Podpisano izraelsko-tureckie porozumienie o normalizacji stosunków

We wtorek, po sześciu latach napiętych relacji, zostało podpisane izraelsko-tureckie porozumienie o normalizacji stosunków - podało ministerstwo spraw zagranicznych Turcji. O osiągnięciu porozumienia informowali w poniedziałek premierzy obu państw.

Turcja była jednym z najbliższych sojuszników Izraela w regionie, ale jej stosunki z państwem żydowskim znacznie ochłodziły się w 2010 roku, gdy z rąk izraelskich komandosów zginęło dziesięciu tureckich obywateli płynących na jednym ze statków Flotylli Wolności z pomocą żywnościową i lekami dla Palestyńczyków do Strefy Gazy.

Jak wynika z poniedziałkowych oświadczeń premierów, zawarte po latach negocjacji porozumienie nie znosi izraelskiej blokady Strefy Gazy; Tel Awiw będzie jednak zezwalał Ankarze na dostawy do palestyńskiej enklawy pomocy humanitarnej przez izraelskie porty oraz na realizowanie tam projektów rozwojowych, które mają dotyczyć w szczególności dostępu do wody i elektryczności.

Pierwszy turecki statek z pomocą humanitarną i innymi materiałami niewojskowymi ma wyruszyć do Strefy Gazy w piątek.

AFP informowała, że w zamian za izraelskie zobowiązania Ankara zgodziła się przeciwdziałać wszelkiemu zbrojnemu działaniu Hamasu na terenie Turcji i finansowaniu tego ruchu; Turcja jest jednym z najwierniejszych sojuszników tego radykalnego palestyńskiego ruchu kontrolującego Strefę Gazy.

W ubiegłym tygodniu szef tureckiego MSZ Mevlut Cavusoglu mówił, że Turcja będzie kontynuować spotkania z Hamasem, dążąc do długotrwałego pokoju na Bliskim Wschodzie; dodał jednak, że spotkania te nie stoją na przeszkodzie normalizacji stosunków z Izraelem.

Premier Izraela Benjamin Netanjahu w poniedziałek zapowiadał, że porozumienie z Ankarą otwiera drogę do ewentualnych dostaw gazu z Izraela do Europy przez Turcję. Wcześniej oceniał, że normalizacja stosunków z Turcją będzie mieć ogromny wpływ na gospodarkę państwa żydowskiego i stworzy nowe perspektywy ekonomiczne, m.in. w kwestiach dotyczących ropy naftowej.

Jednak turecki premier Binali Yildrim zapytany w poniedziałek o ewentualne bliższe relacje izraelsko-tureckie w sferze energetycznej odpowiedział, że priorytetem w procesie wdrażania porozumienia będzie normalizacja stosunków politycznych i dyplomatycznych.

W nocy z poniedziałku na wtorek Hamas wydał komunikat, w którym podziękował Turcji za decyzję o normalizacji stosunków z Izraelem. Hamas wyraża "swoją wdzięczność prezydentowi (Turcji Recepowi Tayyipowi) Erdoganowi" i całemu narodowi tureckiemu, "mając nadzieję, że Turcja nadal będzie wspierać naród palestyński, działać na rzecz całkowitego zniesienie blokady oraz wywierać presję na syjonistycznego okupanta, by powstrzymał się od przemocy" - głosi komunikat.

Z kolei inne zbrojne ugrupowanie dążące do zniszczenia Izraela, Islamski Dżihad - który jest rywalem Hamasu w Strefie Gazy - oświadczył, że "jest przeciwny temu, by jakakolwiek arabska lub muzułmańska (społeczność) angażowała się w normalizację (stosunków) z syjonistycznym wrogiem". Doceniono jednak "każdy wysiłek ze strony Arabów i muzułmanów, którego celem jest złagodzenie cierpienia palestyńskiego narodu".