Top 5, czyli lista cyfrowych przebojów ubiegłego roku
Choć podobno my, Polacy, uwielbiamy narzekać, to jednak są takie dziedziny życia, na które narzekamy zdecydowanie mniej. Należy do nich e-administracja, czyli usługi cyfrowe uruchamiane przez administrację państwową. Jak wynika z analizy ekspertów Boston Consulting Group (październik 2021), blisko 70% użytkowników chwali sobie korzystanie z tych aplikacji. Które z nich cieszyły się największą popularnością w 2021 roku? Oto zestawienie cyfrowych hitów.
Znaczna większość dostępnych usług e-administracji, z których tak chętnie korzystamy, powstała dzięki Funduszom Europejskim z Programu Polska Cyfrowa.
W tej chwili mamy do dyspozycji aż 203 usługi publiczne dostępne on-line. Dzięki nim udało się już załatwić blisko 400 mln spraw urzędowych (wg Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, listopad 2021)
Jesteście ciekawi, które z e-usług Polacy uznali za najbardziej interesujące? Zacznijmy od lidera kategorii.
Nr 1. Portal pacjent.gov.pl i Internetowe Konto Pacjenta
Liczba użytkowników Internetowego Konta Pacjenta (IKP) dynamicznie rośnie i w lipcu tego roku wynosiła już ponad 10 mln. W ciągu pierwszego półrocza 2021 r. aktywowano ponad 5 mln kont (wg danych Centrum e-Zdrowia z lipca br.).
Do tego zwycięstwa w rankingu niewątpliwie przyczyniła się pandemia. To związane z nią obostrzenia przyspieszyły proces i przełamały opór wielu osób przed korzystaniem z e-usług. A są one wyjątkowym ułatwieniem życia!
Za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta na stronie pacjet.gov.pl można m.in. otrzymać e-skierowanie na szczepienie przeciw Covid-19, mieć dostęp do wyników testu na koronawirusa oraz informacji o kwarantannie czy izolacji. Można też pobrać Unijny Certyfikat Covidowy. Tu także wypełnimy ankietę programu Profilaktyka 40 plus i dzięki temu skorzystamy z pakietu darmowych badań profilaktycznych.
IKP zapewnia nam stały dostęp do wystawionych e-zwolnień, e-recept, e-skierowań wraz ze wszystkimi informacjami, które zawierają te dokumenty: kodami do ich realizacji, informacjami o dawkowaniu leków i terminami umówionych na e-skierowanie wizyt. W dodatku dzięki IKP dostaniemy e-mailem lub SMS-em powiadomienia o wystawionych e-receptach i e-skierowaniach – bez konieczności osobistej wizyty w przychodni. To nie tylko oszczędza czas, ale też chroni nas przed ewentualnym zarażeniem się koronawirusem.
Nr 2. Portal biznes.gov.pl i e-usługi dla przedsiębiorców
Każdy docenia ułatwienia w życiu codziennym, ale przedsiębiorcy, dla których czas to pieniądz, doceniają je szczególnie. Wg danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii (ze stycznia 2021), liczba odsłon na portalu biznes.gov.pl, porównując 2019 do 2020 roku, wzrosła o ponad 60%.
Wg tych samych danych, w I kwartale 2021 r. aż 54% firm założono przez Internet. Prawie 42% wszystkich działalności gospodarczych, które Polacy otworzyli w 2020 r., była rejestrowana on-line. To ponad dwa razy więcej niż rok wcześniej (20,7%) i prawie trzy razy tyle, co w 2018 r. (15,5%). Skąd taki gwałtowny wzrost? Oczywiście z powodu pandemii, ale nie tylko. Po prostu przedsiębiorczy ludzie chętnie korzystają z praktycznych, ekonomicznych rozwiązań. A takim jest właśnie Konto Przedsiębiorcy, które daje możliwość załatwiania wszystkich spraw w jednym miejscu. Na portalu biznes.gov.pl. możesz skorzystać z ponad 300 usług on-line. Konto daje możliwość załatwienia spraw w CEIDG, urzędach centralnych, urzędach skarbowych, ZUS oraz urzędach miasta i gminy. To nowoczesne i doskonałe narzędzie dla każdego, kto ma firmę.
