Czarna wizja demografów: Polaków będzie coraz mniej
Główny Urząd Statystyczny zakłada, że „liczba ludności Polski będzie systematycznie się zmniejszać, przy czym tempo tego spadku będzie coraz wyższe wraz z upływem czasu”. Jedynie najmłodsi dorośli (18-24 lata) zdecydowanie planują potomstwo. Im starsi Polacy, tym mniej zainteresowani są posiadaniem dzieci.
Według badań CBOS, plany związane z prokreacją najczęściej deklarują badani od 18 do 24 roku życia (79% kobiet, 77% mężczyzn), natomiast ci, którzy mają co najmniej 40 lat, bardzo rzadko planują posiadanie potomstwa (kobiety – maksymalnie 2%, mężczyźni – maksymalnie 7%).
Jedynie wśród najmłodszych dorosłych (18–24 lata) kobiety równie często jak mężczyźni deklarują, że w przyszłości planują mieć dzieci. Natomiast wśród osób mających od 25 do 39 lat to mężczyźni dużo częściej twierdzą, że zamierzają mieć potomstwo, co może świadczyć o tym, że częściej odkładają oni realizację swoich planów prokreacyjnych.
Młodzi Polacy, którzy jeszcze nie mają potomstwa, preferują model rodziny z dzieckiem (dziećmi). Badani poniżej 30 roku życia w zdecydowanej większości planują posiadanie potomstwa (około czterech piątych z tej grupy), a tylko nieliczni deklarują, że w ogóle nie zamierzają mieć dzieci.
Około dwóch trzecich bezdzietnych respondentów od 30 do 34 roku życia planuje mieć dzieci, ale już w grupie wiekowej 35–39 lat – mniej niż połowa.
Jeśli kobieta ma już dziecko (dzieci), to zdecydowanie rzadziej (w zależności od wieku) planuje w przyszłości potomstwo.
Wpływ pieniędzy, wykształcenia i religii
Jeśli chodzi o wpływ czynników materialnych, zdaniem ośrodka badania opinii publicznej albo pomoc finansowa państwa jest niewystarczająca, albo polityka pronatalistyczna powinna mieć szerszy zakres, wybiegający poza pomoc materialną.
Co ciekawe badania wskazują też, że zamierzenia prokreacyjne są niezależne od stopnia urbanizacji miejsca zamieszkania.
Z badań wynika również, że osoby z dyplomem wyższej uczelni dużo częściej niż pozostałe planują mieć dziecko w przyszłości.
Związek między uczestnictwem w praktykach religijnych a planowaniem potomstwa dotyczy jedynie badanych, którzy nie mają jeszcze dzieci. Wśród osób bezdzietnych te, które nie biorą udziału w praktykach religijnych, dużo rzadziej (64%) niż uczestniczące w nich bardziej lub mniej regularnie (około 78%) deklarują planowanie w przyszłości potomstwa.
2+2 = idealny model
Połowa Polaków (50%) za idealny model uważa rodzinę z dwójką dzieci, a prawie jedna czwarta (23%) preferuje troje dzieci. Tylko jedna dziesiąta (10%) deklaruje, że chciałaby mieć rodzinę z jednym dzieckiem. Natomiast nieliczni (2%) w ogóle nie chcieliby mieć potomstwa.
Najczęstszym powodem takiej decyzji jest fakt posiadania dzieci, czyli zrealizowanie swoich planów rodzinnych. Deklaracje takie składa ponad połowa badanych (54%). Niemal jedna piąta zaś (19%) twierdzi, że rezygnuje z potomstwa z powodu sytuacji materialnej.