Europa jest kontynentem, gdzie każdy powinien znaleźć przestrzeń do praktykowania swojej religii - podkreśliła dyrektor Centrum Studiów nad Islamem na Uniwersytecie w Glasgow Mona Siddiqui. Dlatego - jak mówiła - muzułmanie, chrześcijanie, żydzi powinni mówić własnym głosem. Podział na Europę laicką, chrześcijańską lub muzułmańską zakłóca różnorodność, która jest podstawą wspólnoty - podkreśliła.
Przewodniczący Światowej Rady Instytutu Yad Vashem Szewach Weiss podkreślił, że Europejczycy muszą "wrócić do moralności", a tym samym musimy być tolerancyjni, mieć "otwarte serca" i prowadzić "otwartą politykę" wobec wszystkich narodów.
Komisarz ds. polityki regionalnej Unii Europejskiej Danuta Huebner zwróciła uwagę na to, że punktem wyjścia dla UE są wartości i nie powinno się sprowadzać wspólnoty do funkcji technokratycznych. Fundamentem w UE jest szacunek dla drugiego człowieka i jego godności - tłumaczyła Huebner. Dlatego - w jej ocenie - myśląc o Unii, nie powinno się zapominać, że cała jej konstrukcja ma głęboko ludzki wymiar, a nie głównie instytucjonalny. Dlatego tak ważne są wartości takie jak m.in. poszanowanie godności drugiego człowieka, szacunek dla mniejszości, równość wszystkich obywateli. Jej zdaniem, są to uniwersalne wartości, które każdy może wprowadzać w życie zgodnie z własnymi przekonaniami.
Według włoskiego ministra ds. dóbr kultury Rocco Buttiglionego, o wartościach trzeba ciągle przypominać. Jeśli nie ma wartości, co ma nas powstrzymać przed korupcją, łapówkarstwem? Jeśli nie ma ograniczeń moralnych, dlaczego nie manipulować opinią publiczną? - pytał. Podkreślił, że demokracja nie obejdzie się bez silnych wartości moralnych.
Uczestnicy dyskusji zwrócili uwagę na ogromne znaczenie dialogu w Europie. Według Huebner, "bez spierania się nie byłoby dialogu, a bez dialogu - życie i współdziałanie nie byłyby możliwe". Dyskutanci zgodzili się, że wydarzenia związane z Traktatem Konstytucyjnym UE, w tym spór o zapis na temat wartości chrześcijańskich w preambule i negatywne wyniki referendów konstytucyjnych we Francji i Holandii, pokazały, że w Europie zabrakło właśnie dialogu na temat wartości.
Ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, tłumaczyła, że wydarzenia związane z traktatem konstytucyjnym pokazały, że nie tylko zwykli obywatele krajów UE nie zrozumieli tego, co jest istotą dialogu, ale również sami decydenci w UE.
Huebner podkreśliła, że prawdziwe testowanie wartości europejskich jest tam, gdzie toczy się normalne życie, a nie w instytucjach unijnych.
