IPN ujawnia dokumenty. Cenckiewicz: to jest moment historyczny, to było tajne archiwum
- To jest moment historyczny w IPN, jeszcze nigdy taka ilość nie została za jednym razem ujawniona z katalogu zastrzeżonego. Są tam pojedyncze kartki, ale są też teczki, które mają tysiące stron. Zbiór zastrzeżony był poza kontrolą IPN. Szefowie służb uznali, że należy tam schować pewne dokumenty - powiedział w programie "Minęła 20" w TVP Info wiceszef Kolegium IPN Sławomir Cenckiewicz.
- Zbiór zastrzeżony został określony przez służby specjalne, to one zagwarantowały sobie tak jakby drugie, tajne archiwum. Ja nie znam żadnych materiałów o charakterze operacyjnym, które naprawdę powinny były znaleźć się w zbiorze zastrzeżonym - wyjaśnił.
- Jednym z powodów dla których te dziewięć tomów zostało złożonych w zbiorze zastrzeżonym w momencie, kiedy powstał w IPN, jest fakt, że działania operacyjne w sprawie (...) kontynuował pułkownik Gromosław Czempiński - powiedział Cenckiewicz.
Dodał, że "zbiór zastrzeżony zawiera materiały pokazujące, kto działał na zapleczu afery FOZZ". - W zbiorze zastrzeżonym nie chodziło o bezpieczeństwo państwa, tylko o bezpieczeństwo układu po Okrągłym Stole - wyjaśnił.
- Zbiorów zastrzeżonych w Polsce jest sporo. Dzięki odtajnieniu zbioru zastrzeżonego IPN może uda się wyjaśnić pewne afery - zaznaczył Cenckiewicz.
IPN opublikował wykaz dokumentów wyłączonych w 2016 r. z tzw. zbioru zastrzeżonego
IPN opublikował we wtorek wykaz 6 467 jednostek archiwalnych, które w 2016 r. zostały wyłączone z tzw. zbioru zastrzeżonego. Wśród dokumentów są materiały dotyczące Ryszarda Kuklińskiego i tzw. nielegałów, czyli oficerów SB podszywających się pod inne osoby.
Wykaz pojawił się na stronie internetowej IPN ok. godz. 10. Każda jednostka zawiera dwie sygnatury, a także opis, w którym są podstawowe dane osobowe.
W opisach są dane osobowe (imię i nazwisko, data urodzenia, imię ojca) m.in. funkcjonariuszy SB, a także informacje o sprawach operacyjnego sprawdzenia, sprawach operacyjnego rozpoznania, dokumentacja wyposażenia wywiadowczego, kwestionariusze ewidencyjne, teczki opatrzone skrótami m.in. TW, KI, RO, SMW. Np. pierwsza z brzegu dostępna jednostka wygląda następująco: "Sygnatura obecna: IPN BU 003088/1000 t. 1-2; Sygnatura zbioru "Z": IPN BU Z/002281/111 t. 1-2; Opis: Akta osobowe funkcjonariusza: Cegielska z d. Katańska Lidia Jolanta, c. Tadeusza, ur. 06.09.1959 r."
Wykaz ma pomóc m.in. pracownikom naukowym lub dziennikarzom odnaleźć te dokumenty, które ich interesują. Zawartość dokumentów jest dostępna w normalnym trybie - każdą "teczkę" można będzie obejrzeć w Instytucie po złożeniu wniosku dziennikarskiego lub naukowego. IPN podał też, że szczegółowy opis dokumentów z wykazu zostanie zamieszczony w aplikacji Cyfrowe Archiwum, dostępnej m.in. dla dziennikarzy w każdej czytelni IPN.
Na stronie IPN dostępne są też objaśnienia niektórych użytych w wykazie terminów źródłowych i skrótów, np.: "Agent - Tajny i świadomy współpracownik UB oraz Informacji Wojskowej tkwiący bezpośrednio w rozpracowywanych strukturach (do 1956 r.). - Tajnie i świadomie współpracujący z Wywiadem Cywilnym i Wojskowym PRL, obywatel obcego państwa lub obywatel PRL na stałe zamieszkały za granicą".
Wykaz obejmuje wyłącznie te jednostki archiwalne, które w 2016 r. wyłączono z magazynów, gdzie znajdował się były wyodrębniony, tajny zbiór archiwum IPN. Informacje z opublikowanego indeksu dotyczą dokumentów wytworzonych przez aparat bezpieczeństwa PRL, które trafiły w poprzednich latach do wyodrębnionego, tajnego zbioru w IPN ze względu na aktualne bezpieczeństwo polskiego państwa.