Zapowiadając wcześniej utworzenie takiej formacji przewodniczący Rady Najwyższej (parlamentu) i pełniący obowiązki prezydenta Ukrainy Ołeksandr Turczynow mówił, iż decyzja ta związana jest z wkroczeniem wojsk Rosji na należący do jego państwa Krym.
Zgodnie z ustawą Gwardia Narodowa powstanie na bazie wojsk wewnętrznych MSW, które splamiły się podczas tłumienia ostatnich protestów przeciwko ekipie obalonego prezydenta Wiktora Janukowycza.
Gwardia ma liczyć do 60 tysięcy osób, a w razie konieczności może zostać powiększona oddzielną decyzją parlamentu. Jej komendanta powołuje parlament, jednak kandydaturę na to stanowisko wnosi głowa państwa.
W czasie pokoju Gwardia Narodowa będzie wykonywała funkcje policyjno-wojskowe; do jej zadań będzie należeć m.in. ochrona granic, działania antyterrorystyczne oraz walka z przestępczością zorganizowaną.
GN "będzie realizowała działania służbowo-bojowe w interesach obywateli, społeczeństwa i państwa w warunkach pokoju, sytuacjach nadzwyczajnych oraz będzie uczestniczyła w zapewnieniu obrony Ukrainy, jej suwerenności i jedności terytorialnej, bezpieczeństwa strefy przygranicznej, niepodległości państwowej i interesów narodowych w razie agresji zbrojnej, konfliktu zbrojnego, czy groźby napaści poprzez bezpośrednie prowadzenie działań bojowych" - głosi ustawa.
Gwardia ma charakteryzować się wysoką mobilnością i zdolnością do szybkiego reagowania na wyzwania w zakresie szeroko rozumianego bezpieczeństwa państwa. Do służby w jej oddziałach będą dopuszczane wyłącznie osoby niekarane sądownie. Gwardia nie będzie miała prawa prowadzenia działalności gospodarczej.
Ukraina miała już Gwardię Narodową, która była powołana na bazie wojsk wewnętrznych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej i funkcjonowała w latach 1991-2000. W 2000 r. Gwardia została zlikwidowana, zaś jej zadania przejęły wojska wewnętrzne MSW.
