie wyszedł na jaw? Aby uniknąć dekonspiracji Łazowski i Matulewicz ukryli fakt całkowitej nieszkodliwości bakterii OX19 także przed swoimi pacjentami. W 1943 roku podejrzenia nabrali Niemcy. Do Rozwadowa skierowana została specjalna komisja lekarska, która miała rozstrzygnąć o prawdziwości epidemii. Jej pracowników skierowano jednak do rzeczywiście chorych, a wyniki badań potwierdziły obecność tyfusu. Nie bez znaczenia był również lejący się podczas wizyty strumieniami... alkohol.

dljyn9g

Stypendysta Fundacji Rockefellera

Nie wszystkie ślady udało się jednak zatuszować. Naziści odkryli w końcu, że Łazowski współpracuje z AK-owską partyzantką i wydali nakaz aresztowania. Lekarz uciekł do Warszawy, gdzie ukrywał się do końca wojny. Pracował w Klinice Akademii Medycznej oraz Instytucie Matki i Dziecka. W 1958 roku wyjechał z rodziną do USA jako stypendysta Fundacji Rockefellera.

W Stanach Zjednoczonych zrobił dużą karierę. Został profesorem i pracował na uniwersytecie. Wydał ponad sto prac naukowych w języku polskim i angielskim. Zmarł 16 grudnia 2006 roku w Eugene w stanie Oregon.

Zobacz wideo:

dljyn9g
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.

WP Wiadomości na:

Komentarze

Trwa ładowanie
.
.
.
dljyn9g
Więcej tematów

Pobieranie, zwielokrotnianie, przechowywanie lub jakiekolwiek inne wykorzystywanie treści dostępnych w niniejszym serwisie - bez względu na ich charakter i sposób wyrażenia (w szczególności lecz nie wyłącznie: słowne, słowno-muzyczne, muzyczne, audiowizualne, audialne, tekstowe, graficzne i zawarte w nich dane i informacje, bazy danych i zawarte w nich dane) oraz formę (np. literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne) wymaga uprzedniej i jednoznacznej zgody Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, będącej właścicielem niniejszego serwisu, bez względu na sposób ich eksploracji i wykorzystaną metodę (manualną lub zautomatyzowaną technikę, w tym z użyciem programów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji). Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy wykorzystywania jedynie w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe oraz korzystania w ramach stosunków umownych lub dozwolonego użytku określonego przez właściwe przepisy prawa.Szczegółowa treść dotycząca niniejszego zastrzeżenia znajduje siętutaj