20 stycznia Donald Trump zostanie prezydentem USA
Mimo że już od dwóch miesięcy znane są wyniki wyborów, Donald Trump zostanie zaprzysiężony na 45. prezydenta USA dopiero 20 stycznia. Wynika to z amerykańskiej historii i konstytucji, w której zapisano konkretną datę. Jednak już raz ją zmieniono. A nawet, gdy to zrobiono, to nie wszyscy prezydenci inaugurowali swoją prezydenturę 20 stycznia.
20.01.2017 08:06
Donald Trump, tak samo jak inni amerykańscy prezydenci, zostanie oficjalnie zaprzysiężony w południe 20 stycznia. Tę sztywną datę zapisano w konstytucji Stanów Zjednoczonych. Początkowo prezydenci i wiceprezydenci rozpoczynali swoją kadencję 4 marca. Jednak w 1933 roku weszła w życie 20 poprawka do konstytucji, która to zmieniła.
Czas pomiędzy wyborami a zaprzysiężeniem skrócono z czterech do dwóch miesięcy, ponieważ kilka razy przez cztery miesiące Ameryka zdążyła wpaść w kłopoty. Tak było w 1861 roku, kiedy ani ustępujący James Buchanan, ani prezydent elekt nie byli w stanie powstrzymać rodzącego się w USA konfliktu. Miesiąc po zaprzysiężeniu Abrahama Lincolna wybuchła wojna secesyjna. Również w czasie wielkiego kryzysu w latach 30. XX odchodzący prezydent Hoover nie podejmował decyzji o reformach, co nie pomagało w walce z kryzysem finansowym. Nawet powstało określenie na takich polityków – „kulawa kaczka” („lame duck”).
Ale dlaczego pomiędzy wyborami a zaprzysiężeniem są dwa miesiące różnicy? Jest to spowodowane kilkoma powodami. Po pierwsze, przez dwa miesiące każdy prezydent elekt jest przygotowywany do objęcia tej funkcji. Donald Trump musiał też dobrać sobie sekretarzy stanu i pozostałych współpracowników.
##Donald Trump oficjalnie prezydentem elektem od miesiąca
Na uroczystość zaprzysiężenia Donald Trumpa 20 stycznia wpływ ma też historia. Amerykanie w wyborach głosują na elektorów wybierających prezydenta. W XIX wieku musieli oni niekiedy przemierzyć znaczne odległości, aby oddać głos elektorski w określonym przez konstytucję dniu. Jest nim pierwszy poniedziałek po drugiej środzie grudnia.
W XXI wieku Amerykanie nadal trzymają tej, zapisanej w konstytucji, tradycji. Z formalnego punktu widzenia Donald Trump został prezydentem elektem właśnie w pierwszy poniedziałek po drugiej środzie grudnia, czyli 19 grudnia.
Donald Trump zgodnie z tradycją 20 stycznia zostanie zaprzysiężony na 45. prezydenta USA. składa przysięgę na Biblię na schodach Kapitolu w Waszyngtonie. Uroczystość ogranicza się do powitania prezydenta, błogosławieństwa, odebrania przysięgi od prezydenta i jego zastępcy. Po krótkiej części artystycznej Donald Trump wygłosi swoje pierwsze przemówienie w nowej roli i odjedzie do Białego Domu.
##Wyjątki od daty 20 stycznia
Ale od momentu ustanowienia 20 stycznia dniem zaprzysiężenia prezydenta, kilku z przywódców USA nie składało tego dnia przysięgi na Biblię. Pierwszy powód wynika również z amerykańskiej tradycji. W konstytucji zapisano, że jeśli 20 stycznia wypada w niedzielę, wtedy inauguracja odbywa się w poniedziałek 21 stycznia. Powód? Sędziowie mogący odebrać przysięgę nie pracują w niedzielę. Tak od 1933 roku zdarzyło się trzy razy. W 1957 roku za prezydentury Eisenhowera, w 1985 podczas zaprzysiężenia Ronalda Reagana na drugą kadencję i ostatnio w 2013 roku.
Drugim powodem jest objęcie funkcji przez wiceprezydenta. Taka sytuacja miała miejsce po śmierci Roosevelta 12 kwietnia 1945 roku i 22 listopada 1963 roku po zamachu na Johna Kennedy’ego. Przysięgę w innym dniu niż 20 stycznia składał też Gerald Ford, który na funkcji prezydenta USA zastępował skompromitowanego Richarda Nixona po aferze Watergate.
