Wyżłobienia na marsjańskich wydmach utworzyły "lodowe poduszkowce"
Amerykańska agencja kosmiczna NASA zaprezentowała wyniki badań wskazujące, że zamarznięty dwutlenek węgla może zsuwać się po marsjańskich wydmach na zasadzie poduszki powietrznej, znacząc swoją trasę rowami i wyżłobieniami.
Na zdjęciach zaprezentowanych przez NASA widać długie, cienkie rowy na zboczach marsjańskich wydm. Naukowcy zastanawiają się nad czynnikiem, który je spowodował. Okazuje się, że jeden z rodzajów wyżłobień mógł zostać wyryty nie przez wodę, a zamarznięty dwutlenek węgla. Taki wniosek sugerują obserwacje z sondy Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) i eksperymenty przeprowadzone na piaszczystych wydmach na Ziemi.
Na Czerwonej Planecie występują różnego rodzaju rowy i wąwozy. Opisywane tutaj wyżłobienia na wydmach osiągają długość do 2 kilometrów i szerokość rzędu 5 metrów. Na zdjęciach wykonanych przez Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) w porze zimowej, widać linie wyżłobień pokryte zamarzniętym dwutlenkiem węgla. Porównując zdjęcia z różnych pór roku, badacze ustalili, że wyżłobienia powstają wczesną wiosną.
Dodatkowo, na niektórych zdjęciach widać w bruzdach jasne obiekty. Badacze wysunęli hipotezę, że są to kawałki suchego lodu. Być może fragmentu zamrożonego dwutlenku węgla zsuwają się w dół po wydmach na poduszkach powietrznych utworzonych z gazu w procesie sublimacji.
Przeprowadzono także eksperymenty na wydmach piaskowych w Utah i Kalifornii. Naukowcy użyli bloków suchego lodu i zsuwali je po wydmach. Bloki lodu utrzymywały pod sobą śliską warstwę oraz rozpychały piasek, poruszając się w dół nawet po stokach o małym kącie nachylenia. Testy nie odtworzyły warunków temperatury i ciśnienia panujących na Marsie, ale obliczenia wskazują, że suchy lód powinien zachowywać się podobnie podczas marsjańskiej wiosny. Dodatkowo w niektórych warunkach może zachodzić sublimacja suchego lodu bezpośrednio do gazu.
- Zawsze marzyłem o podróży na Marsa. Teraz mogę marzyć o surfowaniu w dół na bloku suchego lodu po marsjańskich wydmach piaskowych - skomentował Serina Diniega z NASA Jet Propulsion Laboratory w Pasadenie w Kalifornii, główny autor pracy opublikowanej w internetowym wydaniu czasopisma "Icarus".
