Unikatowy zegar wieżowy z XVII wieku w Gdańsku

Zegary kolebnikowe mierzyły czas przez 700 lat, do chwili wynalezienia w 1657 r. zegara wahadłowego przez Holendra Christiana Huygensa.

"Zegary kolebnikowe są wielkim rarytasem muzealnym, oryginały tego urządzenia na świecie możemy policzyć na palcach jednej ręki" - powiedział kierownik oddziału Muzeum Zegarów Wieżowych w Gdańsku, Grzegorz Szychliński. Wprawdzie muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ma w swoich zbiorach ten rodzaj zegara, ale jest to tylko rekonstrukcja.

Zegar kolebnikowy składa się z kolebnika, tj. bezwładnika w kształcie poprzecznej belki obciążonej dwoma ciężarkami oraz wychwytu wrzecionowego, który wprowadza w ruch kolebnik.

"Z racji nierównych zębatek na wychwycie, precyzja chodu tych zegarów była daleka od doskonałości, codziennie trzeba je było korygować z zegarami słonecznymi. Po wynalazku Huygensa istniejące zegary kolebnikowe przerobiono na wahadłowe. Wprawione w ruch wahadło, w odróżnieniu od kolebnika, ma własny okres oscylacji, czyli stałe tempo bujania" - wyjaśnił Szychliński.

Oddany w depozyt Muzeum Zegarów Wieżowych zegar kolebnikowy pochodzi z kościoła w Żukowie (woj. pomorskie). Przez miesiąc dwóch gdańskich muzealników pracowało nad jego naprawą.