Nr 3. Portal podatki.gov.pl i e-pit
Chyba już nikt nie pamięta, jak uciążliwe i czasochłonne było kiedyś składanie zeznania podatkowego. Coraz częściej i chętniej korzystamy z możliwości elektronicznego rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. Jak wskazują dane Krajowej Administracji Skarbowej (maj 2021), 19,6 mln deklaracji podatkowych za 2020 rok zostało złożonych elektronicznie, czyli liczba PIT-ów wysłanych drogą elektroniczną w ciągu roku wzrosła aż o milion! Obalając mit, że robią to tylko ludzie młodzi, urząd poinformował, że najstarszy podatnik, który wysłał elektroniczne zeznanie podatkowe miał 107 lat!!! A kto był najmłodszy? Pewien 18-latek, który 30 kwietnia, czyli w dniu złożenia zeznania, stał się pełnoletni.
Dostęp do e-Urzędu Skarbowego jest możliwy wyłącznie ze strony podatki.gov.pl. Serwis ten powstał dzięki Programowi Polska Cyfrowa i systematycznie rozwija nowe funkcjonalności. Na przykład w czasie lockdownu i pandemicznych obostrzeń ogromnym zainteresowaniem cieszyła się możliwość zgłoszenia aktualizacyjnego w e-Urzędzie Skarbowym. Dlaczego? Bo dzięki temu, bez konieczności wizyty w urzędzie, mogliśmy zaktualizować swoje dane dotyczące adresu zamieszkania czy danych kontaktowych – a jak pamiętamy, wiele osób w czasie pandemii pracowało (i nadal pracuje) zdalnie, z innych miejsc niż ich adres zameldowania. Mogliśmy też zmienić numer rachunku bankowego, na który US dokonuje zwrotu podatków lub nadpłat. Tak więc trudno się dziwić, że Polacy chętnie korzystali z takiej możliwości.
Nr 4. System Rejestrów Państwowych, czyli e-usługi pozwalające nam na elektroniczne załatwienie wielu codziennych spraw – od uzyskania odpisu aktu zawarcia małżeństwa czy zarejestrowania dziecka, po wyrobienie nowego dowodu osobistego czy paszportu.
Tutaj również obserwujemy wręcz lawinowy wzrost spraw, które załatwiamy on-line.
W 2020 roku, wg danych KPRM, w sumie złożyliśmy ok. 200 tysięcy elektronicznych wniosków (meldunkowych, o odpisy aktów stanu cywilnego, zgłoszeń urodzin). Natomiast tylko do końca sierpnia 2021 roku, samych tylko zgłoszeń urodzin on-line było już ponad 100 tysięcy! W sumie z tej e-usługi skorzystaliśmy już niemal 350 tysięcy razy. A jeśli chodzi np. o uzyskanie odpisu aktu stanu cywilnego, to w samym październiku 2021 takich e-wniosków wpłynęło ponad 21 tysięcy (wg KPRM). Najwyraźniej lubimy sobie ułatwiać życie.
Ale nie tylko dane administracyjne są udostępniane w wersji cyfrowej. O czym świadczy nasz ostatni cyfrowy hit.
Nr 5. Kultura i sztuka w wersji cyfrowej, czyli Muzeum Narodowe na wyciągnięcie ręki https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/strona-glowna
Digitalizacja obejmuje również kulturę i sztukę. Doskonałym tego przykładem jest Muzeum Narodowe w Warszawie. Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich (Program Polska Cyfrowa) wspaniałe zbiory tej placówki zostały sfotografowane i umieszczone na portalu Cyfrowe MNW.
