IPN: czy możemy zwrócić te 100 tys. oświadczeń?
Do biura lustracyjnego IPN wpłynęło ponad 100 tysięcy oświadczeń lustracyjnych. Trybunał Konstytucyjny nakazał je zwrócić autorom, bo były wypełnione według niezgodnego z konstytucją wzorca. Nie wiadomo jednak, czy i kiedy zostaną zwrócone, bo nie ma w tej sprawie odpowiednich przepisów.
Rzecznik Instytutu Andrzej Arseniuk powiedział, że na razie Biuro Lustracyjne stara się ustalić, jaki jest obecny stan prawny, dlatego zwróciło się o interpretację do departamentu legislacyjno-prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości. Twierdzi, że w tej sprawie jest dużo wątpliwości i wiele opinii. Podkreśla, że nie ma trybu ustawowego, na podstawie którego byłoby wiadomo, w jaki sposób odsyłać ewentualnie oświadczenia lustracyjne.
Jak podkreśla Andrzej Arseniuk, sytuację komplikuje fakt, że osoby, które złożyły oświadczenia lustracyjne, nie są w takiej samej sytuacji prawnej. Część lustrowanych przestała podlegać lustracji, jak na przykład dziennikarze, część natomiast nadal jest zobowiązana do składania oświadczeń.
Konstytucjonalista Ryszard Piotrowski uważa, że należy postąpić tak, jak orzekł Trybunał - czyli zwrócić wszystkie oświadczenia złożone według niekonstytucyjnego formularza. IPN powinien - według Ryszarda Piotrowskiego - oddać oświadczenia niezwłocznie ze względu na zaufanie obywateli do państwa.
Również prawnik konstytucjonalista Jarosław Matwiejuk podkreśla, że orzeczenia Trybunału bezwzględnie powinny być wykonywane. Natomiast warto - jego zdaniem - zastanowić się nad szybką zmianą prawa, aby wyeliminować spory proceduralne. Uważa on, że istnieją dwie możliwości rozwiązania tego problemu. Pierwsza i najkrótsza to nowelizacja ustawy lustracyjnej. Druga to uchwalenie nowej ustawy, która sprecyzowałaby kwestie lustracyjne, w tym problem składania oświadczeń i wzoru oświadczenia lustracyjnego.
Doktor Jarosław Matwiejuk dodał, że przepisy dotyczące lustracji nie powinny być wprowadzane do konstytucji.