Jak dbać o oczy latem

Mitem jest stwierdzenie, że latem warto wystawiać twarz na słońce w godzinach największego promieniowania, bo wtedy nasz organizm syntetyzuje najwięcej witaminy D. Aby zadbać o właściwą produkcję tej ważnej witaminy, wystarczy wystawić do słońca twarz i kończyny tylko wtedy, kiedy słońce jest mniej inwazyjne. To podwójny zysk: nie szkodzimy oczom i dbamy o naturalną syntezę witaminy odpowiedzialnej za naszą odporność. 

W jaki sposób słońce szkodzi oczom?

Zapytaliśmy dr Victora Derhartuniania z Kliniki Laserowej Korekcji Wzroku Swisslaser w Warszawie w jaki sposób słońce może zaszkodzić oczom oraz dlaczego dobrze dobrane okulary przeciwsłoneczne to podstawa.

O tym, że światło słoneczne szkodzi oczom nie trzeba nikogo przekonywać. O ile jednak mamy zdrowy odruch i nie patrzymy prosto w słońce - także w czasie jego zaćmienia, o tyle na co dzień bagatelizujemy ochronę oczu. 

Osoby o oczach wrażliwych nie rozstają się z okularami przeciwsłonecznymi nawet w pochmurne dni, bo delikatna słoneczna poświata docierająca zza chmur także jest dla nich przyczyną dyskomfortu: pieczenia i łzawienia. Ci z nas, których oczy zdają się słońce tolerować bez ograniczeń, często w ogóle nie posiadają okularów przeciwsłonecznych - nawet jako ekscentrycznego elementu letnich stylizacji. Może świadomość tego, w jaki sposób światło słoneczne niekorzystnie wpływa na wzrok będzie pierwszym krokiem do zmiany decyzji?

Można nieodwracalnie uszkodzić wzrok nie tylko, gdy patrzymy bezpośrednio na słońce, ale także, kiedy całkowicie rezygnujemy z okularów ochronnych. Narażamy się wtedy na:

• wysuszenie powierzchni oka,
• uszkodzenie rogówki,
• zmiany zwyrodnieniowe siatkówki,
• przyspieszony rozwój zaćmy,
• utratę części fotoreceptorów,
• nowotwory oczu i powiek.

To samo promieniowanie podczerwone, dzięki któremu odczuwamy przyjemne ciepło, może powodować zmętnienie soczewki. Promieniowanie UV przyczynia się do powstawania nowotworów. Należy też pamiętać, że równie szkodliwe jest dla oczu promieniowanie odbite. Tafla wody może odbijać nawet 85-95% promieni UV, a podobnie działa także kartka książki czy piasek na plaży. Olśnienie doznane za pośrednictwem wspomnianych źródeł odbicia światła słonecznego może skutkować nawet uszkodzeniem siatkówki czy rogówki. Najtrudniejsze dla naszych oczu są godziny 14-15, jeśli więc mamy ochotę poczytać na plaży, lepiej udać się tam rano, albo w czasie tzw. złotej godziny, czyli późnym popołudniem. 

Dlaczego okulary przeciwsłoneczne skutecznie chronią oczy?

Odpowiednio dobrane okulary przeciwsłoneczne chronią przed nadmiernym przedostawaniem się promieni UV w głąb oka, a tym samym chronią przed powstawaniem chorób oczu takich jak popularne zapalenie spojówek, ale także o wiele poważniejszych, jak degeneracja plamki żółtej czy czerniak. 

Co to znaczy "odpowiednio dobrane" okulary przeciwsłoneczne? 

Po pierwsze, to znaczy z trafnie dobranym filtrem. Słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe o falach pomiędzy 200 a 400 nanometrów:

• UVA (400-315 nm)
• UVB (315-280 nm)
• UVC (280-200 nm)

Jeśli kupujemy okulary przeciwsłoneczne z oznaczeniem "UV 400" oznacza to, że nasze oczy będą całkowicie chronione - przez szkła okularów nie przeniknie żadne promieniowanie UV. Na okularach takich możemy znaleźć też oznaczenia: "100% UV Protection" lub "UVA+UVB Protection".

Po drugie, to znaczy o adekwatnej do naszych potrzeb barwie szkieł. Najpopularniejsze wybarwienia szkieł to:

• Brązowe i bursztynowe - najlepiej zatrzymują światło niebieskie, odpowiedzialne za najintensywniejsze odczucie olśnienia; są uważane za najlepsze dla kierowców oraz osób o wrażliwych oczach.
• Czarne - wprawdzie czerń sprawia, że źrenica oka rozszerza się tak bardzo, że do oka wpada znacznie więcej promieni UV, niż gdyby nasze okulary miały szkła wybarwione na brązowo, szaro czy zielono, ale dobrej jakości gwarantują kontrast kolorystyczny i najlepiej chronią przed intensywnym światłem.
• Szare – sprawiają, że widzimy naturalną barwę otoczenia, utrzymują kontrast i nie zniekształcają kolorów.
• Żółte i pomarańczowe - poprawiają kontrast widzenia w pochmurny dzień, ale także tuż po zmierzchu.

Modne ostatnio okulary ze szkłami w kolorze czerwonym dobrze chronią jedynie przed delikatnym światłem (np. o poranku), a różowe rozjaśniają nieco świat w pochmurny dzień.

Po trzecie, obok barwy szkieł, ważny jest sam stopień ich zabarwienia, ponieważ wpływa on na ilość światła, jaką przepuszczają. 

• Kategoria 1. (Cat.1) – to szkła na pochmurne dni i słabe oświetlenie.
• Kategoria 2. (Cat.2) – to szkła na średnie nasłonecznienie, przy słabym i zmiennym oświetleniu, dobre do prowadzenia pojazdów.
• Kategoria 3. (Cat.3) – to szkła na średnie i mocne nasłonecznienie, przydatne podczas pobytu nad morzem, dobre do prowadzenia pojazdów.
• Kategoria 4. (Cat.4) – to szkła na bardzo mocne nasłonecznienie, idealne do uprawiania sportów wodnych i zimowych - podczas żeglowania czy wędrówek po górach, nie nadają się do prowadzenia pojazdów.

Jeśli nosisz soczewki kontaktowe…

Pamiętaj że latem ze szczególną skrupulatnością należy przestrzegać zasad higieny i często nawilżać oczy specjalnymi kroplami z hialuronianem sodu, tzw. sztucznymi łzami. Na plaży łatwo o naniesienie do oka piasku, kremu do opalania czy słonej wody. Jeśli pływasz, używaj okularów. Najlepszym rozwiązaniem na czas urlopu będą soczewki jednorazowe (jednodniowe). 

I jeszcze jedno: jeżeli spędzasz wakacje nad morzem, jedz ryby. Dowiedziono, że kwasy omega-3 zawarte w rybach takich jak makrela, łosoś i sardynki, pozytywnie wpływają na komórki nerwowe w siatkówce oka.