To ostatnia szansa, by uratować słynny pomnik przyrody
Podwieszenie drzewa na stalowym łuku przewiduje koncepcja kompleksowego zabezpieczenia Dębu Bartek - jednego z najsłynniejszych polskich pomników przyrody. Rosnącemu w Bartkowie koło Zagnańska (Świętokrzyskie) ponadsześćsetletniemu drzewu grozi przewrócenie.
Jak mówił wójt Zagnańska, Szczepan Skorupski, ten rok to "ostatnie pięć minut", aby uratować dąb.
Jak mówił Skorupski, projekt wydaje się optymalnym rozwiązaniem dla ratowania dębu - najmniej ingeruje w podłoże i w strukturę korzenną drzewa. W jego opinii
- Przy samej podstawie Bartka tkanka żywa ma grubość od czterech i pół do pięciu centymetrów, co może powodować, że przy większych wichurach, opadach śniegu, dąb może się przekręcić, złamać u podstawy i przewrócić - tłumaczył Skorupski.
Wójt podkreślił, że podobne rozwiązania były już z powodzeniem wykorzystywane na świecie. W jego opinii ten rok to "ostatnie pięć minut", aby uratować dąb. Skorupski podziękował organizacjom pozarządowym, które przyczyniają się do ochrony Bartka.
Zgodnie z projektem, do łuku umiejscowionego nad koroną drzewa będzie można - za pomocą wsporników - podwiesić jego konary. Łuk będzie podparty zakotwiczonymi w gruncie odciągami linowymi. Odciągi będzie można regulować.
Koncepcję opracował przewodniczący Europejskiej Rady ds. Drzew, prof. Marek Siewniak. Projekt zabezpieczenia pomnika przyrody przygotowuje gmina. Chce ona pozyskać ponad 2 mln zł na ten cel z Ministerstwa Ochrony Środowiska.
W planach jest także budowa wokół drzewa-weterana kanalizacji deszczowej, która będzie odprowadzała wodę spływającą z pobliskiej drogi - na drzewo szczególnie źle wpływa sól, którą zimą posypuje się jezdnię. Gleba pod dębem będzie też napowietrzona i spulchniona.
Pierwszym etap ratowania dębu to zabezpieczenie jego konarów dodatkowymi podporami. W drugim kwartale 2011 r. drzewo otrzyma dwie nowe konstrukcje, wymieniona zostanie także jedna z uszkodzonych podpór. Samorząd pozyskał na ten cel ponad 220 tys. zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.
Gmina Zagnańsk przygotowuje także projekt budowy centrum edukacyjnego z infrastrukturą turystyczną, które będzie znajdowało się w pobliżu Bartka.
Według tradycji, Dąb Bartek ma ponad tysiąc lat. Naukowcy twierdzą jednak, że nie jest ani najstarszym, ani największym drzewem w Polsce. Według najnowszych badań jego wiek szacuje się na 645-670 lat. Rzeczywiste określenie wieku Bartka nie jest możliwe ze względu na próchnienie pnia drzewa.
Bartek jest pomnikiem przyrody od 1952 r. Wysokie na 30 metrów drzewo posiada osiem konarów. Według legend, w cieniu dębu mieli odpoczywać królowie, m.in. Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło i Stanisław August Poniatowski. Jan III Sobieski miał ukryć w drzewie skarby.