Prawosławni kończą Wielki Tydzień
Wyznawcy prawosławia obchodzą 7 kwietnia Wielką Sobotę, kończąc w ten sposób czas oczekiwania na święta wielkanocne. W tym roku wypadają one w Cerkwi w tym samym terminie, co w Kościele katolickim. Dzieje się tak tylko raz na kilka lat.
07.04.2007 | aktual.: 07.04.2007 10:00
Tegoroczna Wielka Sobota w Cerkwi przypada w uroczystość Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, jedno z 12 najważniejszych świąt w prawosławnym kalendarzu liturgicznym. To święto patronalne w ponad 500-letnim monasterze w Supraślu koło Białegostoku.
Święcenie paschy
Podobnie jak katolicy, w Wielką Sobotę wyznawcy prawosławia święcą pokarmy. W przynoszonych do cerkwi koszyczkach ze święconką obowiązkowo są gotowane jajka oraz pascha (na Podlasiu zwana też paską), czyli słodki wypiek z ciasta drożdżowego. Wierni święcą też m.in. wędliny, chleb i sól.
W województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska wyznawców prawosławia, pokarmy święcone są w cerkwiach przez cały dzień, po porannych liturgiach. W Białymstoku takiej liturgii, z poświęceniem chleba i wina, przewodniczył w katedrze pw. św. Mikołaja biskup Jakub, ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej.
W niektórych wiejskich parafiach na Białostocczyźnie zachował się jeszcze zwyczaj święcenia w dużych koszach wszystkich potraw przygotowanych na niedzielne wielkanocne śniadanie. Święcenie odbywa się tam nie tylko w cerkwiach, ale także przed nimi, czy przy przydrożnych, wiejskich krzyżach.
Koniec ścisłego postu
Wielka Sobota kończy tydzień ścisłego postu, choć w ten dzień post jeszcze obowiązuje. Pierwszym posiłkiem bez postu będzie wielkanocne śniadanie, w niektórych rodzinach spożywane bardzo wcześnie rano w niedzielę, po przyjściu z nocnych nabożeństw.
Przed północą w soborze św. Mikołaja w Białymstoku biskup Jakub będzie przewodniczył nabożeństwu zwanym połunoszcznicą, a o północy rozpocznie się kilkugodzinna liturgia Jutrzni Paschalnej, która potrwa do wczesnych godzin porannych w wielkanocną niedzielę.
W trakcie jutrzni Płaszczanica - ikona symbolizująca Grób Pański, zostanie zabrana ze środka świątyni, gdzie została wystawiona w Wielki Piątek, na ołtarz. Wierni w procesjach trzykrotnie obejdą świątynie, po czym kapłan krzyżem otworzy drzwi cerkwi na znak, że bramy raju otwierają się przed ludźmi.
Dokładna liczba wyznawców prawosławia w Polsce nie jest znana. Hierarchowie polskiej Cerkwi szacują, że w całym kraju wiernych jest ok. 550-600 tysięcy. Przyjmuje się, że połowa z nich mieszka w województwie podlaskim, przede wszystkim w Białymstoku i powiatach: hajnowskim i bielskim.
