Harry Potter Żydem?
Książki o Harrym Potterze jako pomoc naukowa na lekcjach religii chrześcijańskiej? Apage satanas – zawołają zgorszeni. Przekonywanie zagorzałych wrogów czarów i okultyzmu, że seria potterowska ukazuje świat chrześcijańskich wartości jest z góry skazane na porażkę. Natomiast tę lekturę jako pomoc do nauczania o Bogu, Torze i wartościach judaizmu swoim uczniom proponują rabini żydowscy. W żydowskich czasopismach można odnaleźć teksty rabinów, którzy jak rabbi Jack Abramowitz piszą "Harry Potter jest Żydem!".
Oczywiście - przyznaje rabin - nie jest nią postać z książki, ale tematy z serii już jak najbardziej odzwierciedlają wartości żydowskie. Rabbi Moshe Rosenberg - nauczyciel w ortodoksyjnej jesziwie w Riverdale uważa Harry’ego za skarb, który może być przydatny w nauce mimo - albo dlatego - że nie pochodzi ze źródeł żydowskich i przestępstwem byłoby nie wykorzystać tej świetnie napisanej książki dla dzieci. Razem ze swoimi uczniami rabin przywołuje podobieństwa między postaciami z książki a biblijnymi patriarchami i prorokami.
Cóż takiego można odnaleźć w świecie Harry’ego, że wielu poważnych, żydowskich nauczycieli chętnie do niego sięga?
Przede wszystkim nasuwa się porównanie miedzy dwoma światami. W książce jest to świat czarodziejów i mugoli, którzy żyjąc obok siebie często się nie znają. Podobnie ma się sprawa z Żydami mieszkającymi nie we własnym państwie. Oni również posiadali odrębne prawodawstwo, szkoły, sądy, władze. Ale głównymi wartościami są ważne tematy, które podejmuje ta seria książek.
Tematy, które w trudniejszej formie są obecne w Biblii Hebrajskiej i w rabinackich komentarzach. Jak napisał rabin Baruch Gershom „jednym z centralnych tematów książki jest to, co mówi profesor Dumbledore w tomie drugim: "To nasze wybory ukazują, kim naprawdę jesteśmy, o wiele bardziej niż nasze zdolności". Właśnie to jest jego zdaniem bardzo podobne do tego jak definiują Żydzi wolną wolę i prawość: "Kładę przed wami życie i śmierć, błogosławieństwo i przekleństwo. Wybierajcie więc życie, abyście żyli wy i wasze potomstwo" – czytamy w Starym Testamencie. Ostatnio wydany tom to rozważania dotyczące wiążącej mocy proroctwa, które zaczyna być wyrokiem losu czy Boga dopiero wtedy, kiedy człowiek zaczyna działać oraz trudnej roli wybrańca, który musi zabić, żeby ocalić swój lud. Baruch Gershom nie boi się snuć porównań między bohaterem powieści Rowling a starotestamentowymi postaciami: wnukiem Aarona Pinchasem oraz prorokiem Eliaszem. No i jest jeszcze postać wspaniałego nauczyciela – Dumbledore’a, który
niewątpliwie wielu Żydom przywodzi na myśl starego, mądrego rabina.
Oczywiście nie wszyscy Żydzi z równym wyżej wymienionym rabinom entuzjazmem przyjęli serię potterowską. Niektórym również przeszkadza magiczny sztafaż. W końcu to Biblia Hebrajska zawiera potępienie uprawiania wróżb, czarów, guseł i przepowiedni. Żydowscy krytycy jednak mniej chętnie wypowiadają wojnę Potterowi, ograniczając się częściej do odmowy używania go jako pomocy w nauce Tory i Talmudu.