Kolekcja muzeum liczy pond 800 tysięcy obiektów. "Przez dziesięciolecia zbiory zgromadzone w muzealnych magazynach był dostępne jedynie dla wąskiej grupy badaczy. Technologie XXI wieku pozwalają pokazać je w wersji cyfrowej" – mówi Kamila Hołubowicz, kierowniczka projektu Otwarte Narodowe.
Arcydzieła polskiego malarstwa, rzeźby i grafiki, starożytne malowidła ścienne z Faras odkryte przez polskich archeologów, sztuka średniowieczna i współczesna – teraz każdy bez wyjątku, za darmo i z dowolnego miejsca na świecie może oglądać te wspaniałe zbiory. Serwis, dostępny w języku polskim i angielskim, jest spersonalizowany – można założyć własny profil i zapisywać wcześniejsze wyszukiwania. Jest również dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – niewidomych, słabo widzących i niesłyszących (materiały przetłumaczono na Polski Język Migowy).
Znajdziemy tu 15 ścieżek tematycznych, wzbogaconych filmami edukacyjnymi, a także 100 kart edukacyjnych do pobrania, przydatnych na lekcjach lub szkolnych prezentacjach.
W Cyfrowym MNW można obejrzeć w zbliżeniu na przykład "Bitwę pod Grunwaldem" Jana Matejki (https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/509927), a klikając na specjalne znaczniki poznać przedstawione na obrazie postaci.
Spróbujcie sami! To nie tylko pouczające, ale i inspirujące doświadczenie.
Co dalej z e-usługami publicznymi i udostępnianiem danych
W jakich kierunkach będą się rozwijały, jak będą finansowane i jakie najważniejsze wyzwania przed nimi stoją? Zacznijmy od… pieniędzy.
Znaczna część nowych przedsięwzięć będzie współfinansowana z Programu Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfryzacji (FERC). To następca kończącego się Programu Polska Cyfrowa (POPC). Finansowanie to pozwoli na zwiększenie liczby spraw, które każdy z nas, w tym również przedsiębiorcy, będą mogli załatwić zdalnie – bez konieczności odwiedzania urzędów. Planowane jest tworzenie centralnych, horyzontalnych platform umożliwiających integrację i standaryzację usług.
To, że mamy już ogromną ilość danych w wersji cyfrowej, daje pole do tworzenia nowych usług i aplikacji bazujących na tych danych. Właśnie weszła w życie ustawa o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Dzięki niej jeszcze więcej danych będzie mogło zostać wykorzystanych do prowadzenia analiz czy badań. Będzie się nimi można też posługiwać, budując rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji – dla biznesu, przemysłu czy też do modelowania kryzysowego. Dalszy rozwój nowych usług i aplikacji bazujących na tych danych jest jednym z priorytetów FERC. Dofinansowanie na takie projekty będą mogli otrzymać również prywatni przedsiębiorcy. Warto zobaczyć, jak to działa na DANE.gov.pl. Znajdziecie tam dostępne zasoby danych oraz przykładowe aplikacje powstałe na ich bazie.
A teraz kilka słów o największym wyzwaniu stojącym przed e-usługami publicznymi – cyberbezpieczeństwie. To nowy, ale bardzo istotny obszar wsparcia Funduszy Europejskich, wpisany do nowego FERC.
Cyberprzestępcy nie próżnują. Z roku na rok zagrożenie rośnie. "W 2020 r. zarejestrowaliśmy 10420 incydentów naruszenia cyberbezpieczeństwa, co stanowi wzrost o 60,7% w porównaniu do roku ubiegłego" – wskazują autorzy raportu CERT, Krajobraz bezpieczeństwa polskiego Internetu 2020.
Cyberbezpieczeństwo będzie priorytetem nie tylko przy tworzeniu konkretnych rozwiązań i systemów, ale również podczas podnoszenia kompetencji odpowiedzialnych za nie urzędników.
To niezwykle istotna sprawa. Bo im więcej osób korzysta z e-administracji i e-usług publicznych, tym ważniejsze jest, żeby mogły robić to w pełni bezpiecznie.
