Oni narzekają na rząd i władzę? Jak to zmienić?
Malkontenctwo to bez wątpienia jedna z cech charakteryzująca Polaków. Narzekanie w naszym społeczeństwie nawet przez ludzi, którzy osiągnęli sukces jest rodzajem wyuczonego odruchu, który ułatwia nawiązanie relacji, tworzy pomiędzy ludźmi specyficzną nić porozumienia.
)
Źródło: klip Idea Bank
Polacy nie lubią władzy, a w szczególności z pogardą traktują polityków. W sensie prywatnej zaradności i w wymiarze osobistego zadowolenia są ludźmi odnoszącymi sukcesy. Z kolei w sferze publicznej wykazują się niskim poziomem zaangażowania i bardzo wysokim poziomem wzajemnej nieufności. Taka postawa utrudnia społeczną współpracę i budowanie przedsięwzięć czy to politycznych, czy to biznesowych, do sukcesu których potrzebne jest zaufanie nie tylko oparte na więzach familiarnych, ale przede wszystkim na umiejętności kooperacji z anonimowymi członkami społeczeństwa chętnymi do realizacji konkretnego przedsięwzięcia. Niski poziom zaufania przekłada się na niską jakość funkcjonowania instytucji, a w konsekwencji całego państwa.
Ale są też tacy - przedsiębiorcy, którym władza nie straszna, którzy rozwijają swoje biznesy i próbują zapewnić sobie lepsze jutro.
W każdym społeczeństwie są ludzie skłonni do ryzyka, przedsiębiorczy. Tak jest również w Polsce. Jednak ambicja przeciętnego Polaka skoncentrowana jest na państwowej, bezpiecznej posadzie. W Polsce sukces, a szczególnie sukces finansowy wciąż przez wielu ludzi postrzegany jest jako coś "podejrzanego". Dlatego warto prezentować ludzi przedsiębiorczych odnoszących sukcesy w biznesie, polityce, nauce czy sporcie. To wytworzy dobry klimat i zachęci dość biernie do życia nastawionych Polaków do podjęcia ryzyka, większej samodzielności, wiary w to, że mimo przeciwności, można osiągnąć zauważalny sukces i być człowiekiem spełnionym. Obecnie nasz kraj jest blisko granicy, gdzie zaczyna się tzw. "pułapka średniego wzrostu", wyczerpały się nasze naturalne rezerwy (chociażby niskie koszty pracy). Zatem w sferze wiary w sukces, w zwiększaniu poziomu zaufania, kryją się rezerwy, które z powodzeniem możemy wykorzystać w trudnym procesie unowocześnienia społeczeństwa, i budowania jego dobrobytu.
Czy naprawdę Polska jest krajem, w którym tak trudno osiągnąć sukces?
Polska jest krajem, w którym można osiągnąć sukces. Gorzej wygląda to w sferze akceptacji ze strony innych. Jedną z postaw rozpowszechnionych w naszym społeczeństwie jest tzw. "nieuzasadniona zawiść", gdzie bardziej zależy nam na nieszczęściu innych niż na własnym sukcesie. Choć w ostatnich latach jak pokazuje "Diagnoza Społeczna" czyli kompleksowe badania preferencji i postaw Polaków przeprowadzane przez zespół pod kierunkiem prof. Janusza Czapińskiego - jako społeczeństwo jesteśmy coraz bardziej zadowoleni ze swojego statusu materialnego, zawodowego i społecznego. Dlatego też poziom akceptacji dla cudzego sukcesu, jak i głód osiągnięcia własnego w naszym społeczeństwie będzie wzrastał. Bo przecież wciąż jesteśmy społeczeństwem na dorobku.
Remedium?
Bądź egoistą, który chce być szczęśliwy. W przeciwnym razie kompleksy i stereotypy dopadną każdego z nas. Nie ma co się zastanawiać, czy innym nasz sukces się spodoba, tylko trzeba działać. Znam już takich, którzy to zrobili. I nawet jeśli nie znaleźli się (jeszcze) na ostatniej liście ogłoszonej przez miesięcznik Forbes, to warto ich poznać.
Dr Tomasz Słupik - politolog